W księdze proroka Ozeasza jest nakreślony obraz Boga Jego własnymi słowami. Mówi On przez proroka: "Miłowałem Izraela, gdy jeszcze był dzieckiem".(...) Ja uczyłem chodzić Efraima, na swe ramiona ich brałem.
(...) Pociągnąłem ich ludzkimi więzami, a były to więzy miłości. Byłem dla nich jak ten, co podnosi do swego policzka niemowlę" (Oz 11, 1-4).
Najwierniejszą ikoną Boga jest Maryja. Dlatego ikonografia ukazuje Ją często na obrazach z Dzieciątkiem Jezus, które tuli do swego policzka. Jednym z najpiękniejszych jest Ikona Włodzimierska.
Została ona przywieziona z Konstantynopola na Ruś około 1131 r. Namalował ją nieznany grecki artysta niedługo przed przywiezieniem do Kijowa i należy do sztuki bizantyjskiej z epoki
macedońskiej. W 1155 r. Ikona została przewieziona z Kijowa do Włodzimierza, któremu zawdzięcza nazwę, by po 1395 r. trafić do Moskwy.
Maryja na tej Ikonie wskazuje na Jezusa, który jest Drogą (Hedogetria). Trzyma Dzieciątko na prawym ramieniu, a lewym wskazuje Zbawiciela. Ukazanie Jej jako Dziewicy czułej (Eleusa) jest podkreśleniem
macierzyńskości Maryi. Jej twarz pełna majestatu, utkana z transcendentnych rysów nowego, przebóstwionego stworzenia jest pociągła. Długi spiczasty nos, wąskie, zaciśnięte usta, lekko uniesione brwi,
rzęsy lekko odwinięte oraz duże, ciemne, nieruchome, wpatrzone w nieskończoność oczy nadają Jej twarzy wyraz głębokiego i przejmującego zasmucenia. Kąciki ust pogłębiają jeszcze wrażenie tego
smutku. Jest to spojrzenie Matki, która "wiernie zachowywała wszystkie te wspomnienia w swoim sercu" i jest pełne współczucia dla cierpienia wywołanego rzeczywistością krzyża. Cień rzęs pogłębia
intensywność barwy tęczówek i powoduje, że oczy wydają się być zapatrzone w niezmierzoną głębię, niedostępną dla oczu widza.
Dzieciątko to Słowo odziane w szaty właściwe dorosłemu: tunika, płaszcz, hynotion. Jego poważne, majestatyczne oblicze odzwierciedla Mądrość Bożą. Szatę ma utkaną z najdelikatniejszych złotych
nitek, blasku niegasnącego słońca, barwy Bożej godności.
Centrum kompozycji znajduje się na wysokości serca Dziewicy i na poziomie mocnej szyi Dzieciątka, zwanej tchnieniem a symbolizującej tchnienie Ducha Świętego spoczywającego na Słowie. Matka
Boża nosi na sukni maforion, który okala Jej głowę, obrzeżony drogocenną taśmą i ozdobiony trzema gwiazdami na głowie i ramionach symbolizującymi potrójne dziewictwo Maryi (przed, w czasie
i po narodzeniu Jezusa).
Matka Boża trzyma Dzieciątko na prawym ramieniu, lewa dłoń lekko Go dotyka, a raczej wskazuje widzom. Dzieciątko czule przytula twarz do twarzy Matki w geście czułości i pocieszenia.
Jego uwaga jest skierowana na stan ducha Matki. Darząc Ją gestem uspakajającej pieszczoty, jedną ręką trzyma jej maforion, a drugą czule otacza Jej szyję, by w ten sposób zmniejszyć cień przyszłych
Jej trosk i cierpień.
Ikona Matki Bożej Włodzimierskiej z niezrównanym mistrzostwem ukazuje zdumiewającą, wzajemną miłość Boga do człowieka i człowieka do swego Boga. Jest obrazem miłości łączącej Osoby Trójcy
Świętej Boską Filantropią.
W maju, w miesiącu szczególnie poświęconemu Maryi, śpiewamy litanię, która jest najpiękniejszą wiązanką komplementów wypowiadanych dla Tej najwspanialszej z kobiet. Przyłączamy się do tych,
którzy, dostrzegając piękno Maryi, oddawali i oddają cześć Jej Stwórcy. "Chcąc stworzyć obraz absolutnego piękna i wyraźnie objawić aniołom i ludziom moc swojej sztuki, Bóg uczynił Maryję
wszechpiękną. Połączył w Niej piękno częściowe, które rozdał innym stworzeniom i ustanowił Ją wspólną ozdobą wszystkich istot widzialnych i niewidzialnych. Uczynił z Niej mieszaninę
wszystkich Bożych doskonałości, anielskich i ludzkich, wzniosłe piękno, zdobiące dwa światy, wznoszące się z ziemi do nieba i nawet przewyższające niebo" - tak pisał św. Grzegorz z Palamos.
Zachwycając się Maryją, kontemplując w Niej najwierniejszy obraz Stwórcy, prośmy jednocześnie, by nam wskazywała i prowadziła do swojego Syna.
Komentarz do Ikony Włodzimierskiej opracowano na podstawie książki Paula Evdokimova "Sztuka ikony, teologia piękna".
Pomóż w rozwoju naszego portalu