Wydarzenia Drogi Krzyżowej Chrystusa opisują Ewangeliści, ale tylko św. Łukasz nie odnotowuje faktu nałożenie na głowę Pana korony cierniowej. Św. Mateusz i św. Marek wspominają o „wieńcu z ciernia” („Uplótłszy wieniec z ciernia włożyli Mu na głowę Mt 27, 29/Mk 15, 17), natomiast św. Jan użył słowa „korona” i to określenie jest najczęściej używane przez chrześcijan.

Według tradycji, po zdjęciu z krzyża Jezusa „korona” została zabrana przez jednego ze świadków, Jego uczniów. Złamali w ten sposób zasadę rytuału żydowskiego, który nakładał obowiązek grzebania z ludzkim ciałem także wszystkich przedmiotów mających kontakt z Jego krwią. O dalszej historii samej korony wiadomo niewiele. Cesarz Konstantyn I Wielki (272-337) w 313 r. wydał edykt mediolański dając chrześcijaństwu swobodę wyznawania religii i dzięki temu skończyły się prześladowania. Wtedy też ochrzczona już jego matka, św. Helena (248/250-330), pojechała do Jerozolimy, gdzie w oparciu o ustne przekazy tamtejszych chrześcijan rozpoczęto wielkie prace wykopaliskowe. Dokopano się do kilku świętych miejsc. Przypuszcza się, że m.in. odkryto wtedy także skalną jamę z narzędziami męki Jezusa. Było to w 325 r. W Jerozolimie relikwia korony cierniowej czczona była na pewno już w początkach V wieku, co wiadomo ze świadectwa biskupa Paulina z Noli. W 1063 r. korona trafiła do Konstantynopola. Król Francji Ludwik IX kupił w 1239 r. dużą cząstkę korony cierniowej Jezusa. 19 sierpnia 1239 r. korona cierniowa Pana Jezusa znalazła się w Paryżu. Bez butów, ubrani w proste lniane szaty król Ludwik i jego brat Robert d’Artois (1287-1342) oraz matka Blanka Kastylijska (1188-1252) która przekazała rządy synowi trzy lata wcześniej, wprowadzili do Paryża koronę cierniową po Zbawicielu. Mieszkańcy stolicy z wielkim przejęciem witali świętą relikwię. Do Paryża Korona Cierniowa dotarła już jako obręcz z sitowia.

Dziś kolce z korony cierniowej Pana Jezusa są czczone w sanktuariach na całym świecie (m.in. w Bazylice św. Piotra w Rzymie, Trewirze, Pizie, Pradze; w Polsce w bazylice Serca Jezusowego na Pradze w Warszawie, w katedrze Zmartwychwstania Pańskiego i św. Tomasza Apostoła w Zamościu, w bazylice Grobu Bożego w Miechowie pod Krakowem i w sanktuarium św. Antoniego Padewskiego w Boćkach na Podlasiu).

Z Avinion do majdanu Byki

– Parafia w Czernięcinie pod Turobinem jest jedną z najstarszych parafii na Lubelszczyźnie. Powstanie Czernięcina datuje się na koniec XIV wieku. Istnieje kilka wersji mówiące o powstaniu miejscowości – mówi Zofia Mamona członkini rady parafialnej w Czernięcinie. Księga inwentarza kościoła parafialnego sporządzonego w 1922 r., oraz „Wiadomości inkunabułowe o plebanach w Czernięcinie i Turobinie” przedstawiają początki Czernięcina w następujący sposób. Pierwsza z wersji głosi, że Czernięcin w końcu XIV wieku był jedną ze wsi powiatu szczebrzeszyńskiego, należących do Dymitra z Goraja, a później wchodził w skład turobińskiej włości Szamotulskich. Zachodnia połowa Turowego Boru w górze rzeki Por (prawy brzeg) w połowie XIV wieku należała do Dymitra z Goraja. Dziedzic Bogdan Świdwa z Szamotuł chcąc zaludnić swe dobra na lewym brzegu Poru, wyciął swoją wschodnią połowę Turowego Boru i na tym miejscu założył majdan, który nazwał Bykami, po czym postanowił wybudować kościół. Udał się więc do papieża Jana XXII (ok. 1244-1334, papież od 1316 r.) w Avinionie we Francji, który kanonizował m.in. św. Tomasza z Akwinu (1323 r.). Papież przyjął projekt Świdwy i ofiarował mu relikwie – cierń z korony Jezusa Chrystusa. W Czernięcińskim kościele był przechowywany cierń z korony Chrystusa. Nazwa miejscowości powstała właśnie od ciernia z korony cierniowej Pana Jezusa stąd początkowo „Ciernięcin” dopiero później przemianowany na Czernięcin – mówi ks. Bolesław Stępnik, proboszcz parafii. Papież zgodził się na utworzenie parafii i udzielił apostolskiego błogosławieństwa. Wieść o tak wyjątkowej relikwii szybko była przekazywana wśród ludu. Zaczęli przybywać pielgrzymi – dodaje. Cierń ten umieszczono w nowo wybudowanym kościele na Bykach w ok. 1325 r., po czym zmieniono nazwę miejscowości na „Cirnięcin”, później „Czernięcin” od ciernia. Aż w końcu w XVIII wieku – Czernięcinem. Na patronkę kościoła i parafii wybrano św. Katarzynę Aleksandryjską. Tak miała na imię małżonka Bogdana z Szamotuł. Pierwszy kościół zniszczyli Tatarzy. W 1416 r. wybudowano nowy, który był konsekrował w 1417 r. przez bp chełmskiego Jana z Opatowca (1372-1452), dominikanina, bliskiego współpracownika i spowiednika króla Władysława Jagiełły. W 1648 r. Kozacy Bohdana Chmielnickiego zniszczyli kościół. W 1740 r. zbudowano trzecią świątynię i szpital. Po 117 latach rozebrano ją w 1857 r. i postawiono nowy także drewniany. Stojący obecnie wpisany jest do rejestru zabytków.

