Ogród Botaniczny UMCS, położony na obrzeżach Lublina przy trasie wylotowej w kierunku Warszawy (Sławinek), powstał w 1965 r. jako baza dydaktyczna dla studentów nauk przyrodniczych
oraz jako teren rekreacyjny dla mieszkańców Koziego Grodu i przyjezdnych gości. Przez niemalże 40 lat istnienia na jego terenie udało się zgromadzić wiele interesujących gatunków roślin. Sporym
zainteresowaniem zwiedzających cieszy się największy dział systematyki roślin, skupiający ponad 800 gatunków z 85 rodzin, będących przedstawicielami klimatu umiarkowanego. Oczywiście rośliny
rosnące na terenie naszego kraju w warunkach naturalnych również wchodzą w skład wielu działów. Od początku istnienia Ogrodu jego twórca, prof. Dominik Fijałkowski planował utworzenie
kolekcji roślin z różnych siedlisk. Dziś zwiedzający przechadzają się po ścieżkach wąwozu, alpinarium, arboretum, wśród róż, roślin cebulowych, torfowiskowych, chronionych, użytkowych i wielu,
wielu innych.
Od niedawna sporym zainteresowaniem zwiedzających cieszy się dział „roślin biblijnych”. Na niewielkiej przestrzeni zgromadzono kilkadziesiąt gatunków roślin, opatrzonych przypisami odsyłającymi
do właściwego wersetu w Piśmie Świętym. Twórcą i opiekunem tej części Ogrodu jest Krystyna Dąbrowska, która już zgromadziła ponad 60 gatunków roślin. Delikatne rośliny śródziemnomorskie,
rosnące w donicach, zimują w szklarniach. Teraz są wyniesione na zewnątrz, a każda z nich opatrzona jest etykietką z nazwą łacińską i polską
(jeśli taka istnieje) oraz cytatem z Pisma Świętego. W ten sposób każda roślina zachęca zwiedzających do refleksji. Nietypowe arboretum będzie także wzbogacone o altankę,
okrytą winogronem, w której będzie można poczytać Pismo Święte.
Sam pomysł utworzenia sekcji roślin biblijnych powstał po sesji Przyroda, nauka i kultura. Humanistyczny kontekst nauk przyrodniczych u progu XXI w., która odbyła się trzy lata
temu w Krakowie. Na konferencji prezentowano m.in. rośliny biblijne. Specjalistka w tej dziedzinie, dr Zofia Włodarczyk z Akademii Rolniczej w Krakowie próbowała
stworzyć biblijną kolekcję. Jej poszukiwania zachęciły dyrektora lubelskiego Ogrodu, dr. inż. Macieja Kwiatkowskiego, do stworzenia własnej kolekcji. Przygotowania rozpoczęły się już jesienią ubiegłego
roku, kiedy to Krystyna Dąbrowska rozpoczęła wertować Pismo Święte „linijka po linijce”, wyszukiwała rośliny i wypisywała ich nazwy. W sumie doszukała się ok. 200 nazw,
chociaż określenia niektórych z nich są bardzo ogólne, np. pospolite osty i ciernie biblijne nie są gatunkiem, który w Polsce określa się tą nazwą. Prorok Izajasz wymieniał
cyprsy, wiązy, bukszpany, akacje, mirt i oliwki. W innych tekstach pojawiają się narcyz, bluszcz, granat, lilie, ruta i mięta. Zdaniem pani Krystyny wiele roślin biblijnych
nie było dokładnie opisywanych, np. ma wątpliwości, czy św. Mateuszowi na pewno chodziło o gorczycę, która w rzeczywistości nie ma najmniejszych ze wszystkich nasion;
trudno też mówić w jej przypadku o gałęziach, ponieważ wyrasta tylko na wysokość ok. pół metra. Jej zdaniem wiele roślin posłużyło jako metafora - były powszechnie znane, a Jezus
nauczał prostych ludzi. Kłopoty sprawiała też roślina, z której zrobiona była korona cierniowa. Krystyna Dąbrowska, oprócz zawodowej wiedzy, kierowała się tu tekstem Biblii, dlatego wybrała
kolczasty krzew o nazwie Poterium spisnosum, rozpowszechniony w Palestynie, a używany do dziś do rozniecania ognisk. Z Pisma Świętego wiemy, że na dziedzińcu
Arcykapłana paliły się ogniska, więc do uplecenia korony cierniowej użyto najprawdopodobniej tych gałęzi, które były najbliżej. Czasami Pismo mówi zagadkami, jak w wezwaniu: „weźcie sobie
pierwszego dnia owoce pięknych drzew”, czy określeniu „kosztowne korzenie”. W Ogrodzie Botanicznym UMCS zadecydowano, że „piękne drzewa” to cytryny, jednocześnie
kwitnące i owocujące, a „kosztowne korzenie” - tatarak. Trudności w dokładnym rozpoznaniu roślin i przyporządkowaniu im nazw mogą wynikać
też z tłumaczeń - np. w Biblii Tysiąclecia chwast zastąpił wcześniejszy kąkol.
Kolekcja roślin biblijnych opatrzona jest tablicami informacyjnymi, zawierającymi podstawowe wiadomości z zakresu położenia geograficznego i klimatu ówczesnej Palestyny, a także
krótki opis znaczenia i wykorzystywania roślin w Piśmie Świętym. Rośliny prezentowane będą do połowy października, później zostaną przeniesione do zimowych szklarni. Z pewnością
warto je zobaczyć.
Pomóż w rozwoju naszego portalu