Śladami "Króla instrumentów" w diecezji legnickiej (2)

Szczawno Zdrój zwane dawniej Solikowo, Salzbrunn (dzisiejsza nazwa obowiązuje od 1947 r.), powstało wzdłuż potoku
Szczawnika płynącego spod góry Chełmiec. Pierwsze wzmianki w łacińskich dokumentach Henryka Brodatego pochodzą z 1221 r. Początkowo osada wchodziła w skład Księstwa świdnicko-jaworskiego, którego założycielem był Bolko I zwany Surowym. Księstwo przechodziło potem pod panowanie: czeskie, austriackie i pruskie. Od 1401 r. Szczawno należało do właścicieli Książa, a w latach 1509-1931 zarządzali nim Hochbergowie. W 1945 r. wróciło do Polski. Zawsze znane było jako uzdrowisko na wysokim, europejskim poziomie, do czego przyczynili się Hochbergowie, rozbudowując je i rozpowszechniając właściwości wód leczniczych. Przyjeżdżali tu kuracjusze z Europy, ale także Polacy. W Szczawnie Zdroju leczyli się m.in.: gen. B. J. Łączyński, Józef Korzeniowski, Hipolit Cegielski, Zygmunt Krasiński (w 1838 r.) oraz wielki skrzypek i kompozytor Henryk Wieniawski (w 1855r. i 1857r.).
Kościół pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Szczawnie Zdroju powstał w latach 1936-37. Wcześniej dzięki staraniom polskich kuracjuszy, szczególnie biskupa krakowskiego Ludwika Łętowskiego, zbudowano katolicką kaplicę. Pieniądze na ten cel zbierano wśród gości przebywających w uzdrowisku, a także w 1857r. zorganizowano koncert, w którym wystąpił m. in. Henryk Wieniawski. Dochód z koncertu przekazano w całości na budowę kaplicy. Plac (istniejący do dziś przy zbiegu ulic Wojska Polskiego i Kolejowej) udostępnił książę Hochberg z Książa. 2 lipca 1869 r. poświęcono kaplicę pw. Matki Bożej Nieustającej Pomocy. Kaplica mieściła ok. 300 wiernych, a całe jej wyposażenie potrzebne do odprawiania Mszy św. i nabożeństw pochodziło z darów. W 1923 r. parafianie podarowali organy.
Uzdrowisko rozwijało się, a i liczba mieszkańców Szczawna Zdroju wzrastała. Kaplica okazała się za mała dla licznie przybywających do niej wiernych i kapłanów leczących się w uzdrowisku. Kuria Biskupia we Wrocławiu, po długich negocjacjach, nabyła w 1929 r. działkę pod budowę nowego kościoła od właściciela Książa - Hochberga (księcia von Pless). Projekt kościoła wykonał architekt Alfons Weiger z Kressbronn, a roboty budowlano-konstrukcyjne powierzono firmie Püschel ze Starego Zdroju. Po zatwierdzeniu w 1936 r. przez władze państwowe planu budowy, Urząd Powiatowy w Wałbrzychu wydał zezwolenie na budowę kościoła. 15 września 1936 r. wbudowano kamień węgielny i poświęcono fundamenty, a 2 lipca 1937 r. uroczyście poświęcono i zawieszono w wieży kościelny dzwon, wykonany w odlewni Edelbrock w Westfalii. 11 lipca 1937 r. nastąpiła konsekracja kościoła, której dokonał biskup pomocniczy Wojciech i kard. Bertram. W tym samym roku rozebrano kaplicę Matki Bożej Nieustającej Pomocy.
Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Szczawnie Zdroju był kościołem filialnym parafii św. Anny w Szczawienku, dopiero w 1946 r. powstała samodzielna parafia pod tym samym wezwaniem. Pierwszym proboszczem został ks. Władysław Niedźwiedzki.
Kościół jest budowlą murowaną, jednonawową. Prezbiterium świątyni ozdobione jest piękną mozaiką (prawdopodobnie powstałą przed 1939 r.), przedstawiającą Trójcę Świętą i Ukoronowanie Najświętszej Maryi Panny. W 1962 r. kościół otrzymał nową polichromię przedstawiającą sceny z życia Pana Jezusa i Matki Najświętszej. W 1969 r. wstawiono ołtarze boczne poświęcone Matce Bożej Nieustającej Pomocy i Świętej Rodzinie, a w 1970 r. przebudowano prezbiterium. W 2001r. rozpoczęto rozbudowę kościoła od strony drzwi głównych.
Od 1980 r. proboszczem w tej parafii jest ks. prał. Józef Daniel Strugarek który objął parafię po śmierci długoletniego proboszcza ks. Alojzego Schmidta.
Organy znajdujące się na chórze, nad wejściem głównym, zbudowała ok. roku 1980 Firma Organmistrzowska Stanisława Broszko i Bolesława Broszko z Tomisławia k. Bolesławca. Prospekt charakteryzuje surowość i prostota, a głównym elementem dekoracyjnym są piszczałki frontowe.
Jest to instrument o trakturze elektropneumatycznej. Wolno stojący kontuar posiada 2 manuały i pedał. Klawiatura manuałów zawiera się w skali 1C - 5A (C - a3) i liczy 58 klawiszy w każdym z manuałów. Klawiatura pedału posiada 30 klawiszy, w skali 1C - 3F (C - f1). Na końcu traktury znajduje się wiatrownica stożkowa, do której powietrze wtłaczane jest dzięki dwóm miechom pływakowym, połączonym z elektrycznie napędzaną dmuchawą.
Organy posiadają 17 głosów. Głos organowy jest to zespół piszczałek podobnych do siebie pod względem budowy i brzmienia.
Zespół brzmieniowy manuału I:
Pryncypał 8 ´, Flet 8 ´, Oktawa 4´, Kwinta 2 2/3, Mixtura 4x, Trąbka 8 ´.
Zespól brzmieniowy manuału II:
Gedakt 8 ´, Salicet 8 ´, Rurflet 4´, Pikolo 2 ´, Nasard 2 2/3, Scharf 3x, Obój 8 ´.
Zespół brzmieniowy pedału:
Pryncypałbas 16 ´, Subbas 16´, Fletbas 8 ´, Chorałbas 4 ´.
Urządzenia dodatkowe: Żaluzja II, czyli pudło ekspresyjne. Jest to drewniana skrzynia, w której umieszczone są wiatrownice i piszczałki, należące do jednego manuału. Jedna ściana skrzyni zbudowana jest z szerokich listew, które można stopniowo otwierać lub zamykać specjalnym pedałem, znajdującym się w kontuarze. Kąt ustawienia listew wpływa na słyszalność dźwięku. Poza pudłem ekspresyjnym znajdują się także: Tremolo II, połączenia: I - Pedał, II - Pedał, II - I, II - I Super, II Super, 2 Wolne Kombinacje (WK) i Tutti (włączane ręcznie i nożnie), Piano, Forte, Wyłącznik głosów językowych, Automat Pedału (AP), służący do samodzielnego wyłączania niektórych silnie brzmiących głosów i połączeń do ściszania pedału przy przejściu na ciszej grający manuał.
Podczas rozbudowy kościoła w 2001 r. instrument zdemontowano. W kwietniu 2002 r. zakończono rekonstrukcję organów łącznie z kapitalnym remontem, który wykonała Firma Organmistrzowska Stanisława Broszko i Bolesława Broszko z Tomisławia.
3 maja 2002 r. instrument ponownie zabrzmiał w całej swej sile i majestacie. Jego piękne brzmienie upiększa liturgię, a liczni wierni mieszkańcy i goście podziwiają wielkość "króla instrumentów".