Twórczość Antoniego Ferdynanda Ossendowskiego jest słabo znana, a powodem są tyleż obecne postępy postępu, co komunistyczna cenzura, która na lata skazała jego książki na niebyt, także dosłownie: w latach 50. wycofano je z bibliotek. Dopiero dobre zmiany po 1989 r. spowodowały, że książki tego nietuzinkowego człowieka – wykładowcy uniwersyteckiego, uczestnika wojny domowej w Rosji po właściwej stronie, ale przede wszystkim podróżnika i pisarza – mogą być na nowo wydawane. Niektóre nieco trącą myszką, ale przecież pisane były kilkadziesiąt lat temu.
Pasją Ossendowskiego były podróże – i taka też jest tematyka książek. Jak obliczono, wydano prawie 80 książek, niektóre w przekładach nawet na 20 języków. To zrozumiałe, przez pewien czas należał do kilku najbardziej poczytnych pisarzy na świecie, jego książki porównywano z dziełami Kiplinga, Londona czy Maya. „Nieznanym szlakiem” to zbiór opowiadań i szkiców z podróży po Europie, Azji i Afryce. Tytułowe opowiadanie przedstawia historię Polaka, który uciekł z zesłania na Syberii. Zgubiło go to, że postanowił dostać się do Warszawy przez Rosję. Tam go aresztowano. Zmarł na tyfus, nie doczekał się ułaskawienia, którym obdarzył go car, ujęty jego przejściami w czasie ucieczki.
Pomóż w rozwoju naszego portalu
W opowiadaniu „Samotny” Ossendowski zwierza się: „Kto przeżył ciężkie dni samotności, ten rozumie smutny i mroczny nastrój panujący w duszy. W moim życiu było kilka takich okresów. Pierwszy – gdy długo podróżowałem po tundrze, drugi – w więzieniu politycznym, trzeci – w kniei Syberii”.
Bohaterem książki „Wędrówka w świat” jest młody chłopak, który nie mając w ręku żadnego fachu, zaciąga się na statek handlowy. Podczas dalekich wypraw zwiedza różne kontynenty, poznaje ich mieszkańców, nieznane kultury i obyczaje i dorasta.