W panoramę duchowego dziedzictwa, które tworzą instytucje istniejące na terenie diecezji legnickiej, obejmującej znaczną część Dolnego Śląska, 25 marca 1993 r. została wpisana nowa, znacząca karta. Noszący tę datę dekret podpisany przez biskupa diecezjalnego Tadeusza Rybaka powoływał do istnienia Wyższe Seminarium Duchowne Diecezji Legnickiej.
Papież Jan Paweł II napisał, że "Seminarium to określony czas i miejsce, ale to przede wszystkim wspólnota wychowawcza w drodze. Zakłada ją biskup, aby tym, których Pan powołuje do apostolskiej służby, umożliwić przeżycie doświadczenia formacji, jaką Chrystus dał Dwunastu" (Pastores dabo vobis 60). Seminarium zgodnie ze swoją najgłębszą tożsamością jest środowiskiem rozwoju i pogłębienia życia religijnego i miejscem formowania kultury chrześcijańskiej. Jego celem jest przygotowanie kapłanów, "którzy jako słudzy Chrystusa i Kościoła będą służyć człowiekowi przez głoszenie prawdy Ewangelii, umacnianie w społeczeństwie zasad moralnych i przekazywanie łaski zbawienia. Niezwykłą wartość seminarium oddaje określenie "pupilla oculi" - "źrenica oka". Taką nazwę przywołał Jan Paweł II w książce napisanej z okazji 50. rocznicy swoich święceń. W źrenicy można dostrzec stan zdrowia i tożsamość człowieka. Jest to bardzo czuły instrument reagujący na każdą zmianę natężenia światła. "Człowiek chroni i zabezpiecza źrenicę swego oka, ponieważ pozwala mu ona widzieć otaczającą go rzeczywistość. I tak biskup widzi swój Kościół poprzez seminarium, poprzez powołania kapłańskie" (Dar i Tajemnica 10).
Utworzenie Wyższego Seminarium Duchownego w Legnicy stanowiło również akt nawiązania do akademickich tradycji i aspiracji piastowskiego grodu. W Legnicy już w XIII w. istniała szkoła parafialna należąca do najwcześniej założonych ośrodków szkolnych spośród powstałych na Śląsku. W XVI w. książę Fryderyk II podjął próbę utworzenia uniwersytetu. Chociaż przetrwał tylko trzy lata, to jednak był to pierwszy śląski uniwersytet, który wyrósł z ducha reformacji.

Budynek seminaryjny

Siedzibą WSD Diecezji Legnickiej stał się budynek zbudowany na początku naszego wieku przy ulicy Jan Pawła II. Pierwotnie znajdowała się w nim Augusta-Viktoria Schule, gimnazjum i liceum miejskie przeznaczone dla zamożnych dziewcząt. Jesienią 1909 r. dokonano uroczystego otwarcia szkoły w obecności pruskiego ministra kultury. Po drugiej wojnie światowej Legnica stała się siedzibą Północnej Grupy Wojsk Armii Czerwonej, a dotychczasowa szkoła stała się "domem oficera" użytkowanym przez żołnierzy byłego Związku Radzieckiego. 7 września 1990 r. minister spraw zagranicznych RP złożył w radzieckim MSZ notę w sprawie zawarcia układu o wycofaniu wojsk radzieckich z Polski. Układ o wycofaniu wojsk ZSRR z terytorium Polski parafowano 10 grudnia 1991 r. Miesiąc wcześniej, bo na początku listopada 1991 r. wspomniany wyżej obiekt w części został zniszczony przez pożar. Zdewastowany budynek został oddany administracji polskiej. Wojewoda legnicki wówczas, gdy już nie było żadnych nabywców, przekazał obiekt na potrzeby nowo powstającej diecezji w Legnicy. Komisja Majątkowa przy Urzędzie Rady Ministrów w Warszawie uznała kościelną własność "domu oficera" jako rekompensatę za mienie zabrane Kościołowi na Wschodzie.

Pierwsza inauguracja

Remont i adaptację podstawowych dla funkcjonowania uczelni pomieszczeń ukończono do uroczystej inauguracji pierwszego roku akademickiego w Wyższym Seminarium Duchownym w Legnicy, która miała miejsce 17 listopada 1993 r. Nadzór nad pracami remontowymi sprawował ks. inf. Władysław Bochnak - proboszcz katedry legnickiej. W pierwszej inauguracji połączonej z poświęceniem budynku seminaryjnego wziął udział nuncjusz apostolski w Polsce abp Józef Kowalczyk. Podczas uroczystości znamiennym było przemówienie bp. Alfonsa Nossola - przewodniczącego Rady Naukowej Episkopatu Polski, który m. in. stwierdził: "A wy, drodzy bracia alumni, studenci tej uczelni, bądźcie pomni tego, że jesteście już synami tej ziemi, żeście naprawdę Ślązacy i od was ten region naszej Ojczyzny oczekuje realizacji zadania pojednania. (...) Zwłaszcza zaś pojednania z naszym sąsiadem z zachodu. Za Odrą i Nysą Łużycką też mieszkają i żyją siostry i bracia, którzy po raz pierwszy w dziejach chcą być naszymi przyjaciółmi. Pozwólmy im na to i odwzajemnijmy się tym samym nastawieniem. My, na Śląsku Opolskim, jesteśmy obciążeni wieloma zaszłościami historycznymi, wy tych obciążeń nie macie. (...) Alumni legnickiego seminarium, wam łatwiej uwierzą i wy skuteczniej przyczynicie się do tego, iż w samym sercu Europy pojednanie wynikające z prawdy Chrystusa, przekuwane w miłość, zacznie święcić tryumfy, i zacznie promieniować na całą Europę Środkowo-Wschodnią".

Wychowawcy seminaryjni

Pierwszym rektorem WSD Diecezji Legnickiej został ks. dr Stefan Regmunt. Po jego nominacji na biskupa pomocniczego od 1 lutego1995 r. funkcję tę pełni ks. dr Leopold Rzodkiewicz. Wicerektorem od 1993 r. do 1998 r. był ks. dr Stanisław Araszczuk, a od 22 czerwca 1998 r. na tym stanowisku pozostaje ks. dr Marek Korgul. Pozostali wychowawcy to:

Ojcowie duchowni:

ks. dr Marek Adaszek od 1993 r., ks. lic. Mieczysław Bętkowski od 1993 r.,
ks. dr Bogusław Drożdż 1996-1998 r., ks. mgr Bogdan Żygadło od 1998 r.

Prefekci:

ks. dr Marek Korgul 1993-1998 r., ks. mgr Krzysztof Krzyżanowski 1995-1999 r.,
ks. dr Sławomir Stasiak 1998-1999 r., ks. dr Adam Lasek od 1998 r., ks. dr Jan Pazgan 1999-2001 r., ks. dr Dariusz Mikoda 1999-2000 r., ks. lic. Piotr Dębisk od 2000 r.,
ks. lic. Sławomir Augustynowicz od 2001 r.

Dyrektorzy administracyjni:

ks. mgr Andrzej Raszpla 1993-1995 r., ks. lic. Stanisław Bielawski 1995-1997 r.,
ks. lic. Stanisław Szupieńko 1997-1999 r., ks. lic. Zbigniew Radziwołek od 1999 r.

Dyrektorzy biblioteki:

ks. dr Stanisław Araszczuk 1993-1997 r., ks. dr Bogusław Drożdż od 1997 r.

