Reklama

Umieszcz - 900 lat historii i tradycji

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Umieszcz, parafia Tarnowiec, położony jest na terenach dorzecza Wisłoki, gdzie osadnictwo znacznie wyprzedziło zorganizowanie państwa polskiego, a początki kultury ludzkiej sięgają co najmniej młodszej epoki neolitu 4000-1700 przed Chrystusem.
Na terenach obecnego powiatu jasielskiego rozwijała się wówczas kultura rolnicza o charakterze pasterskim. W czasach późniejszych osadnictwo miało charakter masowy i było działaniem planowym. Panujący wówczas książę czy król dysponujący ziemią miał duży wpływ na rozwój osadnictwa, a co za tym szło, na rozwój gospodarczy regionu. W średniowieczu osadnictwo miało ogromne znaczenie w związku z kształtowaniem się granic politycznych państwa. Dotyczyło to szczególnie całej południowej granicy, gdzie położona na górzystych terenach puszcza tworzyła szeroki, niezaludniony pas. W okresie wczesnośredniowiecznym powstawały w okolicy Jasła grody pełniące funkcje obronne, które były gwarantem bezpieczeństwa.
W pierwszych wiekach istnienia państwowości polskiej ziemia znajdowała się w rękach ówczesnych władców, którzy dokonywali nadań dla kościołów, klasztorów i rycerstwa. Osiedlała się tu masowo ludność z bardziej zaludnionych obszarów kraju, przede wszystkim z okolic Wiślicy, Sandomierza i Krakowa. Najstarszą akcję osadniczą na tych terenach, korzystając z hojnych nadań książęcych, podjęli benedyktyni z Tyńca, a było to już w połowie XI w. Stąd w dokumencie legata papieskiego Idziego, sporządzonym dla tego klasztoru, wymieniona jest po raz pierwszy wieś Umieszcz. To oznacza, że według źródeł pisanych Umieszcz jest najstarszą wsią regionu, a jego powstanie należy przyjąć na koniec XI w.
Po utracie przez państwo polskie Grodów Czerwieńskich oraz obszarów obecnej ziemi sanockiej, tereny obecnej gminy Tarnowiec znajdowały się przez ok. 200 lat, to jest do czasów panowania Kazimierza Wielkiego, w strefie przygranicznej. Granice wówczas wyznaczane były przez przeszkody naturalne; rzeka Jasiołka stanowiła w tym czasie wschodnią granicę państwa. Pozostawanie tych terenów przez długi czas we wschodniej strefie przygranicznej miało ogromny wpływ na dzieje okolicznych osad, tym także Umieszcza. Prowadzone walki przygraniczne były przyczyną wielokrotnego spalenia i zniszczenia wielu osad. Umieszcz w swojej 900-letniej historii był czterokrotnie całkowicie spalony.
Umieszcz wspominany jest w dokumencie z 26 maja 1229 r., w którym papież Grzegorz IX wziął pod swoją opiekę posiadłości klasztoru tynieckiego. Leszek Czarny w 1298 r. nadał klasztorowi tynieckiemu prawo zakładania miast na terenach spustoszonych przez Tatarów i uwolnił wsie klasztorne, między innymi i Umieszcz, spod jurysdykcji świeckiej. W dokumencie z 6 października 1456 r. król Kazimierz Jagiellończyk potwierdził prawa nadane klasztorowi przez swych poprzedników. O Umieszczu pisze Jan Długosz, że należał do parafii Jasło i wspomina o korzyściach, jakie czerpie zakon benedyktynów tynieckich z posiadania wsi Umieszcz. Od 1581 r. należał Umieszcz do Jana Śreniawy, a od 1786 r. do Aleksandra Gorajskiego.
Ostatnia wojna światowa nie oszczędziła Umieszcza - przebiegała tędy linia frontu, zniszczeniu uległy 334 budynki (spośród 360) zginęło 26 osób. Były to największe zniszczenia i straty spośród wszystkich okolicznych miejscowości.
Historycy podkreślają, że od początku istnienia Umieszcza widnieje kilka nazwisk, które utrzymują się przez całe wieki. Były to rodziny kmieci i zagrodników, a należeli do nich: Czubiki, Dubiele, Dzwonkowicze, Forystki, Grochowscy, Lawery, Michalscy, Sysoły, Wietechy, Wyderki. Wiele tych rodów przetrwało do dzisiaj i są jakby żywym owocem historii.
Umieszcz od wieków należy do parafii tarnowieckiej, a jego mieszkańcy wielokrotnie dawali świadectwo przywiązania do Kościoła katolickiego. Jak ze wspomnień historyków wynika, kościół w Tarnowcu ulegał wielokrotnemu zniszczeniu, ale zawsze zostawał odbudowany - w dużym stopniu rękami rzemieślników Umieszcza. Również w nowy kościół, wybudowany po II wojnie światowej, mieszkańcy Umieszcza wnieśli swój ogromny wkład, co świadczy o tym, że są oddanymi sługami Kościoła oraz dobrymi Polakami.
Z okazji 900-lecia w Umieszczu 19 i 20 lipca odbędą się uroczystości jubileuszowe, na które już teraz organizatorzy wszystkich Czytelników zapraszają.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2003-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Patron współczesnego mężczyzny

