Konferencja o Częstochowie początku XX wieku

Ks. Mariusz Frukacz

Bądź na bieżąco!

„Częstochowa na początku XX wieku. W 100. rocznicę wybuchu I wojny światowej” - to temat konferencji naukowej, która odbywa się w dniach 17-18 października na Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Organizatorem konferencji jest Częstochowskie Towarzystwo Naukowe.

Podczas konferencji historycy Kościoła, Częstochowy i regionu podejmują takie zagadnienia jak m. in.: rola Jasnej Góry w latach 1914-1918, życie religijne Częstochowy, duchowieństwo częstochowskie w latach I wojny światowej, społeczność żydowska Częstochowy w latach 1914-1918, życie gospodarcze miasta w latach I wojny światowej, lata okupacji w świetle pamiętników częstochowskich oraz działalność edukacyjna w na początku XX wieku w Częstochowie.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

„Historia jest siłą, którą tworzą nie tylko nagie fakty, ale także pojęcia, które człowiek własną siłą wypowiada” - mówił na początku konferencji abp Wacław Depo, metropolita częstochowski, przypominając słowa Cypriana Kamila Norwida i podkreślił „znaczenie świadectwa naszego pokolenia wobec faktów i wydarzeń”.

Natomiast obecny na konferencji poseł Szymon Giżyński (PiS) dodał, że „historia jako nauczyciela życia uczy nas tego, że tożsamości się nie odkrywa, ale jest się jej wiernym bądź nie”.

O konieczności nowego i pogłębionego opracowania dziejów miasta z okresu I wojny światowej mówił również Ryszard Stefaniak, zastępca prezydenta Częstochowy.

Reklama

Następnie o Jasnej Górze jako ważnym ośrodku kultu maryjnego w latach 1914-1918 mówił o. prof. Zachariasz Jabłoński, paulin z Jasnej Góry. - W latach I wojny światowej, pomimo trudności, wywierała wpływ na kształtowanie świadomości narodowej - mówił o. Jabłoński i dodał, że mimo brutalności zaborców „Jasna Góra pełniła swoją posługę religijną”.

O tym, że „Jasna Góra w dziejach narodu miała ugruntowane miejsce i była złączona ściśle z dziejami miasta” mówił ks. prof. Jan Związek z Wyższego seminarium Duchownego i Akademii im. Jana Długosza, który w pierwszym dniu konferencji przybliżył życie religijne Częstochowy w latach 1914-1918.

Prelegent przypomniał m. in. że życie religijne, obok Jasnej Góry, skupione było wokół świątyń: św. Zygmunta i św. Barbary. Przypomniał sylwetki takich kapłanów jak: ks. Bolesław Wróblewski i ks. Sylwester Baranowicz, pierwszy budowniczy późniejszej katedry w Częstochowie.

Temat działalności duchowieństwa w okresie I wojny światowej podjął również ks. dr Jacek Kapuściński z Wyższego Instytutu Teologicznego w Częstochowie i Archiwum Archidiecezji Częstochowskiej im. ks. W. Patykiewicza.

Ks. Kapuściński dużo miejsca poświęcił osobie ks. Mariana Fulmana, proboszcza parafii św. Zygmunta, znanego działacza społecznego i późniejszego biskupa lubelskiego. Prelegent podkreślił także znaczenie działalności katechetycznej, która zajmowała „szczególne miejsce w posłudze duchowieństwa częstochowskiego”. - Ważną rolę odegrał w katechizacji ks. Michał Ciesielski, nestor prefektów szkolnychv- mówił ks. Kapuściński.

Reklama

Prelegent wskazał również na rolę kaznodziejstwa w kształtowaniu postaw społeczeństwa i działalność społeczną księży w różnych instytucjach społecznych takich jak m. in.: Towarzystwo Dobroczynności Chrześcijan, Sodalicja Mariańska, Polska Macierz Szkolna. - Także sprawy Ojczyzny zajmowały ważne miejsce w życiu kapłanów. Wyrazem tego były także kazania bp. Władysława Krynickiego, ks. Bolesława Wróblewskiego oraz ks. Mariana Nassalskiego - kontynuował prelegent i dodał, że „kapłani prowadzili także działalność wydawniczą i pisarską”.