Prace remontowe

W ciągu dziesięciu lat istnienia seminarium legnickiego wykonano szereg prac remontowo-adaptacyjnych, które miały na celu dostosowanie budynku do jeszcze lepszego i bardziej funkcjonalnego spełniania zadań dydaktyczno-wychowawczych. Wśród najważniejszych należy wymienić:
- adaptację i remont głównego i najbardziej eksponowanego pomieszczenia w budynku (auli za czasów niemieckich i sali kinowej za czasów radzieckich) z przeznaczeniem go na kaplicę seminaryjną, której poświęcenia dokonał metropolita gnieźnieński abp Henryk Muszyński w dniu patronalnego święta WSD 19 marca 1996 r. Zgodnie z wolą Biskupa Legnickiego kaplica ma upamiętniać 50-lecie kapłaństwa Ojca Świętego Jana Pawła II.
- Remont domu przy ulicy Grunwaldzkiej 50 w tzw. "Kwadracie" i przeznaczenie go dla I roku formacji seminaryjnej. Poświęcenia domu i erygowania kaplicy w dniu 8 listopada 1998 r. dokonał biskup legnicki Tadeusz Rybak. Wraz z domem dla roku propedeutycznego przejęto przylegający do budynku kompleks boisk sportowych, który po koniecznych naprawach i adaptacjach służy nie tylko alumnom, ale także młodzieży i dzieciom z Legnicy.
- 2 czerwca 1998 r. - w pierwszą rocznicę pobytu Ojca Świętego Jana Pawła II w Legnicy Biskup Legnicki poświęcił i uroczyście otworzył wyremontowane pomieszczenia biblioteczne, które służą alumnom i studentom teologii, a także licznej społeczności akademickiej z całej diecezji. Biblioteka Wyższego Seminarium Duchownego otrzymała imię Jana Pawła II.
- 18 kwietnia 1996 r. Seminarium Duchowne przejęło od Zgromadzenia Sióstr Szkolnych de Notre Dame dom w Szklarskiej Porębie Górnej (tzw. Biała Dolina) przy ulicy Wolności 11, który został wyremontowany i adaptowany jako Dom Rekolekcyjny WSD. Zgodnie z założeniami Dom Rekolekcyjny, który jest miejscem spotkań z kandydatami do naszego seminarium, ma także służyć rekolekcjom kapłańskim oraz wypoczynkowi kapłanów i alumnów.
Artykuł niniejszy pozwala wymienić tylko największe przedsięwzięcia w dziedzinie remontowo-adaptacyjnej, jakie podjęto w Wyższym Seminarium Duchownym od początku jego utworzenia. Z pewnością należy tutaj wspomnieć trwającą jeszcze, ogromnie kosztowną wymianę okien w budynku seminaryjnym (ok. 600 okien), a także wymianę i unowocześnienie instalacji grzewczej i elektrycznej. Wszystkie wykonane i zaplanowane prace są zawsze wyliczone w corocznym sprawozdaniu z działalności WSD prezentowanym z okazji inauguracji roku akademickiego. Należy jednak podkreślić ogromny zakres wykonanych już prac, które mogły zostać podjęte dzięki ofiarności kapłanów i wiernych diecezji legnickiej, a także licznego grona dobrodziejów, którzy zatroskani o powołania nie szczędzili modlitw i ofiar materialnych dla wsparcia dzieła służącego formowaniu powołań kapłańskich.

Cztery wymiary formacji seminaryjnej

Wychowanie seminaryjne, zgodnie z zaleceniami adhortacji apostolskiej Jana Pawła II dotyczącej formacji kapłańskiej, obejmuje cztery uzupełniające się wymiary: ludzki, duchowy, intelektualny i duszpasterski (Pastores dabo vobis 42).
Formacja ludzka ma na celu zbudowanie fundamentu, jakim jest dojrzale ukształtowana osobowość przyszłego kapłana. Seminarium pomaga rozwijać zespół cech ludzkich, zdolność do utrzymywania więzi z innymi, wspiera proces kształtowania u kandydata do kapłaństwa dojrzałości uczuciowej, będącej wynikiem wychowania do prawdziwej i odpowiedzialnej miłości. Pobyt w seminarium jest dla alumnów szkołą karności kościelnej i okazją do wyrobienia charakteru. Formację ludzką należy uważać nie tylko za skuteczną podporę wspólnego życia i miłości, lecz za niezbędną część dojrzałości osobistej i dla wyrobienia innych dyspozycji duchowych, które wielce pomagają do skoordynowanej oraz owocnej działalności Kościoła. Zadanie to wypływa ze specyfiki posługi kapłańskiej, wymagającej dojrzałej ludzkiej osobowości, która byłaby dla ludzi pomostem, a nie przeszkodą w spotkaniu się z Chrystusem. Ważnym czynnikiem tej formacji stał się sport. W seminarium klerycy mają możliwość uprawiania sportu. Mogą korzystać z profesjonalnie wyposażonej siłowni, a także dzięki życzliwości dyrektorów szkół legnickich z krytego basenu i sal gimnastycznych. Seminaryjna reprezentacja piłkarska zdobyła tytuł wicemistrzowski w Mistrzostwach Polski Wyższych Seminariów Duchownych oraz szereg pucharów w organizowanych imprezach sportowych.
Wymiar formacji ludzkiej znajduje swoje dopełnienie w formacji duchowej, która - jak podkreśla Papież - "jest sercem, które jednoczy i ożywia (...) bycie kapłanem i jego działalność" (Pastores dabo vobis 45). Dojrzewaniu duchowemu sprzyja codzienna Eucharystia, która stanowi centrum życia wspólnoty seminaryjnej, konferencje ojców duchownych, miesięczne dni skupienia i dwie serie rekolekcji odbywające się na początku roku akademickiego i w pierwszym tygodniu Przygotowania Paschalnego. Przyjęcie każdej posługi i święceń poprzedzają również dni skupienia i rekolekcje dla każdego rocznika.
Niezbędny element formacji ludzkiej i duchowej stanowi przygotowanie intelektualne. Wymagania "nowej ewangelizacji", sytuacja obojętności religijnej, nowe problemy i pytania dyktowane przez odkrycia naukowe i techniczne, "zjawisko daleko posuniętego pluralizmu"(Pastores dabo vobis 51) stawia formację intelektualną na jednym z naczelnych miejsc w wychowaniu seminaryjnym. Sześcioletnia formacja intelektualna obejmuje najpierw dwuletni cykl studium filozoficznego, a następnie czteroletnie studium teologiczne.
10 marca 1994 r. Dokumentem Kongregacji Wychowania Katolickiego (ds. Seminariów i Instytutów Naukowych) Wyższe Seminarium Duchowne Diecezji Legnickiej zostało afiliowane (na pięć lat) do Papieskiego Fakultetu Teologicznego we Wrocławiu. Afiliacja została przedłużona na następne pięć lat dokumentem tej samej Kongregacji z 25 maja 1999 r. Wszyscy pracownicy naukowi WSD należą jednocześnie do Rady Wydziału PWT we Wrocławiu. Ks. Leopold Rzodkiewicz należy do Senatu Uczelni, jako przedstawiciel seminarium afiliowanego i przedstawiciel Rektora PWT dla studentów świeckich studiujących teologię w Legnicy. Absolwenci legnickiego seminarium po ukończeniu studiów filozoficzno-teologicznych mogą tym samym zdobywać tytuł magistra teologii. Od momentu powstania seminarium święcenia kapłańskie, a zarazem magisterium uzyskało 129 absolwentów.

