W spotkaniu panelowym udział wzięli: Małgorzata Anna Maciejewska - filozofka, publicystka, wykładowczyni Gender Studies, Łukasz Kobeszko - ekspert Centrum Myśli Jana Pawła II, Karol Mazur - kierownik Działu Edukacyjnego Muzeum Powstania Warszawskiego, Jan Pietrzak - satyryk, monologista, twórca m.in. „Kabaretu Pod Egidą” i Bronisław Wildstein - publicysta.

Paneliści zgodzili się, że prawo do patriotyzmu ma każdy, o poglądach zarówno prawicowych, jak i lewicowych, wielkie różnice wystąpiły natomiast przy poszukiwaniu definicji patriotyzmu. Na pytanie, jaki powinien być współczesny patriota, padły zaskakujące odpowiedzi.

Łukasz Kobeszko przekonywał, że współczesny patriota powinien odczuwać pewien rodzaj pamięci i tożsamości. Przywołał postać św. Jana Pawła II i jego dialog z tradycja i kulturą. "Jakakolwiek byłaby nowoczesna nasza sztuka, to zawsze nawiązuje ona pewien dialog z przeszłością" – przekonywał ekspert Centrum Myśli JP II.

Bronisław Wildstein stwierdził jednak, że pytanie o współczesny patriotyzm jest absurdalne, bo patriota dzisiejszy powinien robić to, co dawny. "My zadufanie wierzymy w fetysz postępu, myślimy, że osiągniemy jakieś nowe stadium i że będziemy musieli inaczej rozumieć pojęcie patriotyzmu. Nic podobnego" – powiedział publicysta. Zaprzeczył przy tym określaniu patriotyzmu jako miłości do państwa. "Patriotyzm to nie państwo, bo kiedy państwa nie było, patriotyzm też istniał. Patriotyzm to miłość do wspólnoty, z którą jesteśmy związani przez kulturę, ze wspólnotą, którą uważamy za wspólnotę fundamentalną. Patriotyzm to poczucie wspólnoty losu" – podkreślił Wildstein.

Małgorzata Maciejewska przekonywała natomiast, że trzeba pytać o współczesny patriotyzm. Przeszłość i tradycja są ważne, bo jest to coś, co nas tworzy, ale jeśli tradycja ma być czymś żywym, musi być stale reinterpretowana - oświadczyła.

Karol Mazur podkreślił, że rodzajów patriotyzmu jest tyle, ilu ludzi. Przywołał słowa św. Augustyna: "Kochaj i rób, co chcesz". Jeśli ktoś kocha ojczyznę, to bez względu na poglądy, chce jej służyć i wybiera rodzaj działania, właściwy do sytuacji. "Jeśli kochamy państwo socjalne czy liberalne, to wszystkie drogi działania są możliwe, jeśli chcemy dobra wspólnoty" – powiedział szef działu edukacyjnego Muzeum Powstania Warszawskiego.

Jan Pietrzak przypomniał, że kiedy on na początku lat osiemdziesiątych XX w. śpiewał „Żeby Polska była Polską”, to mimo że każdy ze słuchających miał inne poglądy na patriotyzm, wszyscy czuli te same emocje. Nie trzeba było niczego tłumaczyć. Każdy wiedział, jaka Polska ma być – wspomniał satyryk. Dzisiaj jest inaczej. "Jeśli chcemy dobra ojczyzny, wspólnoty, do której należymy, musimy odczytywać «znaki czasu» i dobierać sposoby działania adekwatne do sytuacji, w jakiej się znajdujemy" - oświadczył Pietrzak.

Wrześniowa debata, zorganizowana dla upamiętnienia ważnych wydarzeń z historii Polski, rozpoczęła nowy sezon debat społecznych Pallotyńskiej Fundacji Misyjnej Salvatti.pl. Jednym z celów tegorocznych spotkań jest próba nawiązania dialogu między ludźmi o różnych poglądach, by wspólnie odczytywać znaki czasu i zbliżać się do prawdy. Spotkania te wpisują się w cykl inicjatyw organizowanych na 1 Piętrze Centrum Myśli Jana Pawła II, określonych nazwą „Przestrzeń dialogu”.