W pierwszym dniu konferencji prelegenci m. in. dr Franciszek Sobalski, prof. nadzw. dr hab. Dariusz Złotkowski, mgr Wiesław Paszkowski przybliżyli życie codzienne mieszkańców Częstochowy, dzieje społeczności żydowskiej w latach 1914-1918 oraz życie gospodarcze miasta.

W drugim dniu konferencji 18 października prelegenci m. in. ks. prof. nadzw. dr hab. Paweł Wolnicki, dr Juliusz Sętowski, dr Andrzej Kuśnierczyk przybliżą działalność Magistratu Częstochowy w okresie I wojny światowej, działalność Polskiej Organizacji Narodowej.

Uczestnicy konferencji wysłuchają również referatów na temat: oświaty częstochowskiej oraz literatury z okresu I wojny światowej.

Reklama

Wojska niemieckie weszły do Częstochowy 4 sierpnia 1914 r. rano. Wojska pojawiły się pod Jasną Górą, obok pomnika cara Aleksandra II. Niemcy wystawili swoje posterunki wojskowe na dworcu, przy poczcie, na Wałach Jasnogórskich. Wobec pogłosek o niewłaściwym zachowaniu się żołnierzy niemieckich na Jasnej Górze cesarz Wilhelm II postanowił opiekę nad klasztorem przekazać wojskom austro-węgierskim. 26 kwietnia 1915 r. na Jasną Górę przybyła 9-osobowa załoga austriacka pod dowództwem kapitana Józefa Klettingera. Tak powstała 'enklawa Jasna Góra', obejmująca obszar sięgający aż po Mstów. Mimo, iż Częstochowa była pod zaborem niemieckim, okupant wyraził zgodę na obchody 125 rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 Maja. Tego też dnia w 1916 roku zorganizowano wielki Pochód Narodowy, który przeszedł z Nowego Rynku /obecnie Plac Daszyńskiego/ pod Jasną Górę gdzie odbyło się nabożeństwo.

Następnie wiosną 1917 roku utworzono w Częstochowie Powiatowy Urząd Zaciągu do Wojska Polskiego do którego zgłaszali się młodzi Polacy, uczniowie szkół średnich, działający w Polskiej Organizacji Wojskowej. Godny odnotowania jest w tym czasie demontaż pomnika znienawidzonego cara Aleksandra II oraz wielki Pochód Narodowy w 100 rocznicę śmierci Tadeusza Kościuszki.

Pomimo represji ze strony władz okupacyjnych nie zamarła w Częstochowie działalność społeczna i kulturalna. W 1916 roku z inicjatywy dr Władysława Biegańskiego powstało w Częstochowie Towarzystwo Biblioteki Publicznej. 11 sierpnia 1917 roku doprowadziło ono do otwarcia pierwszej w mieście biblioteki publicznej. Mieściła się ona przy ul. Kościuszki 14 w mieszkaniu prywatnym jednego z członków towarzystwa. Księgozbiór, pochodzący z darów stanowiło zaledwie 1300 pozycji, głównie literatura naukowa i popularno-naukowa.

W latach I wojny światowej ważną rolę odegrało sanktuarium jasnogórskie w podtrzymywaniu ducha narodowego.

11 listopada 1918 r. załoga niemiecka zaczęła opuszczać koszary i stację kolejową a młodzież z POW i Straż Obywatelska przystąpiła do rozbrajania Niemców. Następnego dnia o godz. 17.30 przemaszerowały częstochowskimi Alejami - 3 kompanie Wojska Polskiego pod dowództwem kpt Ludwikowskiego. Na ulicach, balkonach, na Ratuszu załopotały biało-czerwone flagi.

