Postawa stojąca: Stanie w czasie Liturgii jest postawą zasadniczą, oznaczającą aktywną postawę człowieka w akcji liturgicznej oraz gotowość do czynu w ogóle. Oznacza
też dziękczynienie i oczekiwanie na zmartwychwstanie. Wyraża uszanowanie dla Boga, szacunek i uwagę, dyspozycyjność, gotowość wypełnienia woli Bożej. W pierwotnym Kościele
wierni modlili się wspólnie (i prywatnie) w pozycji stojącej, mając otwarte oczy i wzniesione (rozłożone) ręce. Taki obraz modlitwy przekazują nam chociażby freski katakumbowe. W pierwszych
wiekach chrześcijaństwa w trakcie sprawowania Liturgii zawsze stano w niedziele i w okresie wielkanocnym (wtedy nie wolno było przyjmować innych postaw, np.
siedzącej czy klęczącej). Stanie wreszcie jest postawą ludzi odkupionych. W postawie stojącej Ojcowie Kościoła widzieli wyraz świętej wolności dzieci Bożych, którą otrzymaliśmy na chrzcie świętym.
Także sam Pan Jezus zachęcał do modlitwy w tej postawie (por. Mk 11, 25).
Postawa siedząca: Jest postawą katechetyczną, postawą słuchania, refleksji, medytacji, ale i nauczania. W kościele to biskup zasiadał na katedrze, skąd przewodniczył Liturgii
i nauczał. Postawę siedzącą przyjmował także nauczający Chrystus (por. Łk 2, 46). Owa postawa ułatwia skupienie tak bardzo potrzebne do przyjmowania i rozważania Słowa Bożego.
Postawa klęcząca: Postawa uważana za pokutną, wyrażającą też głęboką adorację, uniżoną modlitwę. Klękanie liturgiczne znane było w IV w., ale mocno weszło do celebracji
w czasach feudalnych. Rozróżniamy klęknięcie (na dwa kolana) i przyklęknięcie (na jedno kolano). W Liturgii postawa klęcząca pojawia się podczas oddania czci Najświętszemu
Sakramentowi. Postawa klęcząca jest naturalnym gestem adoracji znanym już kilkaset lat przed Chrystusem (Sumerowie, Egipt, Rzym, Grecja). O geście klękania, uniżania się przed Jahwe wspomina
Pismo Święte: Pwt 9, 18; 1 Krl 8, 54; Dn 6, 11; Flp 2, 9. Chrystus także, modląc się w Getsemani, klęczy (Łk 22, 41), kamienowany Szczepan pada na kolana (Dz 7, 60), Piotr przed wskrzeszeniem
Tabity modli się klęcząc (Dz 9, 40), ci, którzy przychodzili do Jezusa prosząc o łaski, padali przed Nim na kolana (Mt 5, 22 n; Mt 20, 20), cztery zwierzęta z Apokalipsy
oddały Barankowi pokłon (5, 8). Znakiem zaś głębokiej adoracji i uwielbienia czy uniżenia jest tzw. gest prostracji (padnięcie na twarz). Gest ów, powszechny w Kościele Wschodnim,
u nas na Zachodzie pojawia się w Wielki Piątek, w czasie święceń i profesji wieczystej (ślubów zakonnych). Prostracja znana była już w Starym Testamencie
(Rdz 17, 3; Joz 5, 15). W postawie tej człowiek wyraża swoją małość wobec Stwórcy, pokorę i uniżoną prośbę.
Postawa kroczenia: Jest przemieszczaniem się wiernych w modlitwie, oddaniem czci Bogu. Przykładem takiego kroczenia jest Naród Wybrany idący ku Ziemi Obiecanej, czy Chrystus podążający
z uczniami do Jerozolimy i na Kalwarię. Procesja liturgiczna to wędrówka „dzisiaj” i „teraz” Kościoła ku wieczności - ku Niebieskiemu Jeruzalem.
Rozróżniamy procesję „ku”, „do” (akcent na miejsce - np. procesja do ołtarza); procesję „z kimś” (akcent na osobę - np. z Najświętszym Sakramentem
w Boże Ciało); procesję towarzyszącą (osobom lub niesionym przedmiotom - np. z relikwiami) i procesję „dla” (np. uproszenia łask).
Warto także przypomnieć, jakie postawy obowiązują w czasie sprawowania Świętej Liturgii (Eucharystii), gdyż wciąż pojawiają się niejasności i nieporozumienia w tej
materii, wskutek czego Liturgia staje się niejasna i nieczytelna. Jak to już zostało powiedziane, zasadniczą postawą w czasie Mszy sw. jest postawa stojąca. Trwamy w niej
od procesji wejścia kapłana do ołtarza, aż do kolekty włącznie, w czasie śpiewu aklamacji Alleluja i proklamowania Ewangelii, podczas wyznania wiary i modlitwy wiernych.
W czasie czytań, psalmu responsoryjnego, homilii oraz w trakcie przygotowania darów przyjmujemy postawę siedzącą. Znów wstajemy na wezwanie kapłana: „Módlcie się, aby moją
i waszą ofiarę...” i trwamy w tej postawie aż do Komunii św. z dwoma wyjątkami: klękamy podczas Konsekracji (Przeistoczenia) i w czasie
gdy kapłan ukazuje nam Ciało Pańskie przed Komunią („Oto Baranek Boży...”). Po przyjęciu Komunii w zależności od ustaleń można trwać w cichej modlitwie dziękczynnej siedząc
lub klęcząc. Wstajemy dopiero na modlitwę po Komunii i tak trwamy aż do rozesłania.
Bardzo ważne jest, aby Liturgia była wszędzie jednolita. Troska o należyty porządek spoczywa tutaj w dużej mierze na duszpasterzach, którzy powinni z jednej strony
przypominać znaczenie konkretnych postaw, a także pilnować poprawnego ich praktykowania w celebracji liturgicznej.
Pomóż w rozwoju naszego portalu