Reklama

Baranek Boży

Niedziela płocka 16/2003

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Nazajutrz zobaczył Jezusa, nadchodzącego ku niemu, i rzekł:
Oto Baranek Boży, który gładzi grzechy świata. (J 1, 29)
Świadectwo Jana Chrzciciela

Jednym z najbardziej rozpowszechnionych symboli Pana Jezusa jest ukazanie Go pod postacią Baranka Bożego. Wizerunek taki nie jest jednolity. Jeżeli będzie siedział na księdze zamkniętej siedmioma pieczęciami, będzie to Baranek apokaliptyczny, symbol Chrystusa tryumfującego. Jeżeli będzie przedstawiony z laską pasterską, to będzie znak Chrystusa Dobrego Pasterza; ukazany na rajskim wzgórzu, z którego wypływają cztery strumienie odnoszące się do czterech Ewangelii, będzie oznaczał Chrystusa Głosiciela Dobrej Nowiny.
Najbardziej jednak rozpowszechnionym symbolem jest Baranek Wielkanocny, bez którego nie sposób sobie wyobrazić świąt związanych z Męką Pana Jezusa i Jego Zmartwychwstaniem. Wykonany z cukru, a coraz częściej z plastiku, jest nieodłącznym elementem koszyczka ze święconką i świątecznego stołu.
Przedstawiony ze sztandarem zwycięstwa nad szatanem (czerwony krzyż na białym tle), jest symbolem ofiary Chrystusa za grzechy ludzi, Jego Zmartwychwstania i ostatecznego zwycięstwa. Głowę często otacza nimb krzyżowy, zwrócona do tyłu oznacza powrót do życia Bożego. Baranek Boży występuje czasami jako atrybut św. Jana Chrzciciela.
Symboliczny obraz Pana Jezusa jako Baranka Bożego pojawia się już w pierwszych wiekach chrześcijaństwa, w okresie prześladowania chrześcijan. Baranek był zwierzęciem ofiarnym, dlatego początkowo wyobrażony jest jako ofiara i nie znajduje się w pozycji stojącej. Od zwycięstwa Konstantyna na początku IV w. w przedstawieniach Baranka łączy się ideę ofiary i zwycięstwa, tak jak na dyptyku z kości słoniowej z oprawy Ewangeliarza wykonanej w V w. Ofiarny Baranek Boży umieszczony jest w wieńcu zwycięstwa. Wieniec w tradycji antycznej przeznaczony był dla zwycięzców igrzysk. Wręczany żołnierzom powracającym ze zwycięskich bitew symbolizował oczyszczenie ich z przelanej krwi. W chrześcijaństwie symbolizuje zwycięstwo Chrystusa, odnosi się również do męczeństwa i walki ze złem.
W VI i VII w. wizerunek Baranka umieszczano na krzyżu, w miejscu przecięcia się belek. Na synodzie w 692 r. zakazano wykonywania takich wizerunków. Na początku VIII w. wykrystalizował się zwyczaj przedstawiania Baranka obejmującego przednią nóżką laskę - krzyż lub chorągiewkę z krzyżem - sztandar zwycięstwa.
W średniowieczu, w związku z rozwojem kultu eucharystycznego, stojącego Baranka zaczęto przedstawiać z raną w boku i krwią spływającą do kielicha jako symbol Eucharystii. Przedstawienie Baranka eucharystycznego jest tematem jednego z najsłynniejszych dzieł sztuki, ołtarza z kościoła św. Bawona w Gandawie, namalowanego w 1432 r. przez wielkiego artystę niderlandzkiego Jana van Eycka.
Ze sztuki symbol Baranka Bożego został adoptowany przez heraldykę. Pierwotnie związany był z heraldyką kościelną, skąd został przeniesiony do heraldyki ziemskiej, miejskiej i rodowej. Używany był na sztandarach jako znaki biskupstw i ziem. Na dwóch spośród zdobytych przez króla Władysława Jagiełłę sztandarów krzyżackich w bitwie pod Grunwaldem znajdował się Baranek Boży: na chorągwi komturstwa i miasta Człuchowa oraz chorągwi biskupstwa warmińskiego i miasta Lidzbarka. Znajdował się również w herbie ziemi wieluńskiej w dawnym województwie sieradzkim. Do dziś Wielkanocny Baranek Boży jest godłem wielu herbów miast polskich: Bobolic, Broku, Kleszczel, Piwnicznej Zdroju, Sulęcina, Wyśmierzyc i Zakroczymia. Ten symbol Chrystusa do heraldyki miejskiej był czasami wprowadzany pośrednio - jako atrybut św. Jana Chrzciciela, patrona miejscowego kościoła.
W polskiej heraldyce szlacheckiej baranek jest godłem znanego herbu Junosza. Bartosz Paprocki, XVI-wieczny heraldyk, napisał o nim: "Ten ma być baran biały w czerwonym polu, we krwi brodzi do pół boków. Junosza po mazowiecku, pan młody po naszemu". Opis ten nawiązuje do legendy herbu, w której podkreślony jest element ofiary.
Według historycznego podania mężny młodzian (junoszka) z poświeceniem własnego życia, odnosząc liczne rany, rozgromił obóz krzyżacki. Do swojego obozu powrócił cały zbroczony krwią. W nagrodę za ten czyn król nadał mu jako herb barana białego w czerwonym polu, we krwi po brzuch brodzącego. Odniesienie tej legendy do Baranka Bożego jest jednoznaczne. W języku aramejskim, języku Pana Jezusa, słowo "talja" oznacza "młodzieńca", "sługę" i "baranka". O związku Junoszy z Barankiem Bożym napisał w XIX stuleciu Kasper Niesiecki w IV tomie Herbarza Polskiego: "Jakoż wiele jest różnic tego herbu. Jedni albowiem w herbie swym zażywają barana z chorągiewką, z którego boku w kielich krew się toczy".
Rodowód herbu Junosza wiąże się z Mazowszem, inna tradycja wspomina, że miał tu być przeniesiony z terenów niemieckich. Podstawową odmianą herbu jest biały baran w polu czerwonym. Może być przedstawiony z krwawiącym bokiem. Bezpośrednio do Baranka Bożego nawiązuje odmiana Junoszy - Jakubowicz, biały baranek w polu zielonym i czerwoną chorągiewką.
W historii biskupów płockich tylko trzech z nich, wywodzących się z rodu Załuskich, pieczętowało się herbem Junosza. Godność biskupa płockiego piastowali na przełomie XVII i XVIII w. w bezpośredniej kolejności po sobie. W 1892 r. w ramach wymiany ornatów po biskupie Załuskim, na welonie wyhaftowano Baranka Bożego, ale nie jako herb, tylko jako symbol Pana Jezusa.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2003-12-31 00:00

