Ubiegłoroczny II Międzynarodowy Kongres Ruchu „Europa Christi” wpisywał się w 100-lecie niepodległości Polski i w 40. rocznicę wyboru Jana Pawła II na Stolicę Piotrową. Pragnienie założyciela i moderatora Ruchu „Europa Christi” – ks. inf. Ireneusza Skubisia, aby przywrócić w Europie należne miejsce Chrystusowi, Jego Ewangelii i świętym Jego znakom, zwłaszcza świętemu znakowi zbawienia – krzyżowi, oraz pragnienie urzeczywistnienia wizji Europy w ujęciu św. Jana Pawła II, znajduje konkretne signum także w roku bieżącym. Jest nim przypomnienie misji ewangelizacyjnej świętych Cyryla i Metodego, która była źródłem chrztu narodów słowiańskich i z którą niejako łączył swój pontyfikat św. Jan Paweł II.

W przemówieniu do uczestników międzynarodowego kolokwium „Wspólne korzenie chrześcijańskie narodów Europy” (Watykan, 6 listopada 1981 r.) ujawnił on źródło inspiracji słów, które stały się myślą przewodnią jego pontyfikatu: „...wołanie, które mi się spontanicznie wyrwało z serca w tym dniu niezapomnianym, w którym po raz pierwszy w historii Kościoła papież Słowianin, syn umęczonej i zawsze sławnej Polski, rozpoczął swoją posługę papieską: «Otwórzcie na oścież drzwi Chrystusowi! Nie lękajcie się przyjąć Chrystusa i przyjąć Jego władzę. Otwórzcie dla Jego mocy zbawczej granice państw, systemów ekonomicznych, systemów politycznych, rozległych dziedzin kultury, cywilizacji, postępu. Nie lękajcie się. Pozwólcie Chrystusowi mówić do człowieka. On jeden zna słowa życia»” – inspiracja ta była echem impulsu, który świętych Cyryla i Metodego popchnął do misji ewangelizacyjnej.

Na świętych Braci Sołuńskich w istotny sposób zwraca naszą uwagę przypadająca 14 lutego 2019 r. 1150. rocznica śmierci św. Cyryla – Konstantyna Filozofa, jednego z najwybitniejszych uczonych wszech czasów, określanego mianem nowego Pawła, najlepszego ucznia i sługę Świętej Trójcy. Św. Cyryl jest autorem gramatyki Słowian, dzięki której język słowiański stał się pełnowartościową mową Ducha Świętego. „Klucz” tej gramatyki nie został w naszych czasach rozkodowany, a jej zasady nie zostały rozpoznane. Miała ona prowadzić i prowadziła do zrozumienia prawdy, bo w apostolskim posłannictwie Braci Sołuńskich podkreślany jest wymóg „zrozumienia prawdy”. Święci Cyryl i Metody są przez hagiografy słowiańskie wskazywani jako „szczególni wybrańcy i posłańcy Boży do ludzkości”, jako „wybrane narzędzia Ducha Świętego”, jakby w nowym, odrębnym etapie Bożej pedagogiki, przeznaczonym dla „pracowników ostatniej godziny”.

Św. Jan Paweł II od samego początku swego pontyfikatu szczególną uwagę zwracał na świętych Cyryla i Metodego – w liście apostolskim „Egregiae virtutis” w trzecim roku swego pontyfikatu (31 grudnia 1980) ogłosił Cyryla i Metodego współpatronami Europy. Pięć lat później, w 1985 r., z okazji 1100. rocznicy śmierci św. Metodego, pragnął „dać wyraz pamięci Kościoła o tej doniosłej rocznicy”, ogłaszając encyklikę „Slavorum Apostoli” bo „...czuję się w tym względzie szczególnie zobowiązany jako pierwszy papież powołany na Stolicę Świętego Piotra z Polski, a zatem spośród narodów słowiańskich”.

Według św. Jana Pawła II, „szczególne charyzmaty świętych Cyryla i Metodego stały się bardziej zrozumiałe na tle sytuacji i doświadczeń naszej epoki. W świetle nauki oraz pasterskiej inspiracji II Soboru Watykańskiego możemy w nowy – dojrzalszy i pogłębiony – sposób spojrzeć na tych dwóch świętych, od których dzieli nas już jedenaście stuleci, oraz odczytać w ich życiu i posłannictwie te treści, które Mądrość Bożej Opatrzności wpisała tam jakby z myślą o naszej epoce, aby w niej właśnie odsłoniły się w nowej pełni i przyniosły nowe owoce” (por. enc. „Slavorum Apostoli” 3).

Spadkobierców depozytu myśli św. Jana Pawła II – a do nich należy Ruch „Europa Christi” – poszukujących, jak realizować jego chrześcijańską wizję Europy w naszych czasach, określanych jako okres postprawdy, czasach kryzysu wiary i dechrystianizacji Europy, zobowiązuje wyzwanie odczytania przesłania świętych Cyryla i Metodego. W czasach potrzeby zasadniczego wzmocnienia dynamizmu duchowo-intelektualnego Kościoła w interpretacji i obronie depozytu wiary, w obronie człowieka. Bo człowiek jest drogą Kościoła, jak nauczał św. Jan Paweł II.

Święty Papież jako wybitny filozof fenomenolog i personalista pokazał naturę człowieka jako osoby, i przedstawił drogowskaz w przemówieniu w ramach już wymienionego kolokwium w Watykanie w 1981 r.: „Chrześcijańska koncepcja człowieka, obrazu Boga, według tak ukochanej przez Cyryla i Metodego i pogłębianej przez św. Augustyna teologii greckiej, jest korzeniem ludów Europy i do niej trzeba się odwoływać z miłością i z dobrą wolą, by przynieść pokój i pogodę ducha nowej epoce; tylko w ten sposób można odkryć ludzki sens historii, która w istocie jest «Historią Zbawienia»”.

W lutym 1969 r. ze względu na reżim komunistyczny oraz inwazję zbrojną państw Układu Warszawskiego na Czechosłowację w sierpniu 1968 r., nie odbyły się w krajach słowiańskich środkowej Europy uroczystości z okazji 1100. rocznicy śmierci św. Cyryla. 2 lutego 1969 r. bł. papież Paweł VI skierował list apostolski „Antiquae nobilitatis” do biskupów, kapłanów i wiernych Czechosłowacji, a 14 lutego 1969 r. odbyła się w Bazylice św. Piotra w Rzymie uroczystość z udziałem kard. Josefa Berana, biskupów i pielgrzymów z Czechosłowacji, której przewodniczył bł. papież. Pięćdziesiąt lat później, 14 lutego 2019 r. na Jasnej Górze w Częstochowie z inicjatywy Ruchu „Europa Christi” spotkają się biskupi i wierni z krajów Europy Środkowej, aby podziękować Bogu za świętych Cyryla, Metodego oraz Jana Pawła II. Wszystko wskazuje na to, że będzie to jedna z niewielu, a może jedyna taka uroczystość w tym dniu w Kościele katolickim.

1150. rocznica śmierci św. Cyryla jest wielkim i niepowtarzalnym wyzwaniem dla Kościoła powszechnego naszych czasów, także dla Ruchu „Europa Christi”.

Najlepszą inspiracją są obchody jubileuszu 1100-lecia śmierci św. Metodego w 1985 r., o których jesteśmy dobrze poinformowani dzięki autorom „Ogólnego przeglądu wydarzeń roku jubileuszowego” (w: Cyryl i Metody. Apostołowie i Nauczyciele Słowian, Lublin 1991), o. J. S. Gajkowi MIC i ks. S. J. Kozie. Obchody objęły całą chrześcijańską Europę, miały charakter ogólnochrześcijański i ekumeniczny, obchodzone były nie tylko na płaszczyznie kościelno-liturgicznej, ale również naukowej i narodowo-państwowej. Rozpoczęły się symbolicznym otwarciem Roku Jubileuszowego w Rzymie w dniu 14 lutego przez św. Jana Pawła II, umocnione były encykliką „Slavorum Apostoli”. Wielkim wydarzeniem było włączenie Rady Konferencji Episkopatów Europy do Roku Jubileuszowego, zaproszenie przedstawicieli Episkopatów Europy przez przewodniczącego Rady kard. Basila Humea do Westminsteru w dniu 27 lutego 1985 r. na specjalną celebrację liturgiczną w katedrze westminsterskiej – ze śpiewem chóru polskiego oraz chóru katedry westminsterskiej. Jak podają autorzy „Ogólnego przeglądu” o. J. S. Gajek MIC i ks. S. J. Koza: „Całość uroczystości miała charakter spotkania Kościołów Europy Wschodniej, Zachodniej i Południowej w modlitewnej zadumie nad dziełem ewangelizacji Europy, w którym to dziele miejsce poczesne zajęli święci patronowie – Benedykt, Cyryl i Metody” bo, jak powiedział kard. B. Hume w homilii, „konieczne jest podjęcie nowej ewangelizacji Starego Kontynentu”.