U Matki Bolesnej w Chełmnie

Parafia w Chełmnie, pamiętającym pierwszych Piastów, istniała już w czasach apostolskiej misji bp. Chrystiana, z drewnianym kościołem zastąpionym gotycką farą, zbudowaną w latach 1280 – 1320 przez Krzyżaków, którzy w 1233 r. nadali osadzie prawa miejskie. Wezwaniem świątyni jest Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny od początku otoczonej czcią: w średniowieczu odprawiano ku Jej czci nabożeństwo „officium parvum”, w czasach nowożytnych działały bractwa Szkaplerza Świętego i Niepokalanego Poczęcia. Już na początku XV wieku miano „świętej” miała studzienka, przy której znajdował się wizerunek Matki Bożej, z czasem przeniesiony na szczyt Bramki (bramy miejskiej zwanej Grubieńską, później Grudziądzką). Podążały tam rzesze wiernych, a liczni doznawali cudów i uzdrowień.

Z dziejów sanktuarium

Reklama

W 1649 r. obraz Chełmińskiej Matki został umieszczony przez proboszcza ks. Jana Schmacka w bocznej kaplicy fary. Podczas potopu zniszczyli go szwedzcy żołdacy, jednak już w 1656 r. ks. Schmack ufundował nowy. W 1680 r. opiekę nad kaplicą Matki Bożej Bolesnej objęli Księża Misjonarze św. Wincentego à Paulo; dzięki którym sanktuarium zyskało znaczenie ponadlokalne, promieniując na Pomorze Nadwiślańskie, Kaszuby, na ziemię lubawską. W 1717 r. papież Klemens XI ustanowił 2 lipca głównym dniem uroczystości odpustowych rozpoczynających się 40-godzinnym nabożeństwem w uroczystość Świętych Apostołów Piotra i Pawła, a kończącym się Nieszporami w wigilię uroczystości Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny, udzielając przywileju odpustu zupełnego. 26 marca 1792 r. przywilej ten „na wieczne czasy” potwierdził papież Pius VI. Księża misjonarze szerzyli kult Matki Bożej Bolesnej także w Jej święto w ostatni piątek przed Niedzielą Palmową oraz inne uroczystości. Dzięki ich staraniom 22 maja 1754 r. bp Fabian Pląskowski na podstawie bulli papieża Benedykta XIV dokonał koronacji obrazu. Do Chełmińskiej Matki nieprzerwanie dążyli pątnicy, doznając wielu łask. Spisywali je księża misjonarze, przybywały wota. Cuda dokonywały się w duszach czcicieli Maryi od stuleci przystępujących tu do konfesjonałów, zwykle oblężonych w dni odpustowe.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

W czasie zaborów Chełmno zachowało polski charakter m.in. dzięki postawie proboszczów – ks. Jana N. Bartoszkiewicza i ks. Juliusza Pobłockiego oraz gimnazjum – kuźni patriotyzmu i powołań kapłańskich, toteż w sanktuarium powierzano Maryi sprawy ojczyzny. Tu wznoszono suplikacje przed insurekcją 1863 r., tutaj modlili się gimnazjaliści wyprawiający się do powstania, tu klękali filomaci, a w pamiętnym roku 1920 – gen. Haller. W niepodległej Polsce w sanktuarium pod pieczą księży kustoszów: Zygmunta Rogali, Bernarda Bączkowskiego i Franciszka Żyndy odprawiano wszystkie święta maryjne, a pomorska prasa opisywała rozmach uroczystości odpustowych.

Reklama

W czasie wojny życie religijne sanktuarium przygasło. 1 listopada 1939 r. Niemcy rozstrzelali w Klamrach ks. Żyndę, księży Henryka Schmeltera i Stanisława Jarzębowskiego, a w Dolinie Śmierci k. Chojnic ks. Bączkowskiego. Furia teutonica nie oszczędziła nawet kamiennej piety na Bramce ani Studzienki. Kult Matki Bolesnej Chełmińskiej tlił się jednak w sercach Jej czcicieli. Po wojnie w Roku Maryjnym 1954 proboszcz ks. Tadeusz Andrzejewski zorganizował obchody dwustulecia koronacji Jej wizerunku. W 2004 r. sanktuarium zostało afiliowane do Bazyliki Matki Bożej Większej w Rzymie, zyskując jej odpusty. Kustoszem był wtedy ks. kan. Wojciech Raszkowski. Jego poprzednik ks. prał. Jan Kujaczyński, który dokonał renowacji kaplicy Matki Bożej Chełmińskiej, w 1970 r. wprowadził stanowe dni skupienia.

