Reklama

Niedziela Sandomierska

Kobieta niezłomna

W Muzeum Historycznym Miasta Tarnobrzega odbyła się promocja książki pt. Maria hr. Tarnowska (1880 – 1965) autorstwa Jolanty Adamskiej.

Niedziela sandomierska 26/2021, str. IV

[ TEMATY ]

książka

promocja

Tarnobrzeg

MHMT

Marek Czetwertyński wspomina ciotkę Marię

Marek Czetwertyński wspomina ciotkę Marię

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Autorka w publikacji opisuje znane i nieznane aspekty życia kobiety, której życie pełne oddania i poświęcenia mogłoby posłużyć jako scenariusz do filmu. W spotkaniu, na którym była prezentowana książka na Zamku w Dzikowie, uczestniczyli przedstawiciele rodziny Tarnowskich i Czetwertyńskich. Obecny był również Dariusz Bożek, prezydent miasta, oraz przedstawiciele Polskiego Czerwonego Krzyża. O nowej publikacji zgromadzonym opowiadał Tadeusz Zych, dyrektor muzeum, ponieważ autorka Jolanta Adamska nie mogła dotrzeć do Tarnobrzega.

Praca nad biografią

Jak mówił Tadeusz Zych, autorka wykonała tytaniczną pracę, docierając do wszystkich dostępnych źródeł, z których mogła zaczerpnąć informacji o życiu hr. Marii Tarnowskiej. – Pani Jolanta Adamska to historyk wybitny i niezwykle dokładny. Tak też jest w przypadku biografii Marii z Czetwertyńskich hr. Tarnowskiej. Autorka dotarła do wszelkich dostępnych źródeł, w tym do archiwaliów nieznanych dotychczas badaczom, które rzuciły nowe, dodatkowe światło na działalność bohaterki jej książki. Powstała praca rzetelna i uczciwa. Lecz trzeba zaznaczyć, że nie doszłoby do tego, gdyby nie determinacja hr. Jana Artura Tarnowskiego – opowiadał Tadeusz Zych.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Wspomnienia rodziny

Reklama

O walecznej bohaterce książki wspominał również Marek Czetwertyński, jeden z trzech żyjących członków rodziny, obok Jana Tarnowskiego i Karola Tarnowskiego, który pamięta Marię Tarnowską, gdy w 1958 r. powróciła z emigracji. Przedstawiciel rodu wyraził wdzięczność hr. Janowi Tarnowskiemu, który z niesłabnącym zapałem dążył do przywrócenia pamięci o tej niezwykłej kobiecie.

Marek Czetwertyński mówił m.in. o tym, że hr. Maria Tarnowska była doskonałą brydżystką, u której on jako początkujący gracz pobierał niezapomniane i bardzo cenne lekcje. To właśnie dzięki niej mógł później mierzyć się z najlepszymi. Opowiadał także, że dla niego jako studenta historii rozmowy z ciotką, która była świadkiem bardzo tragicznych wydarzeń w najnowszej historii Polski, były nieocenionym źródłem wiedzy.

W drugiej części spotkania wszyscy obecni zostali zaproszeni do wspólnego śpiewania pieśni i piosenek patriotycznych, żołnierskich, powstańczych, korespondujących z kolejami losu i działalności Marii Tarnowskiej. Spotkanie promocyjne na Zamku Dzikowskim zakończyło odśpiewanie hr. Janowi Adamowi Tarnowskiemu tradycyjnego „Sto lat” w języku polskim oraz łacińskim.

Waleczna kobieta

Maria Tarnowska urodziła się jako córka Włodzimierza Czetwertyńskiego, powstańca styczniowego i zesłańca, oraz Marii z hr. Uruskich. Jej ojciec został skazany na śmierć, ale dzięki interwencji u cara wyrok zmieniono na ciężkie roboty w syberyjskich kopalniach. Do Warszawy powrócił w 1867 r. jako sławny powstaniec. Został pozbawiony przez władze carskie jakichkolwiek środków do życia. Maria wyszła za mąż za hr. Adama Tarnowskiego, który był dyplomatą, i razem z nim przebywała na placówce w Paryżu, Dreźnie, Brukseli i Madrycie.

Reklama

W trakcie I wojny światowej zamieniła salony na szpitale polowe, w których pomagała jako siostra austriackiego Czerwonego Krzyża. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości przez rok pełniła funkcję przełożonej ruchomych szpitali polowych Polskiego Czerwonego Krzyża. Została odznaczona Krzyżem Walecznych, a w 1923 r. Medalem Florence Nightingale, tj. najwyższym europejskim odznaczeniem za wybitne zasługi w dziedzinie pielęgniarstwa.

W trakcie II wojny światowej niejednokrotnie przeciwstawiała się Niemcom, ryzykując przy tym własnym życiem. Jako prezes Polskiego Czerwonego Krzyża zauważała potrzeby ludności cywilnej. W trakcie wojny organizacja ta zmagała się z ogromnymi trudnościami finansowymi, ale Maria Tarnowska nawet w takiej sytuacji nie zgodziła się na pomoc, którą oferował gubernator Hans Frank. Chciał przekazać dochody z kasyna w warszawskiej Alei Szucha na organizację pomocy. Gdy u Marii Tarnowskiej zjawił się wysłannik gubernatora, usłyszał, że organizacja jest wdzięczna za propozycję, ale nie może jej przyjąć, gdyż kasyno samo w sobie jest niemoralne, a podopieczni byliby tym faktem urażeni. Odmowa zezłościła okupantów. Zabroniono przyjmowania nowych członków. Próbowano narzucić nowego prezesa, jednak Polacy odmówili wyboru nowych władz, argumentując, że istniejący zarząd ma poparcie Międzynarodowego Czerwonego Krzyża w Genewie.