Kryształ, złoto, perły i rubiny

W 1574 r. Turobin i Czernięcin opanowali kalwini. Zostały zniszczone dokumenty Kościoła katolickiego. Kanclerz Jan Zamoyski nabył w 1595 r. Turobin i Czernięcin. Przyłączył je do Ordynacji Zamojskiej i oddał katolikom. Przy parafii istniała biblioteka. Zajmowano się także szkolnictwem. Zalecił, by proboszczami w obu parafiach byli naukowcy-profesorowie z Akademii Zamojskiej z racji również tego, że patronką parafii jest św. Katarzyna opiekunka nauk – dodaje były proboszcz, ksiądz emeryt Stanisław Jargiło.

Pierwszym prepozytem turobińskim po wypędzeniu kalwinów przez hetmana Jana Zamoyskiego był pochodzący ze Lwowa ks. Melchior Stefanides, prałat i profesor Akademii Zamoyskiej (1595-1622). Doktor teologii i obojga praw. Wykładał logikę, metafizykę i prawo. Pierwszy proboszcz parafii pw. Zwiastowania Najświętszej Maryi Panny w Tomaszowie Lubelskim, a w latach 1625-1630 proboszcz parafii pw. Przemienienia Pańskiego w Tarnogrodzie. Po erekcji kolegiaty zamojskiej w 1600 r., gdy biskupem chełmskim (19 lutego 1601 r.) został bratanek Jana Zamoyskiego – Jerzy Zamoyski (ur. w Zamościu, zm. 1621 r., pochowany w katedrze zamojskiej, syn Krzysztofa, brat Stanisława, inspektor i pierwszy kanclerz Akademii Zamoyskiej, ufundował katedrę teologii i prawa kanonicznego na Akademii) Czernięcin stracił relikwię – cierń z korony Pana Jezusa. Pod pozorem ochronienia jej przed ewentualnym skradzeniem lub zniszczeniem wzięta została w depozyt do kolegiaty zamojskiej. Prawdopodobnie ok. 1605 r. przewieziono relikwie ciernia z Czernięcina do kolegiaty zamojskiej. Nie wiemy czy było to jeszcze za czasów Jana Zamoyskiego, który zmarł w czerwcu 1605 r. czy też, kiedy bp Jerzy Zamoyski był dodatkowo opiekun niepełnoletniego jeszcze Tomasza Zamoyskiego. Dziś relikwie można oglądać w Muzeum Sakralnym przy zamojskiej katedrze.

Relikwiarz

Dwa relikwiarze związane z Męką Pańską (dla Drzewa Krzyża Świętego i Ciernia z Korony) ufundował w 1738 r. infułat dr Jakub/Joachim Paschalis Arakiełowicz.

Piękny, duży relikwiarz, w którym osadzony jest cierń z korony cierniowej Chrystusa zrobiony został z kryształu i złota. Ozdobiony został perłami i rubinami. W jego centrum za szybką znajduje się jeden kolec-cierń skierowany częścią ostrą do dołu. Naokoło wysadzany rubinami w złocie oraz innymi kamieniami – tworzą one pierwszą otoczkę od ciernia. Naokoło nich łańcuch pereł, przerwany, który tworzy drugą zewnętrzną otoczkę. Wszystko w złotym stylizowanym ornamencie roślinnym. Naokoło relikwii jeszcze jedna korona cierniowa ze złota, składająca się z 14 okręgów cierniowych z ok. 38-40 cierniami. Dolny okręg przerwany. Na szczycie relikwiarza znajduje się złoty masywny krzyż maltański/kawalerski Cały element znajduje się na głowie mężczyzny w stroju wschodnim (ormiańskim, kapłańskim) trzymający wzniesione obie ręce ku górze w geście modlitwy. Włosy bujne z zakręconym lokiem na czole. Rękawy stroju podwinięte do łokci. Przepasany stułą skrzyżowaną na piersi i wsuniętą pod sznur przepasający biodra. Na stroju widoczne elementy wici roślinnej. Prawa noga od kolana odkryta, lewa nieco pod kolanem. Gołe stopy. Podstawa relikwiarza złota z rzeźbionymi czterema główkami każda zwrócona w jedną z czterech strony świata oraz elementami roślinnymi.