Od 2004 r. kustoszem jest ks. kan. Zbigniew Walkowiak, który zainicjował prace remontowo-konserwatorskie przywracające farze dawną świetność. Patronuje też chełmińskim przygotowaniom do Światowych Dni Młodzieży 2016, jednocześnie strzegąc odwiecznych tradycji, których centrum stanowią uroczystości odpustowe. 1 lipca podąża wieczorna procesja eucharystyczna z fary do Studzienki, a o północy po Pasterce maryjnej rusza procesja różańcowa ze świecami. Całonocne czuwanie poprzedza uroczysta Suma z procesją 2 lipca. 3 lipca przybywa pielgrzymka niewidomych, 4 – członków Trzeciego Zakonu św. Franciszka, 5 – czcicieli Różańca, 6 lipca – pielgrzymka chorych, 7 lipca – pielgrzymka ministrantów i lektorów.

Chełmińska pieta

Kwadratowy obraz o boku 115 cm jest malowany na drewnie. Maryja o twarzy naznaczonej cierpieniem, ze wzrokiem skierowanym ku niebu, unosi ręce w modlitewnym geście. Na Jej kolanach spoczywa martwe ciało Syna zdjętego z krzyża. Współcierpiącą Matkę przeszywa miecz boleści, malarska konkretyzacja zapowiedzi proroka Symeona (Łk 2, 33-35). Z lewej strony leży korona cierniowa. Ciekawą funkcję – estetyczno-teologiczną – pełni rama obrazu wykonana 50 lat po jego zainstalowaniu w farze. W ornamenty w kształcie liści akantu wpleciono medaliony, z których 6 przedstawia narzędzia męki Pańskiej. Z lewej: korona cierniowa i włócznia skrzyżowana z trzcinową pałką, szata Chrystusa rozwieszona na krzyżu oraz Jego tunika i kostki do gry (por. J 19, 23-24). Z prawej: młotek, obcęgi i gwoździe, bicz i kielich – symbol męki Zbawiciela. U góry artysta umieścił herb Chełmna, u dołu – Rzeczypospolitej Obojga Narodów.

Dziękuję za pomoc ks. kan. Zbigniewowi Walkowiakowi, a także ks. Tomaszowi Reckiemu

Kustosz zaprasza

Sanktuarium Matki Bożej Bolesnej w Chełmnie to szczególne miejsce. Od stuleci przybywały tutaj tysiące pielgrzymów z miejsc bliższych i dalszych, aby przed cudownym wizerunkiem Chełmińskiej Pani oddać chwałę Panu Bogu. To wiara w Boga, w moc modlitwy, w opiekuńcze działanie Matki naszego Zbawiciela sprawiała, że chełmińskie sanktuarium było miejscem tak wielu cudów. Tak jest do dzisiaj. Serdecznie zapraszam do odwiedzenia sanktuarium. Jest to miejsce modlitwy, wyciszenia i szczególnego doświadczenia spotkania z tradycją wielu lat obecności cudownego wizerunku Matki Bożej Chełmińskiej oraz z żywą wiarą przybywających tutaj pielgrzymów. W Chełmnie Matka Boża czeka na każdego.

Kult Matki Bolesnej

Nowenna do Matki Bożej Nieustającej Pomocy – środa o godz. 18. Prośby i podziękowania można składać pod adresem: Sanktuarium Matki Bożej Bolesnej, 86-200 Chełmno, ul. Franciszkańska 8, tel. (56) 686-00-32; parafia@wnmpchelmno.pl

Różaniec prowadzony przez wspólnotę Żywego Różańca – środa o godz. 17.30

Godzinki o Niepokalanym Poczęciu Najświętszej Maryi Panny – sobota o godz. 8

Msza św. wynagradzająca Niepokalanemu Sercu Najświętszej Maryi Panny za popełnione grzechy – 1. sobota miesiąca o godz. 8.30

Maryjne czuwanie modlitewne i Apel Jasnogórski – 1. sobota miesiąca o godz. 20.30.

Uroczystości w czasie oktawy odpustowej Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny

Pielgrzymki parafialne, środowiskowe, indywidualne

Diecezjalne stanowe dni skupienia

Twórczość poświęcona Patronce sanktuarium