Fakty historyczne m. in. na podstawie www.czestochowa.simis.pl

2014-10-18 14:29

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Abp Wacław Depo: Kto nie ma Boga, wszystko utraca.

Beata Pieczykura

[ TEMATY ]

Częstochowa

bierzmowanie

Św. Franciszek z Asyżu

konsekracja ołtarza

Beata Pieczykura/Niedziela

– Życzę wam, byście zawsze z Bogiem szli przez życie. Wtedy będziecie mieli bogactwo tego życia i życia wiecznego – mówił abp Wacław Depo 4 października w parafii św. Franciszka z Asyżu w Częstochowie.

W uroczystość odpustową ku czci św. Franciszka z Asyżu w Częstochowie Sumie przewodniczył i słowo Boże wygłosił abp Wacław Depo. Podczas liturgii konsekrował nowy ołtarz i udzielił sakramentu bierzmowania młodzieży. Ponadto wręczył dzieciom klas III przygotowującym się do I Komunii św. poświęcone różańce oraz modlił się łaskę zdrowia dla proboszcza ks. prał. Romana Szecówki, do tego też zachęcał wszystkich zebranych. W homilii metropolita częstochowski ukazał światła świętości licznych świętych wspominanych w październiku, wśród nich św. Franciszka. Z tej mozaiki świętych wypływa zadanie dla każdego człowieka, którym jest zaproszenie do bliskości z Bogiem. Przez łaskę chrztu wszyscy zostali zanurzeni w życiu Boga. Teraz przyszedł czas, by dać swoją odpowiedź wobec świata, który zdaje się zapominać o Bogu. Przypomniał, że parafię erygował bp Stefan Bareła, kamień węgielny poświęcił św. Jan Paweł II, świątynię konsekrował ówczesny bp Stanisław Nowak, a także rys biograficzny patrona. – Dlaczego świat i Kościół podziwiają i miłują tego świętego na czele z papieżem Franciszkiem? – pytał kaznodzieja. Opowiadając na to pytanie, wskazał na dary, których ludzie pragną, ale bez pomocy Bożej i darów Ducha Świętego nie są w stanie osiągnąć. Są nimi: radość, wolność, prawda, pokój i pojednanie między narodami. – Prawda o Jezusie Synu Boga, Odkupicielu, jest niezmienna. On wyznacza kierunki naszego życia, ale jesteśmy wolni. Dlaczego w imię tej wolności przygotowaliśmy do umocnienia darem Ducha Świętego – mówił do młodych abp Depo i dodał, że niektórzy z nich rezygnują z katechezy, a ci, którzy przyjmują bierzmowanie, wybrali świadomie, w wolności i opowiedzieli się po stronie Boga. Dlatego zachęcał wszystkich zgromadzonych: – Prośmy Ducha Świętego o potrzebne moce do przeźroczystego świadectwa wiary i postępowania według jej zasad. Niech nasi święci patronowie również ci, których wybraliście w sakramencie bierzmowania, wstawiają się za nami.

