Reklama

Obchody 80-lecia Książnicy Kopernikańskiej w Toruniu

Niedziela toruńska 4/2004

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

W 2003 r. minęło 80 lat od chwili utworzenia toruńskiej Książnicy Kopernikańskiej (dawniej Książnicy Miejskiej im. Mikołaja Kopernika), pierwszej polskiej publicznej biblioteki naukowej na Pomorzu. Dwie daty są znamienne dla dziejów tej placówki: 19 lutego 1923 r. - dzień powołania do życia Biblioteki i 10 grudnia 1923 r., kiedy udostępniono czytelnikom połączone w jedną całość cztery doborowe, wzajemnie się uzupełniające księgozbiory toruńskie. Były one gromadzone na terenie miasta od XVI w. i należały niegdyś do najstarszych bibliotek miejscowych: gimnazjalnej i radzieckiej (magistrackiej) oraz Towarzystwa Naukowego i Towarzystwa „Coppernicus Verein für Wissenschaft und Kunst”. To właśnie ze zbiorów tych bibliotek pochodzą zachowane w Książnicy do dnia dzisiejszego bezcenne rękopisy i starodruki z okresu od XIV do XVIII w.
Uroczystości jubileuszowe rozpoczęły się 8 grudnia 2003 r. w salach toruńskiego Dworu Artusa. Patronat nad uroczystością sprawował Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Powołano także Komitet Honorowy Obchodów Rocznicowych. W jego skład weszli: Marszałek Województwa Kujawsko-Pomorskiego, Przewodnicząca Sejmiku Województwa Kujawsko-Pomorskiego, Biskup Toruński, Prezydent Miasta Torunia, Przewodniczący Rady Miasta Torunia, Rektor Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Prezes Towarzystwa Naukowego w Toruniu oraz Kanclerz Loży Toruńskiej „Business Centre Club” i Prezes Zarządu Toruń-Pacific.
Na uroczystość przybyli pracownicy Biblioteki oraz liczni goście, wśród nich przedstawiciele władz państwowych, wojewódzkich i miejskich, bibliotekarze z innych placówek, sponsorzy, czytelnicy i przyjaciele, którzy na ręce Dyrektor składali wyrazy uznania dla dotychczasowej pracy Książnicy oraz gratulacje i serdeczne życzenia.
Senator Rzeczypospolitej Polskiej Dorota Kempka z okazji jubileuszu 80-lecia odznaczyła Książnicę Kopernikańską medalem Senackiej Komisji Kultury i Środków Przekazu.
Piękny prezent otrzymała szacowna Jubilatka od toruńskich radnych. 4 grudnia 2003 r. Rada Miasta Torunia podjęła uchwałę o nazwaniu odcinka alei 500-lecia, od ul. Krasińskiego do ul. Słowackiego, ulicą Alojzego Tujakowskiego, zasłużonego dyrektora Książnicy Miejskiej im. Mikołaja Kopernika w latach 1954-80.
Uczestnicy spotkania jubileuszowego mogli wysłuchać wykładu Nowe tendencje w polszczyźnie publicznej, który wygłosił znany językoznawca, prof. Jerzy Bralczyk.
Dużym zainteresowaniem cieszyły się wystawy przygotowane przez pracowników Biblioteki. Zaprezentowano na nich fragmenty cennej kolekcji starodruków ze zbiorów Książnicy. W siedzibie Biblioteki przy ul. Słowackiego 8 pokazano kolorową ekspozycję zatytułowaną Piękne zielniki, a w Dworze Artusa wystawę Postylle w zbiorach Książnicy Kopernikańskiej w Toruniu. Postylle są to księgi religijne. Termin postilla powstał w okresie średniowiecza od łacińskich słów post illa verba, co w języku polskim znaczy „po owych słowach”. Taką formułą rozpoczynano komentarz do przedstawionego wcześniej tekstu biblijnego. Z czasem z dwóch pierwszych słów tej formuły post i illa powstał wyraz postilla (postylla) na oznaczenie kazania, a wraz z nadejściem reformacji w XVI w. - rocznika kazań. Kazania, zwane także wykładami, dawały omówienie i objaśniały Ewangelie zgodnie z poglądami Kościoła lub Zboru. Od XVI w. treści tych ksiąg podawane były w językach narodowych i w przystępnej formie, by „ułatwić prostym ludziom zrozumienie i zapamiętywanie myśli wyrażonych w kazaniach”. Najstarsze zachowane w zbiorach Książnicy edycje postylli zostały wydrukowane w Strasburgu u schyłku XV w. Autorami tych dzieł pisanych w języku łacińskim są uczeni mnisi: franciszkanin Mikołaj z Liry (zm. w 1340 r.) i dominikanin Guillerm z Paryża (zm. w 1437 r.).
W wieku XVI i XVII powstały natomiast pięknie ilustrowane drzeworytami pierwszorzędnych mistrzów postylle autorstwa Mikołaja Reja, Jakuba Wujka, Marcina Białobrzeskiego i Samuela Dambrowskiego. Na wystawie po raz pierwszy zaprezentowano publicznie także toruńską Postyllę z roku 1594, która za sprawą mecenasa Książnicy, firmy Toruń-Pacific, wróciła po ponad 400 latach do Torunia i po konserwacji, jako dar na 80. urodziny Biblioteki, trafiła do jej zbiorów.
Tego samego dnia, w godzinach popołudniowych, odbyła się sesja naukowa Postylle w zbiorach Książnicy Kopernikańskiej, nawiązująca w tematyce wykładów do nowego nabytku Biblioteki. Referenci mówili m. in. o roli postylli w religii protestanckiej, o wyposażeniu edycji toruńskiej Postylli z roku 1594, o języku Postylli Jana Kalksteina z roku 1594 na tle innych postylli XVI w. i o konserwacji dzieła.
Wieczór zakończył koncert w wykonaniu oboisty Mateusza Kubańskiego i akordeonisty Stanisława Miłka.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2004-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

„Godzina Różańcowa” Ojca Justyna

Niedziela w Chicago 48/2004

Archiwum

O. Justyn Figas

O. Justyn Figas

„Godzina Różańcowa” jest najstarszym na świecie katolickim programem nadawanym w języku polskim, który działa od 6 grudnia 1931 r. nieprzerwanie do dzisiaj. Obecnie sieć radiowa składa się z 40 radiostacji w USA i Kanadzie. Program prowadzony jest przez franciszkanów, Braci Mniejszych Konwentualnych z Prowincji św. Antoniego Padewskiego w USA.

