W tym roku parafia pw. Wszystkich Świętych w Bełchatowie-Grocholicach
uroczyście obchodzi jubileusz 770. rocznicy swego istnienia.
W Słowniku Geograficznym Królestwa Polskiego z roku 1881
na temat Grocholic czytamy: "Grocholice, osada, przedtem miasto nad
rzeką Rakarką, powiat piotrkowski, gmina Łękawa, parafia Grocholice.
Odległe 3 mile od Piotrkowa. Posiada kościół parafialny, murowany,
fundacyi Wincentego Nałęcza - arcybiskupa gnieźnieńskiego (z 1223
r.), i szkołę początkową od 1811 r. Grocholice od najdawniejszych
czasów stanowiły posiadłość Kapituły Gnieźnieńskiej. Na stopień miasta
wyniósł je w 1485 r. Zbigniew Oleśnicki za przywilejem Kazimierza
Jagiellończyka i na prawie niemieckim. W 1827 r. było tu 109 domów
i 650 mieszkańców. Parafia dekanatu piotrkowskiego liczy 4920 dusz.
W roku 1765 do parafii należało 11 wsi. Był także w Grocholicach
i drugi kościół pod tytułem św. Jana Chrzciciela i św. Doroty, na
przedmieściu południowem miasteczka. Kościół ten był drewniany z
trzema ołtarzami. Na początku przeszłego stulecia przez Szwedów zrabowany
i zniszczony został. Chociaż potem, w 1729 r. ks. Jan Kuciński, dziekan
szadkowski, starał się przyprowadzić go do pierwotnego stanu, nie
udało się wszakże jego przedsięwzięcie i kościół podległ zniszczeniu"
.
Natomiast w Encyklopedii Powszechnej z 1862 r. na temat
Grocholic piszą: "W roku 1783 miasto to po inkameracyi dóbr duchownych
przeszło na własność rządu. Ma dwa młyny wodne pojedyncze, warsztaty
wyrobów tkackich i bawełnianych 4, utrzymywanych przez 4 majstrów
i 6 czeladników, którzy się zaopatrują w materyjały surowe z miasta
Łodzi i tam gotowy towar spieniężają. Jest tu magistrat, urząd skarbowy
i szkoła elementarna od r. 1811".
Według XX-wiecznych badań historycznych, parafia we wsi
Grocholice (o której najwcześniejsza wzmianka pochodzi z XIII w.)
została erygowana w roku 1230 przez arcybiskupa gnieźnieńskiego Wincentego
z Czarnkowa i należała do uposażenia arcybiskupów gnieźnieńskich.
Król Władysław Łokietek w roku 1314 pozwolił właścicielowi - Wolimirowi,
synowi Oracza, przenieść je z prawa polskiego na niemieckie i zapewnił
pełny immunitet gospodarczy na okres trzydziestu lat. W roku 1336
kolejny właściciel - Florian z Kaznowa - zamienił je na inną wieś
kościelną. W 1420 r. otrzymały cząstkowe prawa miejskie i przywilej
na targi, uzupełnione w roku 1495 prawem na trzy jarmarki w roku.
W 1485 r. król Kazimierz Jagiellończyk, na prośbę abp. Zbigniewa
Oleśnickiego, nadał Grocholicom pełne prawa miejskie. Najazd Szwedów
prawie doszczętnie je zniszczył. Odbudowane padło pastwą płomieni
w czasie wielkiego pożaru w roku 1781. Komitet Urządzający w Królestwie
Polskim odebrał Grocholicom w roku 1870 prawa miejskie i włączył
do gminy Łękawa. Obecny kościół pw. Wszystkich Świętych w tej miejscowości
został wybudowany w latach 1220-33 z fundacji abp. Wincentego z Czarnkowa.
Jest to budowla murowana (z cegły i polnego kamienia) w stylu gotyckim.
Z powodu wielkiego zniszczenia i braku należytej opieki spowodowanej
wyludnieniem miasta po pożarze, kościół w latach 1781-85 był zamknięty.
W 1788 r., gdy proboszczem parafii był ks. Tomasz Kararski, przeprowadzony
został gruntowny remont świątyni. Ponowny remont, połączony z rozbudową,
przeprowadzono w latach 1897-1910, kiedy proboszczem był ks. Franciszek
Zając. Wtedy to zwiększono jej długość przez dobudowanie prezbiterium
i kruchty. Dobudowano także trzy boczne kaplice i zakrystię, a także
dwie wieże. Ze starego kościoła pozostała część murów nawy głównej
o długości 6 metrów i szkarpy dwóch przęseł nawy. Podczas działań
wojennych w 1914 r. mury kościoła zostały znacznie uszkodzone. Zniszczenia
naprawiono w latach 1917-20 z zachowaniem pierwotnego, gotyckiego
stylu.
Do zabytków sztuki stanowiących własność parafii należą:
ołtarz główny barokowy z rzeźbami świętych, chrzcielnica z przełomu
XVII i XVIII wieku, obraz Matki Bożej Częstochowskiej w sukience
i koronkach. Zabytkiem są także trzy rzeźby gotyckie, wmontowane
w ambonę (św. Dorota, św. Katarzyna i św. Magdalena), a także jedenaście
innych, m.in. Chrystus Ukrzyżowany oraz tablice nagrobne Emilii Jankowskiej
i Jana Nepomucena Dobrzeleckiego. Przy tutejszym kościele odnotowano
istnienie bractwa Aniołów Stróżów, na którego temat czytamy: "Dekretem
z dnia 6 kwietnia 1644 r. ojciec Andrzej Gołdonowski, prowincjał
paulinów, wydał zezwolenie na erekcję bractwa Aniołów Stróżów przy
kościele parafialnym w Grocholicach. Uroczysta erekcja bractwa dokonana
została 24 sierpnia 1644 r. przez Gabriela Miłoparskiego, kanonika
gnieźnieńskiego, za aprobatą abp. Macieja Łubieńskiego". Odnotowano
także istnienie bractwa Szkaplerza Karmelitańskiego, erygowanego
15 grudnia 1690 r. oraz Żywego Różańca i III Zakonu św. Franciszka.
Proboszczem parafii jest ks. kan. Sławomir Orłowski, który uroczystą
Mszą św. w niedzielę 25 lutego 2001 r. zainaugurował obchody jubileuszu
parafii (przesunięte o rok ze względu na obchody Wielkiego Jubileuszu
Chrześcijaństwa) i które zakończą się renowacją misji w ostatnią
sobotę października. Dzielnie Księdzu Kanonikowi w pracy duszpasterskiej
pomaga wikariusz ks. Mirosław Wujek.
Pomóż w rozwoju naszego portalu