Neoprezbiterzy w poszczególnych latach

Celem sześcioletniej formacji alumnów w seminarium jest należyte przygotowanie do pracy duszpasterskiej. Formacja duszpasterska jako ważny element pracy wychowawczej pozwala praktycznie realizować zdobyte wiadomości. Duszpasterski cel nadaje wymienionym powyżej elementom formacji "określoną treść i konkretne cechy, a także integruje i kształtuje całą formację przyszłych kapłanów" (Pastores dabo vobis 57). Studenci piątego roku odbywają miesięczną praktykę katechetyczną w wyznaczonych parafiach. Alumni ostatniego roku, który szczególnie w drugim semestrze posiada charakter bezpośredniego przygotowania do pracy parafialnej, w styczniu i w okresie Przygotowania Paschalnego podejmują praktyki parafialne i właściwe im z racji święceń diakonatu posługi duszpasterskie. Ważnym elementem przygotowania do pełnienia funkcji duszpasterskiej są różne grupy zainteresowań, które istnieją w legnickim seminarium. Alumni uczestniczą w zajęciach chóru seminaryjnego, zespołu muzycznego Semen, Ruchu Światło-Życie, Kole Misyjnym, Kole PTTK. W czasie wakacji wszyscy alumni są zobowiązani do uczestnictwa w określonej formie pracy z dziećmi lub młodzieżą, pod kierunkiem odpowiedzialnego za tę formę wypoczynku duszpasterza (np. obozy harcerskie, rekolekcje oazowe, sportowa olimpiada ministrantów, pielgrzymka piesza na Jasną Górę, Spotkania Młodych, wyjazdy z ministrantami, kolonie organizowane przez Caritas). Ponadto należy odnotować udział alumnów w szkolnych rekolekcjach wielkopostnych i pomoc w pracy z osobami niepełnosprawnymi.

Troska o nowe powołania

Seminaryjna wspólnota otwiera się na wszelkie inicjatywy związane z duszpasterstwem powołaniowym. Każdego roku w czasie przerwy semestralnej organizowane są dwie serie trzydniowych rekolekcji powołaniowych dla młodzieży męskiej szkół ponadpodstawowych. Przez dziewięć lat wzięło w nich udział ponad 2000 młodzieńców. Szczególną wagę przywiązuje się do pracy z młodzieńcami z klas maturalnych, których zaprasza się na spotkania powołaniowe w Domu Rekolekcyjnym WSD w Szklarskiej Porębie. W ramach Niedzieli Dobrego Pasterza alumni udają się do parafii na spotkania z dziećmi i młodzieżą, gdzie składając świadectwo mówią o powołaniu do służby w Kościele.
Ważną inicjatywą związaną z życiem seminaryjnym i troską o powołania kapłańskie w diecezji było powołanie razem z Wyższym Seminarium Duchownym 25 marca 1993 r. Towarzystwa Przyjaciół Seminarium Duchownego Diecezji Legnickiej. Ponad 5,5 tysięczna rzesza wiernych, w prawie 200 kołach parafialnych przez modlitwę i ofiary wspiera pracę formacyjną legnickiego Domu Ziarna. Każdego roku w gmachu WSD odbywa się spotkanie Prezesów, a następnie pielgrzymka wszystkich członków Towarzystwa Przyjaciół WSD do diecezjalnego sanktuarium Matki Bożej Łaskawej w Krzeszowie. Forum kontaktu z Towarzystwem jest Echo Seminarium - czasopismo redagowane przez alumnów. Znajdują się w nich informacje o ważnych wydarzeniach legnickiej wspólnoty, a także propozycje nabożeństw na pierwsze czwartki miesiąca. Od początku powstania ukazały się już 33 egzemplarze czasopisma, które-go nakład wynosi 3000 egzemplarzy. Przed świętami Bożego Narodzenia i Wielkanocy przygotowywana jest również kartka świąteczna z życzeniami dla wszystkich Dobrodziejów i Przyjaciół WSD.
Mimo krótkiego okresu działalności Wyższe Seminarium Duchowne Diecezji Legnickiej na trwałe wpisuje się w historię Dolnego Śląska. Nowi kapłani, którzy już od dziesięciu lat opuszczają mury kościelnej uczelni uformowani przez studia seminaryjne, stanowią trwałe bogactwo duchowe i intelektualne nowej diecezji legnickiej.