Ten pochodzący z Myry biskup wsławił się pomocą biednym i potrzebującym. Przez wieki był jednym z najbardziej czczonych świętych zarówno w Kościele zachodnim jak i wschodnim. W ikonografii przedstawiany jest jako starszy mężczyzna z brodą, w stroju biskupim, z pastorałem. Najczęściej w jednej ręce trzyma księgę, a drugą wykonuje gest błogosławieństwa. Wśród jego rekwizytów są trzy złote kule, które jako posag dla trzech dziewczyn podrzucił do ich domu, umożliwiając im wyjście za mąż. Jest m.in. patronem panien na wydaniu, piekarzy, żeglarzy, ubogich i dzieci.

Starożytne Nakło

Pierwsze wzmianki o parafii w Nakle pochodzą z historycznych dokumentów z 1217 i 1222 r., w których jest wspomniany Szczepan z Nakła – kleryk. Natomiast w 1325 r. Nakło wymienione zostało w rejestrze Świętopietrza jako wieś parafialna należąca do dekanatu irządzkiego. Długosz notuje, że dziedzicami wsi byli Jakubik i Prandota. W 1334 r. Nakło jest już w dekanacie lelowskim. Informacje o pierwszym kościele pochodzą z 1326 r. Świątynia była drewniana i nie przetrwała do naszych czasów. Wszystko wskazuje na to, że spłonęła w XIV wieku. Ks. Władysław Mazur w kronice parafialnej zanotował, że kościół wymagał szybkich napraw. W XIV wieku parafia Nakło przechodziła różne koleje, była też przyłączona do parafii Irządze. Po powstaniu murowanej kaplicy ze sklepioną kulistą rotundą w XVI wieku przywrócono prawa parafii. Według wszelkiego prawdopodobieństwa do tej kaplicy został na początku XVI wieku dobudowany kościół. Budowa obecnej świątyni została ukończona przed 1712 r. staraniem proboszcza Andrzeja Szychowskiego. Świątynię konsekrował w 1726 r. bp Augustyn Wesel, opat Cystersów w Jędrzejowie.

Odnawianie kościoła

W 1764 r. parafię objął ks. Marcin Hadziewicz, kanonik katedralny kijowski. Zastał on kościół w nie najlepszym stanie: „zaniedbaney reparacyi w fundamentach do upadku nachylony”. Świątynia została poddana renowacji, a kolejne restauracje miały miejsce w XIX wieku. Budynek odnawiano także tuż przed II wojną światową – w 1936 r., a także w latach 50. ubiegłego wieku. Nawa kościoła jest trójprzęsłowa, prezbiterium węższe, jednoprzęsłowe, zamknięte półkoliście. Przy nawie od północy znajduje się kaplica Zwiastowania NMP z XVII wieku. Ołtarz główny i dwa boczne oraz ołtarz w kaplicy – są barokowe. Epitafia pochodzą z XVIII i XIX stulecia. W nawie głównej i prezbiterium ściany podzielone są pilastrami. Biskupi kieleccy – Kazimierz Gurda i Marian Florczyk – 8 marca 2009 r. dokonali uroczystej koronacji XVII-wiecznego wizerunku Matki Bożej Przedziwnej Nakielskiej. Podania ustne przekazywane z pokolenia na pokolenie podtrzymują opinię, iż słynący łaskami obraz Matki Bożej z Dzieciątkiem był koronowany w ubiegłych wiekach, jednakże korony te zostały skradzione.

Św. Mikołaj z głównego ołtarza

Obraz patrona nakielskiej świątyni znajduje się w ołtarzu głównym. Służy jako zasuwa zabytkowego krucyfiksu. Św. Mikołaj przedstawiony jest tradycyjnie w biskupich szatach z mitrą na głowie. W lewej ręce trzyma księgę i pastorał, prawą ma uniesioną do błogosławieństwa. Błogosławi trzem dziewczętom z wiankami na głowie. Panny trzymają w rękach kulki ze złota – dar biskupa, posag, dzięki któremu mogą wyjść za mąż. U stóp biskupa z Myry rośnie lilia – symbol czystości. – To jedyne wyobrażenie naszego patrona w świątyni – mówi ks. prob. Stanisław Swoboda. Obraz św. Mikołaja wysuwany jest w dniu patronalnym 6 grudnia i widnieje w nim aż do Środy Popielcowej.

– Odpust ku czci naszego patrona ma tradycyjny przebieg, przygotowują nas do tego rekolekcje adwentowe oraz spowiedź – mówi kapłan.

– 6 grudnia podczas uroczystej Mszy św. wystawiany jest Najświętszy Sakrament i wszyscy odmawiamy litanię do naszego patrona – dodaje ks. Swoboda. W parafii nie istnieje jakiś szczególny kult św. Mikołaja. Jej mieszkańcy większą atencją otaczają łaskami słynący obraz Matki Bożej z Dzieciątkiem, który znajduje się w bocznej kaplicy. – W każdą środę odmawiana jest Nowenna do Matki Bożej Nieustającej Pomocy po Mszy św. Przed Eucharystią odmawiamy wspólnie Różaniec, codziennie jedną część – mówi. W parafii istnieje 7 róż różańcowych. To kontynuacja wieloletniej tradycji. Dość powiedzieć, że w 1732 r. założone zostało w Nakle Bractwo Różańcowe, które tak się rozwinęło, że w roku 1948 w parafii istniało aż 51 Kół Żywego Różańca! – dodaje kapłan.

Trzeba nam jeszcze wiedzieć, że w 1925 r. w czasie kanonicznej wizytacji bp. Augustynowi Łosińskiemu towarzyszył i uroczystą Sumę odprawił późniejszy błogosławiony z grona 108 męczenników, ksiądz Józef Pawłowski. Wcześniej w Nakle, według tradycji, stacjonowały wojska Napoleona. Cesarzowi Francuzów, który miał przywrócić wolność Polakom, wystawiono pomnik. Napoleon nie spełnił nadziei mieszkańców kraju nad Wisłą, a jego wojska grabiły i profanowały kościoły. Być może dlatego po latach pomnik Napoleona przerobiono na św. Floriana, który również był żołnierzem, ale za wiarę oddał życie.

W parafii jest także drugi odpust, który odbywa się 15 sierpnia w dniu Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny. Ten cieszy się dużą popularnością, chociaż w dekanacie znajduje siękościół pod tym wezwaniem.