historia Instytutu Józefa Piłsudskiego w Nowym Jorku sięga 1943 r. Gdy w Europie trwała jeszcze wojna, 4 lipca w hotelu Washington spotkali się Franciszek Januszewski, Maksymilian Węgrzynek, Lucjusz Kupferwasser, Henryk Floyar-Rajchman - były minister przemysłu i handlu, Ignacy Matuszewski - były poseł na Węgrzech i minister skarbu oraz Wacław Jędrzejewicz - były minister oświaty. Panowie ci powołali do życia Komitet Organizacyjny, którego zadaniem było utworzenie apolitycznej instytucji o charakterze naukowo-badawczym, której patronem byłby marszałek Józef Piłsudski. „Instytut Józefa Piłsudskiego w Ameryce, poświęcony badaniu najnowszej historii Polski” - tak brzmiała oficjalna nazwa nowej placówki, która stanowiła kontynuację warszawskiego Instytutu Badania Najnowszej Historii Polski (IBNHP), noszącego od lat 30. imię Marszałka.
16 grudnia 1943 r. przyjęto do nowojorskiego Instytutu pierwszych 48 członków zwyczajnych, powołano członków wspierających, korespondentów i dożywotnich oraz uchwalono Statut instytucji, zmieniany potem jeszcze dwukrotnie. Zadaniem Instytutu było zbieranie i badanie dokumentów dotyczących historii Polski od czasów powstania styczniowego, czyli od roku 1863 do czasów współczesnych, wydawanie książek, w tym dzieł naukowych o historii Polski, wspieranie instytucji naukowych i naukowców zajmujących się interesującą Instytut tematyką, popularyzowanie, w formie wykładów i prelekcji, historii Polski. Słowem - gromadzenie wszystkiego, co warte było ocalenia od zapomnienia.
Ambicją Komitetu było początkowo odtworzenie zbiorów Instytutu w Warszawie. Miano tego dokonać zaraz po zakończeniu wojny. Niestety, historia potoczyła się inaczej. Działanie Instytutu noszącego imię największego wroga komunistów, w kraju rządzonym przez komunistów było z wielu względów niemożliwe. Przed nowojorską placówką stanęło, więc dość trudne zadanie prowadzenia swojej misji poza granicami kraju, jako placówki niezależnej i samodzielnej.
Pieniądze na rozpoczęcie działalności Instytutu ofiarowali niektórzy członkowie Instytutu oraz sponsorzy. Początkowo siedzibą Instytutu był jeden pokój przy Komitecie Narodowym Amerykanów Polskiego Pochodzenia. Sama instytucja przetrwała najtrudniejsze pierwsze lata swego amerykańskiego istnienia, dzięki zaangażowaniu i wielkiej energii ludzi, dla których Instytut był cenną inicjatywą ze względu na sytuację w Polsce i jakże słuszne przekonanie, że tylko instytucje emigracyjne mają możliwość badania prawdziwej historii Polski.
Trudna sytuacja finansowa nie spowodowała na szczęście obumarcia Instytutu czy choćby znacznego ograniczenia jego aktywności. Zawsze znaleźli się donatorzy, osoby prywatne i instytucje, którzy wspierali jego istnienie. Instytut nieprzerwanie organizował zjazdy i odczyty, wystawy, wydawał publikacje i przede wszystkim stale powiększał swoje zbiory archiwalne, biblioteczne, numizmatyczne i galerię obrazów, w której znalazły się płótna wielu wybitnych polskich artystów. Instytut przyznawał też prestiżowe nagrody za najlepsze prace historyczne dotyczące najnowszych dziejów Polski i fundował stypendia.
Obecnie Instytut, który liczy 1000 członków i sympatyków, jest placówką uznaną nie tylko w USA, ale i w Polsce, co za rządów komunistycznych oczywiście nie miało miejsca. W 2003 r. Instytut Józefa Piłsudskiego obchodzi 60-lecie działalności. Warte odnotowania są imprezy przygotowane w tym szczególnym czasie, których charakter i zasięg świadczą o znaczeniu i strefie wpływów Instytutu. Zaczęto skromnie - od wystawy filatelistycznej poświęconej Marszałkowi. Jednak kolejna impreza: Matejko i inni - o obrazach polskich w Instytucie Piłsudskiego w Ameryce była już wydarzeniem znaczącym, podobnie jak prezentowana w Montrealu w czerwcu wystawa Przeszłość, teraźniejszość i przyszłość Instytutu Piłsudskiego. Także w początkach lata odbyła się na Zamku Królewskim w Warszawie sesja naukowa poświęcona niełatwym dziejom Instytutu. Główne uroczystości rocznicowe miały miejsce w Nowym Jorku, gromadząc w Konsulacie Generalnym elity emigracji. Następne uroczystości czekają Instytut 20 listopada w salach Ambasady Polskiej w Waszyngtonie.
Instytutowi gratulujemy jubileuszu, doceniamy zasługi i życzymy wspaniałego rozwoju w przyszłości.