Niedziela Ogólnopolska 11/2019, str. 25-26

[ TEMATY ]

św. Józef

Karol Porwich/Niedziela

Św. Józef – opiekun Jezusa i Maryi. Razem stanowią ikonę Świętej Rodziny. Jest szczególnym orędownikiem osób pragnących założyć rodzinę i odnaleźć swoje miejsce w życiu. Coraz częściej mówi się też, że to patron współczesnego mężczyzny. Zawsze niezawodny

Papież Franciszek dał bardzo osobiste świadectwo o św. Józefie. Wyznał, że jeśli ma jakąś trudną sprawę, to pisze list do św. Józefa i powierza mu wszystko. Jeszcze nigdy się nie zdarzyło, aby św. Józef pozostawił bez odpowiedzi i pomocy listy od Franciszka.
CZYTAJ DALEJ

Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji: postępowanie w sprawie reportażu TVP „Arcydzieło Rydzyka”

2025-03-19 12:52

[ TEMATY ]

O. Tadeusz Rydzyk

Karol Porwich /Niedziela

Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji wszczęła postępowanie w sprawie reportażu „Arcydzieło Rydzyka” wyemitowanego przez TVP – podał „Nasz Dziennik”. Do Rady wciąż napływają skargi od widzów.

Według zapowiedzi materiał „Arcydzieło Rydzyka” wyemitowany na antenie TVP miał ujawniać rzekome nieprawidłowości przy powstaniu toruńskiego Muzeum „Pamięć i Tożsamość” im. św. Jana Pawła II w Toruniu. W rzeczywistości był to kolejny atak na dzieła skupione wokół Radia Maryja i założyciela katolickiej rozgłośni, o. Tadeusza Rydzyka CSsR.
CZYTAJ DALEJ

Józef to dla nas obraz, zaproszenie i znak nadziei.

2025-03-19 20:45

ks. Łukasz Romańczuk

W uroczystość św. Józefa Oblubieńca NMP swoje patronalne święto ma abp Józef Kupny, metropolita wrocławski. Tego dnia przypada także 9. rocznica sakry biskupiej bp. Jacka Kicińskiego CMF. Była to okazja do wspólnej modlitwy podczas Eucharystii w katedrze wrocławskiej.

- Od wielu lat badacze życia społecznego wskazują na długo trwający proces rwania się więzi społecznych. Obejmuje on różne płaszczyzny, a zaczyna się w rodzinach, w których rwą się więzi między młodszym a starszym pokolenie. Ja jestem tego świadkiem. Wielokrotnie jestem zapraszany do kombatantów i sybiraków, ale tam nie ma ich dzieci i wnuków. Młodych nie interesuje świat ich dziadków. Oni patrzą w przyszłość i zajmują się teraźniejszością. Więzi społeczne rwą się w narodzie i w państwie. Zobaczmy, jak jesteśmy podzieleni. A co najgorsze przekłada się to na więź z Jezusem. Dlatego tak ważne jest to zgromadzenie liturgiczne jest świadectwem, że wy chcecie pogłębić swoją więź z Jezusem, ze swoimi biskupami. To jest znak nadziei, który nas raduje i daje perspektywę na przyszłość. Wasza obecność tutaj, o tej godzinie i o tej porze, w czasie, gdy wasz pasterz obchodzi imieniny, a drugi 9. rocznicę sakry biskupiej, przychodzicie tutaj, pogłębiać więź z Jezusem, pasterza i między sobą. I za to jestem wam wdzięczny - mówił abp Józef Kupny.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję