Kiedyś przedstawienie strof w oprawie muzyki było swoistą drogą ku masowej percepcji. Dzisiaj jest inaczej. Pamiętam, jak w rozmowie z Grzegorzem Turnauem jakieś trzy dekady wstecz, u zarania jego wielkiej kariery solistycznej, zadałem mu pytanie, czy czuje się wieszczem czasu multimediów. I to pytanie zawisło w powietrzu. Bo ja, mając od lat dostęp do internetu, nie sądziłem, że to ciągle nieosiągalne medium dla milionów w kontekście popkultury. Dzisiaj czas zatoczył pętlę. Sieć jest globalna, ale uczucia ulatują. Poezja szuka drogi – jak muzyka. Dwie siostry. Stąd pytam o tę ulotność, nieprzemijalność, o to, co „tu i teraz”, sprawcę znakomitej płyty. Płyty innej od masowej produkcji, która przywraca wiarę w podstawowe pryncypia. Bo nie jest to album nijaki. On kapie emocjami i... artyzmem.
Reklama
– Płyta Pieśni zawiera w sobie dwa cykle utworów: muzyczną biografię Karola Wojtyły oraz cykl siedmiu pieśni na sopran i fortepian do słów Romana Brandstaettera – mówi Niedzieli Sebastian Szymański, kompozytor zarejstrowanych na niej utworów, i dodaje, że jest tu antropologiczna myśl personalistyczna, tak bardzo widoczna w twórczości obu poetów. – Fakt, nie da się przejść obojętnie nad warstwą literacką. Praca nad muzyczną biografią Karola Wojtyły była trudna już u samych podstaw – podczas wyboru tekstów – bo jak można w trzech utworach zawrzeć wydarzenia z życia wielkiego świętego, papieża, wskazujące na jego indywidualny rys osobowości? Potrzebny był do tego klucz, którym jest właśnie antropologia personalistyczna. Z twórczości Karola Wojtyły wydobyłem dwa oddzielne obszary – intelekt i serce, których synteza może być gwarancją na spełnienie. W moim przekonaniu działanie to może być punktem wyjścia do odnajdywania, eksplorowania i umuzycznienia tekstów autorów nowo poznanych przez kompozytorów – wskazuje artysta.
Pomóż w rozwoju naszego portalu
– Podobnie w przypadku drugiego cyklu pieśni, tego do słów Romana Brandstaettera, próba muzycznego scharakteryzowania postawy poety mogłaby nie dojść do skutku, gdyby nie dostrzeżenie i zaakcentowanie relacji wiary i rozumu człowieka w świetle encykliki o tym samym tytule: Fides et ratio – wyjaśnia Szymański. – W jej rozumieniu u Brandstaettera chciałem zaakcentować poznanie prowadzące do przemiany. Autor, który wywodził się z kręgu żydowskiego i który de facto spotkał Chrystusa, dzięki temu poznaniu nazwał Biblię „swoją ojczyzną”. To działanie starałem się odzwierciedlić w Hymnie do Biblii, który ze względu na obszerność podzieliłem na trzy części, jak również w wybranych pozycjach z Pieśni o moim Chrystusie i z Hymnów Maryjnych.
W wybitnej Annie Mikołajczyk-Niewiedział (śpiew) i Marcinie Tadeuszu Łukaszewskim (fortepian) ta muzyka odnalazła godnych interpretatorów. Czy jest to muzyka adresowana do koneserów? Być może tak, jeśli szukamy w niej sztywnego pojmowania w kontekście kompozytorskim. Rzecz w tym, że ta muzyka (przy pewnej formalnej elitarności, typowej dla pieśni z akompaniamentem fortepianu) nie jest hermetyczna; choć to nie miejsce na banialuki, potok nut. Kameralistyka to zwierciadło albo, jak kto woli, pryzmat, do którego coś dociera, a potem – z którego coś wynika. U Szymańskiego nuty wpisane w pieśni nie unikają konfrontacji z percepcją słuchacza. A ta jest wystawiona na obcowanie ze sztuką unikającą chadzania na skróty. Czy jestem fanem takiej muzyki? Chyba nie, nie jestem fanem pieśni jako kameralistyki, ale to nie czyni mnie obojętnym na ich artyzm. Tym bardziej że formalnie u źródeł dzieła stoją moi mistrzowie. I tak sukcesja ucieleśnia się w pochodzie sztuki.
Ta płyta, te kompozycje to genialny przykład na to, że idziemy w pochodzie kreacji. Sebastian Szymański ma nam coś do powiedzenia i słychać jego przesłanie. Strofami papieża Polaka i genialnego Romana Brandstaettera pisane. Komponowane. Płyta o czymś, płyta negacja papki medialnej. Porusza, zmusza do myślenia, refleksji. Prawda, że rzadkość? Gatunek na wymarciu. Niestety.