Druga część Księgi Joba - poemat - składa się z dyskusji Joba z przyjaciółmi, z przemówień Boga i z zakończenia. „Niech przepadnie dzień mego urodzenia i noc, która rzekła: Poczęty mężczyzna”
(3, 3.) Job przy całej swej bogobojności przeżywa chwile załamania i słabości. Nie przeklina jednak Boga, ale się wyraźnie buntuje przeciw własnej rzeczywistości. Jego postawa potwierdza sytuacje życiowe
wielu ludzi chorych i cierpiących, u których takie chwile są na porządku dziennym i nie muszą być jednoznaczne z buntem wobec woli Bożej. Przyjaciel Elifaz stwierdził: „Przypomnij, czy zginął kto
prawy? Gdzie sprawiedliwych zgładzono?” (4, 7). Innymi słowy uważał, że cierpienie Joba jest skutkiem jego grzechów, a więc kara Boża go spotyka. W wielu kręgach religijnych do dzisiaj podtrzymuje
się takie przekonanie. Przyjaciel Bildad dopatruje się innej przyczyny cierpień Jobowych: „A jeśli synowie zgrzeszyli” (8, 4). Job w modlitwach swoich przepraszał Boga i za ewentualne grzechy
swoich dzieci; czy rzeczywiście w rachubę mogłaby wchodzić odpowiedzialność zbiorowa w kierunku odwrotnym, karząc ojca za grzech dzieci? Wprawdzie złe rodzicielskie wychowanie dzieci „mści się”
czasem na rodzicach w starszym wieku; Job jednak dobrze wychowywał swoje potomstwo. Przyjaciel Sofar zwraca uwagę Jobowi, że daremno wymawia się od cierpienia jako kary, bo Mądrość Boża sprawiedliwie
karze, bo każdy ma winy, choćby tylko nieświadome: „Gdy przechodzi (Bóg) nakłada więzy - wota na sąd, kto zabroni? (11, 10). Job na wszystkie zarzuty przyjaciół odpowiada: „Nie ustępuję
wam w niczym. Lecz mówić chcę z Wszechmogącym, bronić się będę u Boga” (13, 2, 3). Wspaniała, uniwersalna nauka, także i dla nas współczesnych aktualna. Pojąć cierpienie do pewnego stopnia można
na rozmowie z Bogiem - na modlitwie. Pojmować własny krzyż życiowy można tylko w łączności z krzyżem Chrystusa - Syna Bożego, naszego Zbawiciela. Dalsza dyskusja Joba z przyjaciółmi pogłębia
treściowo problemy dotyczące jego cierpienia, a zarysowane w pierwszych trzech kolejnych mowach i w odpowiedziach samego Joba. Głos zabiera sam Bóg w swoich mowach, na podobieństwo sędziego w postępowaniu
sądowym. Kolejno ukazana jest mądrość Boża widoczna w świecie, następnie fakt panowania Boga nad siłami zła. Job traktuje mowy Boga jako odpowiedź dla siebie i dla swoich przyjaciół: „Wiem, że Ty
wszystko możesz, co zamyślasz, potrafisz uczynić. Kto nierozumnie zamiar przyciemni? O rzeczach wzniosłych mówiłem. To zbyt cudowne. Ja nie rozumiem” (42, 1-3). Job traktuje tutaj jakby modlitewną
odpowiedź Boga dla siebie, jeszcze nie całkiem zrozumiałą, ale ukazującą przysłowiowe „światełko w tunelu”, odnoszące się do jego sytuacji życiowej. Takie stany ducha przeżywali słynni mistycy
Kościoła, pogrążeni w bardzo długich „nocach duszy”. Nauka dla każdego z nas, zwłaszcza wtedy, gdy trudno się modlić, gdy trudno się skupić, gdy trudno oderwać się od marazmu duchowego. Job
prosi (modli się) dalej: „Posłuchaj proszę. Pozwól mi mówić. Chcę spytać. Racz odpowiedzieć. Dotąd Cię znałem ze słyszenia, obecnie ujrzałem Cię wzrokiem, stąd odwołuję co powiedziałem, kajam się
w prochu, popiele” (42, 4-6). Obcowanie Joba z Bogiem przeradza się prawdopodobnie w wizję (jak u świętych wizjonerów), stąd żal za zbyteczne słowa i myśli, stąd pewność własnego stanu, choć cierpienie
wcale jeszcze nie ustąpiło. Głębia nauki płynie z tych słów. Cierpienie oczyszcza człowieka i zbliża do Boga tak bardzo, że można Go ujrzeć wzrokiem.
Krótkie zakończenie Księgi Joba znowu wraca do prozy. Bóg wydaje w nim osąd na przyjaciół Joba: „Zapłonąłem gniewem na ciebie i dwóch przyjaciół z tobą, bo nie mówiliście o Mnie prawdy, jak
sługa mój Job. Mój sługa Job będzie się za was modlił. Ze względu na niego nic złego wam nie zrobię, choć nie mówiliście prawdy o Mnie, jak sługa mój Job” (42, 7-8). Prawda, o której mówił Job jest
taka: cierpienie nie jest tylko karą Bożą za popełnione grzechy; dla człowieka cierpiącego i tych ludzi, którzy stoją przy nim, jest natomiast Bożą tajemnicą - Człowiek cierpiący w swoim stanie
ducha i ciała ma uprzywilejowany przystęp do Boga. Swoje cierpienia i modlitwy może i powinien ofiarowywać za innych. Dla chrześcijanina łatwiej cierpieć z Ukrzyżowanym Chrystusem, niż bez Niego (wymowa
krzyża na sali szpitalnej, w hospicjum, domu opieki).
A jak patrzeć na szczęśliwe rozwiązanie sprawy Joba: „Jahwe przywrócił Joba do dawnego stanu, gdyż modlił się on za swych przyjaciół. Jahwe oddał mu całą majętność w dwójnasób” (42, 10),
„żył jeszcze Job sto czterdzieści lat, i widział swych potomków - w całości cztery pokolenia. Umarł Job stary i pełen lat” (42, 16). Bóg wynagrodził Joba bardzo wymiernie na ziemi. A
może to jednak wizja nieba? Gdyby Job umarł w swoim cierpieniu, ono by go nie minęło. Cierpienie dla chrześcijanina jest przecież drogą oczyszczającą (jak czyściec) i prowadzącą ku niebu, na podobieństwo
Chrystusa Pana idącego przez mękę i krzyż ku Zmartwychwstaniu.
Na tle cierpliwego Joba jakże wymowne staje się powiedzenie: „Błogosławiony, kto cierpi i nie pyta dlaczego?”.
Pomóż w rozwoju naszego portalu