Oceń: +3 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Zróbmy wszystko, co Jezus nam powie

2024-09-24 14:11

Niedziela Ogólnopolska 39/2024, str. 20

[ TEMATY ]

wiara

homilia

Karol Porwich/archiwum Niedzieli

W archidiecezji częstochowskiej trwa peregrynacja obrazu Matki Bożej Częstochowskiej. Wierzymy, że Ikona Jasnogórska przyjmowana przez kolejne wspólnoty parafialne jest znakiem obecności Maryi, która nawiedza swoje dzieci. Cudowny Wizerunek przypomina, że Matka Pana, zatroskana o nasze zbawienie, nieustannie wskazuje na swojego Syna i prosi, byśmy uczynili wszystko, cokolwiek On każe nam zrobić (por. J 2, 5). Warto przy tym ważnym dla przemiany naszego życia zdaniu Maryi podkreślić słowo „wszystko”, a więc nie tylko to, co przyjemne dla ucha i łatwe do wykonania, ale również to, co trudne i wymaga radykalnych zmian w naszym życiu.
CZYTAJ DALEJ

Rodzice odkryli w szkole tajny klub LGBT dla dzieci

2024-09-27 11:56

[ TEMATY ]

LGBT

Adobe Stock

W jednej ze szkół w Kalifornii rodzice odkryli sekretny "klub LGBT" stworzony dla 8-letnich dzieci przez nauczycieli. Celem klubu było "dyskutowanie o seksualności" bez informowania o tym rodziców. Sprawa wyszła na jaw, gdy jedno z dzieci wróciło do domu z zaburzeniami tożsamości płciowej. O sprawie pisze Fundacja Pro-Prawo do Życia, aby po raz kolejny ostrzec Polaków, że już od 1 września 2025 r. do polskich szkół wchodzi obowiązkowa "edukacja seksualna", mająca ukrywać się pod nazwą nowego przedmiotu "edukacja zdrowotna".

Kilka miesięcy temu rodzice z miasta Elk Grove w Kalifornii z przerażeniem odkryli, że nauczyciele stworzyli na terenie ich szkoły sekretny "klub LGBT" dla dzieci od 8. roku życia. Istnienie tego miejsca było utrzymywane w sekrecie wyłącznie przed rodzicami, gdyż nauczyciele zapraszali do niego dzieci z różnych klas i grup wiekowych. Sprawa wyszła na jaw, gdy jeden z chłopców z 4 klasy wrócił do domu z zaburzeniami tożsamości płciowej po tym, jak nauczycielka wygłosiła dzieciom pogadankę na temat homoseksualizmu i popędu seksualnego skierowanego do osób tej samej płci.
CZYTAJ DALEJ

Wasza decyzja jest aktem wiary wobec nas wszystkich

2024-09-29 17:21

ks. Łukasz Romańczuk

s. Angelika i s. Agnieszka

s. Angelika i s. Agnieszka

Siostry salezjanki s. Agnieszka Bednarczyk FMA oraz s. Angelika Piechocka FMA złożyły profesję wieczystą. Uroczystość odbyła się w kościele NMP na Piasku we Wrocławiu, a przewodniczył jej ks. inspektor Marcin Kaznowski SDB z Inspektorii Krakowskiej. 

Po uroczystej procesji, w której do ołtarza zostały wprowadzone siostry mające złożyć profesję wieczystą, ks. Kaznowski w kilku słowach wprowadził w liturgię. - To bardzo niezwykła i stosunkowo rzadka uroczystość. Będziemy świadkami, jak dwie siostry salezjanki, będą ślubowały wierność Panu Jezusowi do końca życia i aż na wieczność - wskazał kapłan.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję