Malarze ikon tworzą w samotności, w rozproszonych ośrodkach, zwykle – na zamówienie. Tymczasem w Muzeum Archidiecezji Warszawskiej trwa wystawa ikon powstałych w trakcie pleneru, w którym wzięło udział 30 artystów z Polski i Ukrainy.
We wrześniu 2022 r. w Wesołej, w ośrodku wspólnoty Chemin Neuf, wspólnie modlili się, rozmawiali i pracowali. Była to kolejna edycja Międzynarodowych Warsztatów Ikonopisów organizowanych przez Katedrę Sztuki Sakralnej lwowskiej ASP, Stowarzyszenie Przyjaciół Nowicy i Katedrę Ukrainistyki Uniwersytetu Warszawskiego. Formuła pleneru sprzyja autorskim realizacjom, dlatego ta wystawa może być dla niektórych widzów nieoczekiwanym, a nawet zaskakującym spotkaniem z ikonami, bowiem większość z nich nie ma pierwowzorów.
Pomóż w rozwoju naszego portalu
Ubiegłoroczny plener odbył się w cieniu wojny, dlatego organizatorzy zaproponowali temat: „Spotkanie ze Zmartwychwstałym”. We wstępie do katalogu towarzyszącemu wystawie wyjaśniają, że wybierając taki temat pleneru myśleli o perspektywie, która pomogłaby przezwyciężyć poczucie bezsilności wobec przemocy, ból i rozpacz jakie są udziałem ukraińskich artystów.
W drodze do Emaus
Na plakacie i okładce poplenerowego katalogu znalazła się praca ukraińskiego artysty Danyly Movchana. To spotkanie ze Zmartwychwstałym miało miejsce w gospodzie, w drodze do Emaus.
Reklama
Stół, trzy postacie w białych szatach, malowane bezpośrednio na białym gruncie. W centrum obrazu malarz umieścił Chrystusa, na stole za którym zasiedli, przełamany na pół chleb – niebiański pokarm, co sugeruje zarówno złoty kolor, jak niebieski okrąg, w który chleb został wpisany. To scena iluminacji, jakiej uczniowie doświadczyli, gdy nieznajomy towarzysz wędrówki Emaus łamał chleb. Dlatego rozgrywa się w przesyconej światłem przestrzeni. Artysta przedstawił moment, gdy z oczu apostołów spadły łuski.
Chrystusa w chwale
Odmiennie przedstawił spotkanie z Chrystusem wrocławski malarz – Marian Waldemar Kuczma, autor wielkoformatowych abstrakcyjnych kompozycji. W Wesołej na niewielkiej kwadratowej desce namalował postać Chrystusa w chwale. To znane przedstawienie, choćby z ikon umieszczanych w ikonostasie w rzędzie Desis, nad carskimi wrotami. Jednak postać Chrystusa Kuczma jedynie naszkicował, czytelna jest kompozycja i biały nimb – to impresja, która raptem dotyka tego co niewyobrażalne, tj. rzeczywistości której doświadczymy u kresu czasów. Czerwone płomienie okalające postać Chrystusa symbolizują ogień prawdy. Elementem, który nieoczekiwanie pojawia się na tej pracy jest fragment zardzewiałego zawiasu – nawiązuje on do ikonografii zstąpienia do otchłani, na których Chrystus kruszy wrota piekieł.
Jako świadkowie chwały Chrystusa, czekamy na jego ponowne przyjście, On przyjdzie zbawić. A ptak, który przelatuje przez świątynię? – to symbol wspomożyciela, danego nam od Pana na czas oczekiwania na Jego powtórne przyjście.
Zapraszamy na osobiste spotkanie z ikoną, Spotkanie ze Zmartwychwstałym w Muzeum Archidiecezji Warszawskiej.