Z tej okazji w dniach 10-12 października odbędzie się w Rzymie międzynarodowa konferencja naukowa pt. "Kościół katolicki w procesie dialogu i pojednania polsko-ukraińskiego".

Publikujemy tekst wypowiedzi kard. Stanisława Dziwisza:

Relacje między Ukrainą a Polską zawsze leżały głęboko na sercu św. Jana Pawła II. Jego troskę o harmonijne współistnienie dwóch narodów i żyjącego w nich Kościoła katolickiego dwóch obrządków można streścić w słowach: pojednanie i przebaczenie. Papież był oczywiście świadom niełatwej historii tych relacji, bolesnych ran, które zapisały się w dziejach Polski i Ukrainy. Wiedział też, że ich uleczenie to proces długotrwały i wymagający zaangażowania z obu stron. Jednocześnie doceniał wzajemne wpływy kulturowe w życiu społeczeństw polskiego i ukraińskiego, i ich wspólne korzenie chrześcijańskie. W wartościach duchowych i ewangelicznych upatrywał nadziei na to, że proces dialogu, pojednania i przebaczenia zaowocuje zgodą i przyjaźnią między nami a naszymi wschodnimi sąsiadami.

Warto w tym kontekście przypomnieć przesłanie papieża Polaka skierowane do przedstawicieli Wszechukraińskiej Rady Kościołów i Organizacji Religijnych, z którymi spotkał się w 2001 roku w Kijowie. Jan Paweł II podkreślał w nim potrzebę dialogu, wzajemnego szacunku i wspólnego wysiłku na rzecz budowy sprawiedliwego i braterskiego społeczeństwa. Wtedy też padły słowa, które brzmią aktualnie również dziś, gdy naród ukraiński doświadcza dramatu wojny i boryka się z różnorakimi napięciami: „Wspomnienie tak bolesnych doświadczeń niech pomoże współczesnej ludzkości, zwłaszcza młodym pokoleniom, odrzucić wszelką formę przemocy i kształtować w sobie postawę poszanowania ludzkiej godności, która każe chronić podstawowe prawa w niej zakorzenione, wśród nich zaś – wcale nie najmniej ważne – prawo do wolności religijnej”. To wezwanie, jak również apel o świadectwo jedności, pokoju i przebaczenia między przedstawicielami różnych religii staje się dziś szczególnie naglące.

Z inicjatywy Jana Pawła II doszło do historycznego spotkania episkopatów Polski i Kościoła Greckokatolickiego na Ukrainie, 30 lat temu w Rzymie: Ukraińskim Papieskim Kolegium św. Jozafata i w Papieskim Kolegium Polskim. Warto przypomnieć, że inspiracją były dla Ojca Świętego dwa wydarzenia z historii naszego narodu: obchody millennium Chrztu Świętego oraz List biskupów polskich do niemieckich z 1965, który stał się kamieniem milowym w procesie pojednania polsko-niemieckiego.

Papieżowi zależało na tym, by spotkanie biskupów polskich z ukraińskimi zaowocowało podobną deklaracją o pojednaniu i przebaczeniu. Jak pamiętamy, owocem spotkania w Rzymie były odbywające się rok później obchody tysiąclecia chrztu Rusi. Sytuacja geopolityczna nie pozwalała na to, by Ukraina mogła świętować swój jubileusz u siebie, dlatego uroczystości odbyły się w Rzymie i w Polsce. Kościół w Polsce udzielił gościny Kościołowi ukraińskiemu w swoim narodowym sanktuarium na Jasnej Górze, dzieląc z nim podniosłe chwile i radość tego wielkiego święta.

Do tych historycznych wydarzeń trzeba sięgać i wciąż do nich wracać, by budować świadomość, że nasze wspólne dzieje nie są kształtowane wyłącznie przez bolesne doświadczenia i rany, ale przede wszystkim dzięki woli pojednania, w trosce o prawdziwą wspólnotę i jedność tworzoną w poszanowaniu dla różnorodności kulturowej, społecznej i religijnej.