Heroiczny wyczyn

Reklama

Maria Tarnowska angażowała się w Powstaniu Warszawskim. Opiekowała się rannymi i cywilami, a po jego upadku poproszono ją o nietypową przysługę. Wysłannik podziemnego rządu poprosił, aby wyniosła pieniądze podziemia. Władze konspiracyjne uznały, że Niemcy nie ośmielą się jej zrewidować i umieścić w obozie przejściowym w Pruszkowie. „Ile tego jest? – spytałam, zerkając podejrzliwie na walizkę. – Pół miliona dolarów (…). Niestety, w małych nominałach i dlatego można by pomyśleć, że mamy znacznie więcej. Omal nie zemdlałam” – pisała we wspomnieniach.

Pieniądze zaszyto między dwoma ręcznikami, z których powstała kamizelka. Gdy Maria Tarnowska ją przymierzyła, stwierdziła, że wygląda jak kobieta w odmiennym stanie, co zważywszy na jej wiek wydawało się niestosowne. Postanowiła ukryć tę dodatkową cześć garderoby pod futrem. „Zimno byłoby prawdziwym błogosławieństwem. Niestety, pogoda dopisała i pot lał się ze mnie strumieniami” – zanotowała po latach. Słusznie przewidywano, że Niemcy nie odważą się rewidować hrabiny. Pieniądze bezpiecznie trafiły do punktu przeznaczenia.

Po II wojnie światowej została aresztowana przez milicję i trafiła do więzienia w Olkuszu w 1946 r. wyjechała do Szwajcarii, gdzie zmarł jej mąż. Później wyemigrowała do Brazylii i zamieszkała wraz z synem i synową. Pod koniec życia zdecydowała się na powrót. Dzięki pomocy Polskiego Czerwonego Krzyża otrzymała niewielkie mieszkanie w Warszawie. Została pochowana na Starych Powązkach w rodzinnym grobowcu książąt Czetwertyńskich.

2021-06-22 14:25

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Pismo Święte bez patosu

[ TEMATY ]

książka

Materiał prasowy

W związku z Tygodniem Biblijnym zapraszamy do lektury książki, z którą każdy z nas powinien się zapoznać. Teoretycznie każdy wie, że Pismo Święte jest dla niego. Wielu jednak nie umie wytrwać w regularnej lekturze. Czasem obawiamy się, że Słowo Boże będzie za trudne, niezrozumiałe.

W Piśmie Świętym bez patosu Silvano Fausti udowadnia, że Biblia nie została napisana dla pobożnych erudytów, teologów, uczonych. Miała opowiadać człowiekowi o Bogu. Jej lektura musi być „świecka”, tak z religijnego, naukowego, jak i politycznego punktu widzenia. Dlaczego?
CZYTAJ DALEJ

Watykan o chorobie papieża Franciszka: złożony obraz kliniczny

2025-02-17 13:29

[ TEMATY ]

Watykan

papież Franciszek

PAP/EPA/RICCARDO ANTIMIANI

Szpital Gemelli

Szpital Gemelli

Z powodu przedłużającej się hospitalizacji papieża Franciszka odwołana została jego środowa audiencja generalna - podał Watykan. Według źródeł papieża nie będzie też w niedzielę na Jubileuszu Diakonów z okazji Roku Świętego. Wcześniej przekazano, że badania wskazują na "złożony obraz kliniczny".

W komunikacie przekazanym dziennikarzom Watykan poinformował: "Wyniki badań przeprowadzonych w minionych dniach i w dniu dzisiejszym wskazały na polimikrobiologiczną infekcję dróg oddechowych, co zdeterminowało dalszą modyfikację terapii".
CZYTAJ DALEJ

Słudzy Boży Emilia i Karol Wojtyłowie na drodze do beatyfikacji

2025-02-18 12:41

[ TEMATY ]

Karol Wojtyła senior

Emilia Wojtyła

Biuro Prasowe Archidiecezji Krakowskiej

Emilia Wojtyła z d. Kaczorowska oraz Karol Wojtyła senior

Emilia Wojtyła z d. Kaczorowska oraz Karol Wojtyła senior

Od 2020 r. Emilia Wojtyła z d. Kaczorowska oraz Karol Wojtyła senior są nazywani Sługami Bożymi. Pięć lat po rozpoczęciu procesu beatyfikacyjnego pytamy, jak wygląda kult rodziców św. Jana Pawła II w wadowickiej bazylice oraz na jakim etapie są prace związane z wyniesieniem małżeństwa na ołtarze.

Ks. Jarosław Żmija, który od lipca 2020 r. jest proboszczem bazyliki Ofiarowania Najświętszej Maryi Panny w Wadowicach, wspomina moment, w którym powierzono mu misję szerzenia kultu rodziców św. Jana Pawła II. – Gdy zostałem posłany przez abp. Marka Jędraszewskiego do Wadowic, usłyszałem prośbę, aby zająć się zainicjowaniem nabożeństwa do Sług Bożych Emilii i Karola Wojtyłów. Gdzie jak gdzie, ale w Wadowicach trzeba ten kult szerzyć i pogłębiać — podkreśla ks. Żmija. Dziesiąty dzień każdego miesiąca jest od tamtej pory dniem, w którym w szczególny sposób podkreśla się pamięć o Wojtyłach poprzez modlitwę. – Wybraliśmy ten dzień, ponieważ 10 lutego 1906 r. w kościele św. Piotra i Pawła w Krakowie rodzice św. Jana Pawła II zawarli sakrament małżeństwa — wyjaśnia proboszcz parafii na wadowickim rynku.
CZYTAJ DALEJ
Przejdź teraz
REKLAMA: Artykuł wyświetli się za 15 sekund

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję