Wizyta Ojca Świętego Jana Pawła II w Drohiczynie 10 czerwca
1999 r. sprawiła, że zarówno to niewielkie podlaskie miasteczko,
o bardzo dawnej metryce, jak i całe Podlasie stały się obiektem zainteresowania
zwiększonej liczby pielgrzymów i turystów.
Podlasie to historyczna kraina Polski nad środkowym Bugiem,
górną Narwią i Biebrzą. Region ten uformował się dopiero po unii
polsko-litewskiej w XV-XVI w. z części dawnych ziem Jaćwingów oraz
ziem pogranicza mazowiecko-rusko-litewsko-pruskiego. Ziemie te należały
od XI w. w większości do Rusi, chociaż były przejściowo zdobywane
przez wojska książąt polskich. Niektóre ziemie historycznego Podlasia
należały do Mazowsza, a niewielkie obszary do Jaćwingów. W XIV w.
Podlasie było terenem spornym między Mazowszem a Litwą.
Nazwa Podlasie (pierwotnie Podlasze) powstała w XIV w.
w Wielkim Księstwie Litewskim i oznaczała ziemie leżące w sąsiedztwie
Polaków (Lachów). Do powszechnego użycia nazwa ta weszła dopiero
po 1563 r. jako określenie pogranicznej części województwa trockiego,
z której król Zygmunt Stary utworzył w roku 1520 województwo podlaskie.
Województwo to składało się z ziem: drohiczyńskiej, bielskiej i mielnickiej.
Granice tego województwa powstawały jednak nieustabilizowane i wywoływały
kontrowersje do połowy XVII w. W 1569 r. po Unii Lubelskiej Podlasie
zostało wyłączone z Wielkiego Księstwa Litewskiego i włączone do
Korony. Stolicą województwa stał się Drohiczyn i pozostał nią przez
275 lat - aż do roku 1795 - trzeciego rozbioru Polski.
Po trzecim rozbiorze Polski Podlasie podzielono wzdłuż
Bugu między Prusy i Austrię. W 1807 r. "pruska" część Podlasia przeszła
do zaboru rosyjskiego (jako obwód białostocki), pozostałą: "austriacką"
część wcielono w 1809 r. do Księstwa Warszawskiego, a w 1815 r. do
Królestwa Kongresowego.
W II Rzeczypospolitej przeważająca część historycznego
Podlasia znalazła się w województwach białostockim i lubelskim. We
wrześniu 1939 r. zachodnią część Podlasia zajęli Niemcy, wschodnią
zaś wojska sowieckie.
W średniowieczu terytorium Podlasia było kolonizowane
głównie przez Mazowszan i Rusinów, co wytworzyło specyficzny dla
tych ziem układ stosunków narodowościowych i społecznych. W końcu
XVI w. Podlasie było jednym z najgęściej zaludnionych obszarów Rzeczypospolitej.
Usytuowanie na pograniczu polsko-litewskim sprawiało, że współistniały
tu elementy ustroju społecznego obu tych krajów. Na wsi utrzymywały
się silne gospodarstwa chłopskie i znaczny odsetek chłopów płacących
czynsz. Dominowała własność drobnoszlachecka. W XVI i XVII w. Podlasie
było ważnym eksporterem zboża, produktów leśnych (smoły) i drewna (
świerków na maszty okrętowe). Wśród rzemiosł większe znaczenie osiągnęło
garbarstwo (w Drohiczynie, Bielsku Podlaskim, Wysokiem Mazowieckiem,
Boćkach i Łosicach). Poza kontaktami handlowymi z Gdańskiem dominowała
wymiana handlowa z Rusią.
Największymi miastami Podlasia w okresie przedrozbiorowym
były: Drohiczyn - siedziba województwa, Bielsk Podlaski, Tykocin
i Węgrów. W XVIII w. rozwinął się Białystok - rezydencja Branickich,
a w XIX w. centrum przemysłu i węzeł kolejowy. W XIX w. Podlasie
pełniło rolę terytorium pogranicznego między Królestwem Kongresowym
a Rosją. W wyniku nowego podziału administracyjnego tylko część historycznego
Podlasia znalazła się w granicach województwa podlaskiego, reszta
w województwie mazowieckim i lubelskim. Do największych turystycznych
atrakcji Podlasia możemy zaliczyć miasteczka: Drohiczyn, Ciechanowiec,
Mielnik i Tykocin oraz leżącą na skraju regionu Puszczę Białowieską.
Tutaj także znajdują się lokalne centra pielgrzymkowe
z koronowanymi wizerunkami Matki Bożej w Kodniu, Leśnej Podlaskiej,
Hodyszewie, Ostrożanach i Miedznie, oraz centrum pielgrzymkowe polskiego
prawosławia - Grabarka k. Siemiatycz.
Pomóż w rozwoju naszego portalu