Najprawdopodobniej większość z nas na tak postawione pytanie odpowie, że są to fragmenty, które czytamy w pierwszych księgach Biblii, tzn. Księdze Rodzaju, Wyjścia, Liczb itd. Niestety, taki tok myślenia jest niepoprawny. Biblijne księgi nie są ułożone chronologicznie według czasu ich powstawania, ale tematycznie. Przy układaniu kanonu ksiąg zarówno Starego, jak i Nowego Testamentu akcent położono na zagadnienia teologiczne w nich zawarte. Księga Rodzaju (inaczej zwana księgą Genesis, tzn. początku) znajduje się na pierwszym miejscu nie dlatego, że jest najstarsza, ale dlatego, że opisuje wydarzenia, które miały miejsce na początku dziejów. Odpowiada na pytania: skąd się wzięliśmy, kto jest naszym Stwórcą, kim jest kobieta i mężczyzna, jakie jest nasze przeznaczenie, dlaczego pojawił się grzech itd.
Skoro tak się sprawy mają, to czy jesteśmy w stanie „namierzyć” najstarsze biblijne perykopy? Odpowiedź brzmi: tak. Ale po kolei. Ważne jest, abyśmy w tym miejscu uzmysłowili sobie ważną rzecz. Mianowicie nomadowie starożytnego Bliskiego Wschodu, czyli koczownicy, wędrowcy, którzy nie mieli stałego miejsca zamieszkania, przemieszczający się z miejsca na miejsce, nie mieli środków, możliwości, może i ochoty dźwigać w czasie wędrówki wielu zwojów zwiększających bagaż. Z tego względu całą swoją bibliotekę nosili w głowach. Dlatego rozwinęli bardzo sprawną pamięć. Słowa, które teraz mamy zapisane na biblijnych stronach, przez długi czas były przekazywane przez Izraelitów z pokolenia na pokolenie w formie opowieści, hymnów i pieśni. Układano je w ten sposób, aby były łatwe do zapamiętania, dlatego często w Biblii spotykamy swoistego rodzaju refreny, zdania, sentencje, które powtarzają się co kilkanaście wersetów. Dopiero gdy Izrael stał się monarchią i Izraelici przestali raz po raz zmieniać miejsce zamieszkania, zaczęto spisywać te historie i gromadzić je w bibliotekach m.in. w Jerozolimie, stolicy państwa króla Dawida.
Idąc tym tropem, naukowcy uważają, że najstarsze starotestamentalne teksty są zapisem tychże hymnów i pieśni używanych najprawdopodobniej w czasie liturgii i nabożeństw, w trakcie bitwy lub po jej zakończeniu. Możemy tu wskazać Pieśń Miriam z Wj 15, którą datujemy na 1280 r. przed Chrystusem i łączymy z opisem wyjścia z Egiptu. Drugim tekstem jest Pieśń Debory z Sdz 5, powstała zapewne ok. 1125 r. przed Chrystusem po zwycięstwie Izraelitów nad Kananejczykami w bitwie pod Tanach.
Pomóż w rozwoju naszego portalu