Niektórym nie wystarcza coniedzielne pójście do kościoła i uczestnictwo we Mszy św. Chcieliby coś więcej wiedzieć, pogłębić wiadomości religijne, inni mają wątpliwości i pytania, a inni są spragnieni słowa Bożego w języku polskim. Szczególnie w dawnych czasach, kiedy nie było ani komputerów, ani telewizji, ani nawet radia, Rodacy rozsiani po całej Ameryce, oddaleni od skupisk ludzkich, bardzo odczuwali brak mowy polskiej, a zwłaszcza nauki Ewangelii w ojczystym języku. Te potrzeby wiernych dostrzegł przełożony franciszkańskiej Prowincji św. Antoniego Padewskiego w USA - o. Justyn Figas. Uważał on, że do szerzenia nauki Chrystusa trzeba wykorzystywać wszelkie środki przekazu i najnowsze osiągnięcia. Były lata 20. XX wieku i takim najnowszym osiągnięciem techniki było radio. Dlatego, kiedy nadarzyła się okazja, Ojciec Justyn w 1928 r. rozpoczął swoje wystąpienia radiowe. Najpierw trwały one 10 minut, a później 30 minut lokalnego programu radiowego w Bufflo, w którym odpowiadał na pytania słuchaczy. 6 grudnia 1931 r. z Bufflo Ojciec Justyn nadał pierwszą audycję programu, który nazwał Godzina Różańcowa. W 1959 r. audycję transmitowało już 79 stacji. Ojciec Justyn przeniósł nadawanie Godziny Różańcowej najpierw do kościoła Bożego Ciała w Bufflo, a później do kaplicy Gimnazjum św. Franciszka w Athol Springs. Program nadawany był na żywo przez godzinę. Była w nim skrzynka pytań i odpowiedzi, urozmaicały go pieśni kościelne. We wstępie do pierwszego programu Ojciec Justyn powiedział: „Ten pierwszy program poświęcam naszym ojcom Polakom i matkom Polkom, tym cichym i pokornym pionierom, którzy swą głęboką wiarą Kościół katolicki ozdobili, którzy swą ciężką i bezustanną pracą ten kraj amerykański wzbogacili, którzy swym życiem praktycznym na pochwałę u obcokrajowców sobie zasłużyli, którzy w spuściźnie cnoty Boskie i staropolskie nam zostawili. Im wyłącznie sercem, miłością, szacunkiem i wdzięcznością przepełniony ten program poświęcam”. Ojciec Justyn w ciągu 28 lat swojej posługi radiowej (1931-59) nadał 750 programów, docierając do 5 mln słuchaczy w USA i Kanadzie. Za swój wysiłek dla Kościoła i Polonii otrzymał m.in. order „Polonia Restituta” i medal „Fidelitas”.
CZYTAJ DALEJ

Rozważania na niedzielę: Kultura szybkich spełnień

2025-01-17 07:40

[ TEMATY ]

rozważania

ks. Marek Studenski

Mat.prasowy

Ktoś nazwał tę kulturę konsumpcyjną z zachodu kulturą natychmiastowych spełnień. Popatrzmy jak trudy życia mogą stać się punktem wyjścia do duchowego wzrostu?

Przypomnę historię Róży Kozakowskiej, polskiej sportsmenki paraolimpijskiej. Jej życie pełne było trudności i bólu, od trudnego dzieciństwa po ciężką chorobę. Jednak to właśnie te braki i przeciwności stały się fundamentem jej sukcesu i głębokiej wiary. Wspierana przez wiarę, Róża Kozakowska nie tylko osiągnęła sukcesy sportowe, ale także dała świadectwo, że w trudnych chwilach można odnaleźć siłę w Bogu. Jej historia przypomina, że prawdziwe bogactwo tkwi w sile ducha.
CZYTAJ DALEJ

USA/ TikTok przywraca funkcjonowanie w USA po zapowiedziach Trumpa

2025-01-19 19:48

pixabay.com

TikTok poinformował w niedzielę, że przywraca funkcjonowanie aplikacji w Stanach Zjednoczonych po zapowiedzi Donalda Trumpa o ochronie firm przed odpowiedzialnością za łamanie prawa zakazującego serwisu. Firma zapowiedziała, że będzie współpracować z prezydentem nad długoterminowym rozwiązaniem.

"W porozumieniu z naszymi dostawcami usług TikTok jest w trakcie przywracania usługi. Dziękujemy prezydentowi Trumpowi za zapewnienie naszym dostawcom usług niezbędnej jasności i zapewnienia, że nie poniosą żadnych kar za udostępnianie TikToka ponad 170 milionom Amerykanów i umożliwienie rozwoju ponad 7 milionom małych firm" - napisały władze platformy w komunikacie.
CZYTAJ DALEJ
Przejdź teraz
REKLAMA: Artykuł wyświetli się za 15 sekund

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję