Jest jeszcze jeden ważny aspekt życia i misji świeckich: możliwość i potrzeba stałego wzrostu, co jest zasadniczym wymogiem życia.
Nie można stawiać wymagań świeckim - i to tak trudnych zadań - bez troski o ich integralną i stałą formację. Formacja ta powinna „znaleźć się wśród zadań priorytetowych diecezji i wejść do programów duszpasterskich” (ChL 57).
Celem podstawowym tej formacji jest odkrywanie własnego powołania, odkrywanie konkretnej woli Bożej odnoszącej się do swego życia, gotowość wsłuchiwania się w Słowo Boże i naukę Kościoła, modlitwa, kierownictwo duchowe, etc.
Skuteczna formacja powinna być wszechstronna, integralna:
- obejmująca wiarę;
- obejmująca duchowość;
- wprowadzająca w społeczną naukę Kościoła;
- powinna rozwijać ludzkie wartości świeckich (kwalifikacje zawodowe, cnoty społeczne, uczciwość, szczerość, uprzejmość itp.
Kościół za czasów Jana Pawła II nieustannie dopomina się o aktywną postawę świeckich katolików. Nie ma wprost dokumentu, aby Papież nie budził tych, którzy są nadzieją na ożywienie Kościoła.
„Trzeba przygotować katolików świeckich, aby oddawali się dziełu wychowania jako ich prawdziwej i właściwej misji kościelnej...”.
Ojcowie synodalni skierowali słowa uznania i zachęty do tych wszystkich świeckich, mężczyzn i kobiet, którzy w duchu obywatelskim i chrześcijańskim prowadzą pracę wychowawczą w szkołach i instytutach formacyjnych. Zwrócili także uwagę na pilną potrzebę tego, aby w szkołach katolickich i niekatolickich nauczyciele i profesorowie dawali powszechne świadectwo Ewangelii poprzez przykład własnego życia, kompetencję i uczciwość zawodową...” (ChL 62).
Można spróbować dokonać podsumowania powyższych refleksji na temat odpowiedzialności wiernych za Kościół, która jest odpowiedzialnością za własną wiarę i będące jej odbiciem własne życie.
Poznanie wiary jest procesem stałym i obejmuje całe życie i wszelkie jego relacje do Boga, Kościoła i świata, w którym żyjemy.
Chrześcijanin utożsamia się z Kościołem i stara się utożsamić z wszystkimi zbawczymi zadaniami. Czyni to jednak jako świecki, napełniając łaską Pana powierzony mu „skrawek” świata.
Odpowiedzialność świeckich chrześcijan wiąże się przede wszystkim z ich znajomością Kościoła jako żywego organizmu, w którym działają ludzie, ale żyje i działa Duch Święty pozwalający nam wspólnie kontynuować dzieło Jezusa Chrystusa w czasie.
Odpowiedzialny chrześcijanin zna wartość jedności Kościoła i nigdy nie dopuści do promowania podziałów. Jego troska o jedność w parafii, w rodzinie, diecezji przenosi się na budowanie jedności między innymi Kościołami, ale przy świadomości, że „ekumenizm nie ma nic wspólnego z prozelityzmem” (Jan Paweł II, Ecclesia in Europa, 32).
Katolik odpowiedzialny jest człowiekiem nieustannej formacji wiary i żyje świadomością o potrzebie stałego dojrzewania w wierze, dojrzewania do coraz pełniejszej odpowiedzialności za misje na całym świecie, ale też odpowiedzialności za własną parafię, za jej życie Ewangelią, za formowaną opinię Kościoła w środkach społecznego przekazu i za wszystkie wydarzenia dotyczące wspólnoty wierzących.

Wnioski i sugestie

Niedawno w jednym z warszawskich środowisk inteligenckich przeprowadzono dyskusję na temat dojrzałości człowieka oraz cech człowieka dojrzałej wiary. Rozmówcy zwrócili uwagę na to, że człowiek dojrzały:
- umie rozróżnić to, co ważne, od tego, co drugorzędne (post w Wigilię Bożego narodzenia „ważniejszy” od obowiązku Mszy św. w niedzielę);
- w życiu widzi nie tylko prawa, ale i obowiązki (nie tylko wolność, ale i odpowiedzialność);
- nie boi się trudności, które przyjmuje widząc w nich etap życiowy (twórcza rola „krzyża” doznanego od ludzi lub dopuszczonego przez Pana Boga);
- człowiek dojrzałej wiary traktuje codzienne życie jako powołanie, nie czyni rozdziału między sprawami prywatnymi i publicznymi, świeckimi i religijnymi (por. Więź XII, 2003).
Może warto na koniec postawić pytanie do refleksji o to, jakie przemiany zaszły w religijności środowiska, które z nich budzą nadzieje, a jakie obawy, jak wygląda świadomość odpowiedzialności za wiarę w naszych parafiach i w archidiecezji:
1. Czy katecheza dzieci, młodzieży, studentów pełni swą rolę?
2. Księża, siostry zakonne i katecheci świeccy - jacy są w relacji do wiary, czy formują wiarę wśród katechizowanych i w środowisku, czy tylko katechizują? Czy formują siebie?
3. Katecheza dorosłych w naszej archidiecezji:
- co się realizuje?
- co powinniśmy zrobić?
- co możemy zrobić już w najbliższym okresie?
4. Szkoła - nauczyciele - środowisko
- czy stan formacji człowieka wiary jutra jest zdrowy?
- na co szczególnie należy zwrócić uwagę?
- co można zrobić?