Boga czuje serce, nie rozum.
Oto co jest wiara: Bóg dotykalny dla serca, nie dla rozumu
(Blaise Pascal)

Istotę uroczystości ku czci Najświętszego Serca Pana Jezusa stanowi miłość Boga objawiona w Jezusie Chrystusie. Ma ona za przedmiot miłość Chrystusa symbolicznie przedstawioną w Jego Sercu. Ów kult miłości ofiarnej i wiernej, aż do końca nawiązywał do perykopy św. Jana Ewangelisty: "Jeden z żołnierzy otworzył bok Jego, a następnie wyszła krew i woda" (J 14, 34).
Nabożeństwo do Serca Jezusowego miało na początku (w średniowieczu) charakter kultu prywatnego, zastrzeżonego dla wybranych (uprzywilejowanych). Natomiast w XVII w. kult ten stał się kultem powszechnym, udziałem całych społeczności i wielu warstw społecznych.
Nabożeństwo do Serca Jezusa w XVI w. dochodzi do formy szczytowej głównie dzięki działalności jezuitów, oratorium P. Berulle´a (+ 1629) i Jana z Eudes (+ 1680). A od XVII w., nabożeństwo to staje się własnością mas, ogółu wiernych oraz całego Kościoła, za sprawą dwójki świętych - wspomnianego już św. Jana z Eudes oraz św. Małgorzaty Marii Alacoque. Św. Jan z Eudes jest nazwany "twórcą liturgicznego kultu Serca Jezusa i Maryi", był tego nabożeństwa najżarliwszym propagatorem i popularyzatorem, jak również doktorem, albowiem ku czci obu Serc ułożył oficjum i Mszę św. W 1672 r. otrzymał jako pierwszy pozwolenie od swojego biskupa na odprawienie Mszy św. o Sercu Pana Jezusa.
Mimo to główna zasługa w rozpowszechnianiu się nabożeństwa przypada skromnej zakonnicy (wizytce) św. Małgorzacie Marii Alacoque, która wśród licznych objawień związanych z Sercem Jezusowym, miała jedno szczególne cenne. W piątek po oktawie Bożego Ciała, 10 czerwca 1675 r. nastąpiło ostatnie wielkie objawienie. Kiedy Święta klęczała przed tabernakulum w czasie nawiedzenia Najświętszego Sakramentu, ukazał się jej Chrystus, odsłonił swoje Serce i powiedział do niej: Oto Serce, które tak bardzo umiłowało ludzi, że nie szczędziło niczego aż do zupełnego wyniszczenia się dla okazania im miłości, a w zamian za to doznaje od większości ludzi tylko gorzkiej niewdzięczności, wzgardy, nieuszanowania, lekceważenia, oziębłości i świętokradztw, jakie oddają mu w tym Sakramencie Miłości. Lecz najbardziej boli Mnie to, że w podobny sposób obchodzą się ze Mną serca służbie mojej szczególnie poświęcone. Dlatego żądam, aby pierwszy piątek po oktawie Bożego Ciała był odtąd poświęcony jako osobne święto ku czci Mojego serca i na wynagrodzenie Mi przez Komunię i inne praktyki pobożne zniewag, jakich doznaję. W zamian za to obiecuję ci, że Serce moje wyleje hojne łaski na tych wszystkich, którzy w ten sposób oddadzą Mu cześć lub przyczynią się do jej rozszerzenia.
Jednakże Stolica Apostolska nie od razu uznała wiarygodność tych objawień. Dopiero po rzetelnych badaniach uznano objawienia za prawdziwe, a nowe święto ustanowiono w 100 lat później. Pierwszym z papieży, który zatwierdził nabożeństwo był Klemens XIII - uczynił to w 1765 r. W tym samym roku, czyli w 100 lat po objawieniu wysłany został memoriał biskupów polskich do tegoż papieża, dzięki czemu biskupi z Polski jako pierwsi otrzymali pozwolenie obchodzenia nowego święta (podobnie jak Rzymskie Bractwo Serca Jezusowego).
Papież Pius IX rozszerzył święto Serca Pana Jezusa na cały Kościół, natomiast w 1889 r. papież Leon XIII podniósł rangę tego święta do uroczystości pierwszej klasy. W 1899 r. oddał on w opiekę Sercu Jezusowemu cały świat. Ten sam papież zatwierdził Mszę św. wotywną, która była przeznaczona na pierwsze piątki miesiąca. W 1956 r. Pius XII opublikował specjalną encyklikę Haurietis aquas - o czci Serca Jezusowego.
Dalszym wyrazem czci Serca Jezusa jest nabożeństwo czerwcowe, które składa się z litanii, modlitw i pieśni do Serca Jezusowego. W następnym okresie wprowadzono do liturgii oficjum o Najświętszym Sercu Jezusowym i dokonywano publicznych aktów poświęcenia się Jemu, powstawały też liczne bractwa pod Jego wezwaniem. W Polsce założono w 1706 r. pierwsze bractwo Serca Jezusowego przy kościele pijarów w Warszawie, lecz nabożeństwo propagowali szczególnie jezuici. Św. Jean Eudes łączył kult Serca Jezusowego z kultem Najświętszej Maryi Panny.
Warto również wspomnieć, że na terenie Polski jak i poza jej granicami powstało wiele świątyń pod wezwaniem Najświętszego Serca Pana Jezusa. W diecezji drohiczyńskiej jest ich dwie, a mianowicie w parafii Chojewo i w parafii Gródek. Aktem godnym odnotowania jest oddanie Wyższego Seminarium Duchownego w Drohiczynie przez bp. Antoniego Dydycza Najświętszemu Sercu Pana Jezusa, co miało miejsce w niedzielę Chrystusa Króla w 1997 r.
Pan Jezus daje nam własne Serce za wzór do naśladowania w słowach skierowanych do swoich uczniów: "Uczcie się ode Mnie, bo jestem Cichy i pokorny sercem" (Mt 11, 29). Nadto "świat potrzebuje Miłosierdzia. Serce Jezusa przepełnione miłosierdziem czeka, abyśmy z tego skarbca czerpali dla siebie i dla innych" (Sługa Boży ks. Ignacy Kłopotowski).