CZYTAJ DALEJ

Św. Wincenty á Paulo

Niedziela zielonogórsko-gorzowska 39/2004

Magdalena Kozieł

27 września br. obchodzimy wspomnienie św. Wincentego á Paulo. Urodził się on 24 kwietnia 1581 r. w wiosce Pouy, w południowej Francji. Pochodził z rodziny wieśniaczej i miał czworo rodzeństwa. Dopiero w 12. roku życia poszedł do szkoły. Mimo, że wcześniej zajmował się tylko wypasaniem owiec z nauką radził sobie bardzo dobrze i po szkole wstąpił do seminarium duchownego. W wieku 15 lat otrzymuje niższe święcenia i dostaje się na uniwersytet w Saragossie w Hiszpanii. Święcenia kapłańskie przyjmuje w 1600 r., miał wówczas zaledwie 19 lat. Kontynuował studia w Tuluzie, Rzymie i Paryżu, kształcąc się w dziedzinie prawa kanonicznego. Dobrze zapowiadająca się kariera młodego, zdolnego kapłana zmienia się w los niewolnika. W czasie podróży z Marsylii do Narbonne przez Morze Śródziemne został wraz z całą załogą napadnięty przez tureckich piratów i przywieziony do Tunisu jako niewolnik. W ciągu dwóch lat niewoli miał czterech panów, ostatniego zdołał nawrócić. Obaj uciekli do Europy i zamieszkali w Rzymie. Już wkrótce stał się wysłannikiem papieża Pawła V i trafił na dwór francuski, gdzie za sprawą królowej Katarzyny de Medicis przejął opiekę nad Szpitalem Miłosierdzia. Na własne życzenie objął probostwo w miasteczku Chatillon-les-Dombes, gdzie zetknął się ze starcami, inwalidami wojennymi, chorymi i ubogimi. Aby im jak najlepiej służyć, powołał „Bractwo Miłosierdzia”, a dla kobiet bractwo „Służebnic Ubogich”. W 1619 r. św. Wincenty otrzymał dekret mianujący go generalnym kapelanem wszystkich galer królewskich. Święty przeprowadzał wśród galerników misje i dbał o poprawę warunków życia. W 1625 r. powołał „Kongregację Misyjną” zrzeszającą kapłanów. Papież Urban VIII zatwierdził nowe zgromadzenie w 1639 r. Nowa rodzina zakonna zaczęła rozrastać się i objęła swoją opieką szpital dla trędowatych opactwa Saint-Lazare. Celem zgromadzenia, które dziś nosi nazwę Zgromadzenia Księży Misjonarzy Świętego Wincentego á Paulo jest głoszenie Ewangelii ubogim. W 1638 r. wraz ze św. Ludwiką de Marillac św. Wincenty założył żeńską rodzinę zakonną znaną dziś pod nazwą Zgromadzenia Sióstr Miłosierdzia (szarytki), której charyzmatem była praca z ubogimi i chorymi w szpitalach i przytułkach. Święty zmarł w domu zakonnym św. Łazarza w Paryżu 27 września 1660 r. W roku 1729 papież Benedykt XIII wyniósł Wincentego do chwały błogosławionych, a papież Klemens XII kanonizował go w roku 1737. Papież Leon XIII ogłosił św. Wincentego á Paulo patronem wszystkich dzieł miłosierdzia. Do Polski sprowadziła misjonarzy w 1651 r. jeszcze za życia Świętego królowa Maria Ludwika, żona króla Jana II Kazimierza. W Polsce prowadzili 40 parafii. W naszej diecezji ze Zgromadzenia Księży Misjonarzy św. Wincentego á Paulo (CM) pochodzi bp Paweł Socha, a misjonarze św. Wincentego pracują w Wyższym Seminarium Duchownym w Paradyżu, Gozdnicy, Iłowej, Przewozie, Skwierzynie, Słubicach, Trzcielu i Wymiarkach. Siostry Szarytki mają swoje domy w Gorzowie Wielkopolskim, Skwierzynie i Słubicach.

CZYTAJ DALEJ

Bielsko-żywiecka Caritas kontynuuje pomoc dla poszkodowanych w powodzi

2024-09-27 16:42

rk
/KAI

Karol Porwich/Niedziela

Bielsko-żywiecka Caritas nie ustaje w prowadzeniu intensywnych działań wspierających poszkodowanych przez wodę mieszkańców regionu. Codziennie odbywają się analizy sytuacji na terenie diecezji, mające na celu ustalenie najbardziej potrzebujących obszarów - zapewniają jej przedstawiciele.

Zdaniem osób zaangażowanych w działania pomocowe, współpraca z lokalnymi proboszczami umożliwia precyzyjną identyfikację gospodarstw, które ucierpiały w wyniku ostatnich klęsk, zwłaszcza tych zamieszkałych przez osoby starsze, samotne, rodziny z małymi dziećmi oraz ludzi o ograniczonych możliwościach radzenia sobie w trudnych warunkach.

CZYTAJ DALEJ

Reklama