W każdy piątek roku rozważana jest tu tajemnica męki i ukrzyżowania Pana Jezusa. Kustoszem sanktuarium jest ks. Leszek Domagała, który wiele lat pracował na Białorusi. Tutaj, w Pacanowie znalazł swoje miejsce, realizując duszpasterskie plany związane z uwielbieniem Jezusa Ukrzyżowanego. – Będąc jeszcze na Białorusi, widziałem miejsca, w których było bardzo dużo krzyży, choćby w mojej parafii. Widziałem krzyże dewastowane, niszczone, po prostu profanowane. To mnie bolało. W Polsce koło Wasilkowa w Świętej Wodzie mój przyjaciel, w porozumieniu z arcybiskupem Stanisławem Szymeckim utworzył Górę Krzyży. Podobne Wzgórza Krzyży widziałem na Litwie, na Górze Grabarce. Kiedy przyjechałem do Pacanowa, rozmawiałem ze śp. bp. Kazimierzem Ryczanem, że byłoby pięknie, aby obok naszej bazyliki zrobić Dolinę Krzyży – mówi proboszcz. Swoje plany zrealizował. Parafia wykupiła teren blisko kościoła, uporządkowała go i teraz powstała tam Dolina Krzyży.

– Krzyże przynoszą osoby, które nie wiedzą, co z nimi zrobić. Kiedy kupują stary dom, mieszkanie, porządkują go, znajdują krzyże. Zapomniane, zagubione, wrzucone gdzieś na strych. Nie chcąc sprofanować znaków męki Jezusa, przynoszą je do mnie, i tak z każdym rokiem powiększa się liczba krzyży w naszej Dolinie – mówi ks. Domagała. Pierwsze krzyże przynieśli księża wraz z parafianami z Oleśnicy. Przyszli do pacanowskiego sanktuarium w pielgrzymce w 2020 r. niosąc krzyże. Od tego czasu wierni przynoszą krzyże na plebanię, a proboszcz zawiesza je powiększając Dolinę Krzyży.

Krzyże przynoszą osoby, które nie wiedzą, co z nimi zrobić. Kiedy kupują stary dom, mieszkanie, porządkują go znajdują krzyże. Zapomniane, zagubione, wrzucone gdzieś na strych.

Podziel się cytatem

Miejsce cudów

W budynku parafialnym znajdują się dwa obrazy ofiarowane przez ks. Stanisława Kruszyńskiego pochodzącego z pobliskiej parafii Ostrowce. Obrazy te nawiązują do cudownych wydarzeń, które miały miejsce podczas ostatniej wojny. Nie są wybitnymi dziełami sztuki. Nie mają wielkiej wartości artystycznej, ale przedstawiają fakty, których świadkiem był ks. Kruszyński. Pierwszy z obrazów przedstawia wydarzenie, które miało miejsce pod koniec wojny. Na tle spalonego kościoła widzimy grupę osób pilnowaną przez Niemców, a po drugiej stronie sowiecki czołg i proboszcza ks. Adama Adamka rozmawiającego z żołnierzem sowieckim. Obraz przedstawia historię cudownego uratowania przed rozstrzelaniem kilkuset mieszkańców Pacanowa. Pod koniec wojny okoliczni partyzanci zastrzelili Niemca. Ci, chcąc się zemścić na Polakach, zaplanowali egzekucję kilkuset mieszkańców. Wyciągniętych z domów, pognano na miejsce kaźni. Ludzie wiedzą, co ich czeka. Paraliżuje ich strach i wizja śmierci. Czy można liczyć na cud? W takich beznadziejnych chwilach ludzie często przypominają sobie o modlitwie i o Bogu, który jest jedynym ratunkiem. Ks. Kruszyński, który był wtedy dzieckiem, stał z mamą wśród skazanych na śmierć i razem ze wszystkimi modlił się, prosząc Boga o ratunek. Modlili się tak, jak ich nauczyli rodzice, byli prostymi ludźmi – nie używali wyszukanych słów, powtarzali słowa: „Panie Jezu, ratuj, Panie Jezu Pacanowski, zlituj się nad nami”. Niemcy, widząc w modlitwie Polaków oznakę desperacji, nie przeszkadzali. Czekali tylko na rozkaz, aby tych kilkuset ludzi można było rozstrzelać. Rankiem następnego dnia, gdy ludzie byli już omdleli ze strachu, gdy tracili nadzieję – stał się cud – do Pacanowa wjechał sowiecki czołg. Do tankistów podbiegł ks. Adamek i przekupując czerwonoarmistów, spowodował, że w kierunku czekających na egzekucję Polaków wystrzelili z czołgu kilka pocisków. Niemcy myśląc, że są okrążani – uciekli. Ludzie zostali uratowani.

Bardzo szybko w tym miejscu, na którym czekali na śmierć, a doznali ocalenia, ludzie ustawili metalowy krzyż. Nie ma na nim żadnej tabliczki z informacją, dlaczego stoi on w szczerym polu, nad kanałem. Jednak okoliczni mieszkańcy na pewno nie zapomną, dlaczego ich rodzice wystawili ten „znak śmierci i zbawienia” właśnie w tym miejscu.

Mocny Bóg

Drugi obraz przedstawia cud, który miał tu miejsce niedługo po pierwszym wydarzeniu. Przez Pacanów przebiegała linia frontu. W wyniku ostrzału artyleryjskiego zniszczeniu uległy domy i kościół. W cudowny sposób ocalała tylko kaplica Pana Jezusa Konającego. Pocisk, który trafił w kaplicę, wybuchł ale jej nie zniszczył. Kolejny pocisk trafił w wieżę kościoła i nie wybuchł. Do dziś można go tam oglądać – został wmurowany na pamiątkę w jedną ze ścian wieży. Kościół jednak spłonął – nie było komu gasić pożaru. Rosjanie po wejściu do Pacanowa, próbowali zniszczyć figurę Chrystusa i okraść z ocalałych wotów. Dwóch żołnierzy starało się zdjąć krzyż. Kiedy weszli do kaplicy, zobaczyli oślepiającą światłość. Przestraszeni, zrezygnowali z próby profanacji. Fakt ten potwierdzają liczni świadkowie, w tym Aniela Wnuk ze Sroczkowa, która zeznała pod przysięgą, iż Rosjanie, stacjonujący w Pacanowie, opowiadali o tym zdarzeniu i mówili, iż jest tam „Mocny Bóg”. Nikt nie pamięta od kiedy wierni – modląc się przed cudownym Wizerunkiem – otrzymywali łaski. W 1872 r. zaprowadzono księgę do spisywania łask uzyskanych w tej świątyni. O licznych uzdrowieniach świadczą dziesiątki wotów, które zdobią ściany kaplicy i świadectwa, które są spisane dzisiaj już w kilkunastu księgach łask. Ksiądz Domagała długo opowiada o historiach z życia ludzi, którzy właśnie w Pacanowie modląc się do Jezusa Ukrzyżowanego doznali cudu uzdrowienia. Warto odwiedzić to wyjątkowe sanktuarium, które dla wszystkich pątników jest otwarte przez cały rok, każdego dnia.

Krucyfiks pacanowski według tradycji jest jednym z trzech, które płynęły Wisłą. Jeden znajduje się w Mogile, drugi – w archikatedrze św. Jana w Warszawie, a trzeci został w Pacanowie. W 1265 r. książę Bolesław Wstydliwy nadał osadzie Pacanów prawa miejskie. Jak poświadczają źródła, kościół erygował biskup krakowski Maur w 1110 r., na  prośbę fundatora Siemiana z rodu Niegodziców. Po drugiej świątyni gotyckiej z II poł. XIII wieku zostały jedynie zręby. W 1600 r. dobudowano do fasady świątyni dzwonnicę, a dziesięć lat później – kaplicę św. Anny, ufundowaną przez Mikołaja Zebrzydowskiego.