Te pamiętne słowa wypowiedział zakrzewski proboszcz, ks. dr Bolesław Domański, na wieść o tym, że odrodzona w 1918 r. Rzeczpospolita nie obejmie jego ojcowizny. Urodzony w 1872 r., wykształcony w Pelplińskim Seminarium Duchownym kapłan stał się w następnych dwóch dekadach bezkompromisowym rzecznikiem ocalenia polskości ziemi złotowskiej, która oddzielona od reszty Krajny pozostała w granicach Republiki Weimarskiej. Podstawą działania Niezłomnego Proboszcza stało się przekonanie o konieczności zagospodarowania ojcowizny w taki sposób, by złagodzić skutki niemieckiej przewagi ekonomicznej i dać Polakom mocne fundamenty bytu. Na wzór XIX-wiecznych organiczników ks. Domański podejmował się organizacji Kółek Rolniczych i Banku Ludowego, które chroniłyby interesy polskich gospodarzy i zapewniały im niezależność materialną. Wspierał wydawanie gazet dla młodzieży i dzieci, dbał o ich kształcenie i zachowanie wiary katolickiej, która stanowiła ważny warunek wspólnoty Polaków z Krajny. Jednym z najbardziej znanych etapów działalności zakrzewskiego Proboszcza stało się zaangażowanie w pracę Związku Polaków spod Znaku Rodła. Powołanie ks. Domańskiego w 1933 r. na stanowisko prezesa tej organizacji stało się już tylko ukoronowaniem jego wieloletniej aktywności na rzecz praw polskich szkół i spółdzielni rolniczych w Niemczech. Nazywany Księdzem Patronem motywował rodaków do wytrwałej pracy nad zachowaniem ich tożsamości narodowej i wiary przodków. Program tej działalności zapisano w słynnym pentalogu przyjętym na kongresie zorganizowanym w Berlinie 6 marca 1938 r.

Pięć Prawd Polaków wybrzmiewało w sposób szczególny w Domu Polskim założonym staraniem Niezłomnego Proboszcza w 1935 r. w Zakrzewie. Miało to być nie tylko miejsce skupiające mieszkańców ziemi złotowskiej wokół idei wspólnoty narodowej i wiary katolickiej, ale również świadectwo ich zaangażowania i aktywności społecznej. Te właśnie wartości stanowią coroczny motyw pracy Kapituły Nagrody im. ks. dr. Bolesława Domańskiego powołanej przez Katolickie Stowarzyszenie „Civitas Christiana”. W tym roku 6 listopada w auli Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Szczecińskiego miała miejsce już 30. edycja tej nagrody i, jak przystało na jubileusz, szczególnymi okazali się i goście, i laureaci konkursu. Jako pierwszy doceniony został zakrzewski Dom Polski funkcjonujący pomimo okresowych przeszkód od prawie ośmiu dekad. W imieniu tej instytucji nagrodę odebrała dyrektor Barbara Matysek-Szopińska, która przyjechała do Szczecina ze swoimi podopiecznymi, Zespołem Pieśni i Tańca „Rodlanie”. Jak podkreślał w swojej laudacji Jego Ekscelencja Paweł Cieślik, biskup pomocniczy diecezji koszalińsko-kołobrzeskiej, idea zaangażowania społecznego, wyrażana wielokrotnie przez Księdza Patrona i jego przekonanie o konieczności budowy wspólnoty braterskiej wśród Polaków podejmowane są w ramach wielu innych inicjatyw nagrodzonej instytucji. Działają tutaj: chór, kapela podwórkowa, grupa teatralna, które biorą udział w festiwalach i przeglądach twórczości artystycznej. Młodzież i starsi zakrzewianie odnajdują w Domu Polskim miejsce dla swojej aktywności i ludzi zainteresowanych zagospodarowaniem talentów.

Kolejnym laureatem, którego działalność świadczy o żywotności idei ks. Bolesława Domańskiego, została w tym roku Polska Misja Katolicka w Niemczech. W jej imieniu nagrodę odebrał ks. prał. Stanisław Budyń. Zebrani na uroczystości goście mogli się przekonać o ogromie pracy i inicjatyw podejmowanych przez pracujących w Misji duszpasterzy i osoby świeckie, śpieszących rodakom na obczyźnie z pomocą. Tam w warunkach obcowania z obcą kulturą i językiem, każda działalność na rzecz zachowania wiary i obyczaju polskiego pozostaje nieocenionym wsparciem dla emigrujących z różnych przyczyn Polaków. W jej ramach odbywa się przygotowanie dzieci i młodzieży do przyjęcia sakramentów, duszpasterstwo rodzin i różnorodnych grup parafialnych, a przede wszystkim stała sakramentalna posługa kapłańska. Praca ta została porównana przez samego ks. prał. Budynia do ziemi, która przeniesiona na korzeniu róży z miejsca zasiania, pozwala jej rosnąć i kwitnąć w nowych warunkach.

Ten niezwykle poruszający obraz kwiatu czerpiącego z ojczystej ziemi stał się również motywem przemówienia i podziękowań ostatniego z nagrodzonych w tej edycji działaczy katolickich, prof. Zenona Błądka. Przez wiele lat, jako wybitny architekt, aranżer przestrzeni sakralnych i społecznik, pozostawał zaangażowany w odbudowę struktur Kościoła katolickiego na Wschodzie. Będąc bliskim współpracownikiem metropolity lwowskiego kard. Mariana Jaworskiego kierował się myślą Jana Pawła II, który pragnął powrotu normalnego funkcjonowania religii katolickiej na Ukrainie. Idąc śladami Wielkiego Papieża, ale przecież i na wzór ks. Domańskiego, Profesor starał się wspierać wszelkie inicjatywy służące zaspokojeniu głodu kapłana i sakramentów wśród ludności dawnej Małopolski Wschodniej, która przez dziesiątki lat cierpiała na skutek funkcjonowania nieludzkiego i antykatolickiego systemu sowieckiego.

Pięknym podsumowaniem treści poruszanych podczas spotkania stało się słowo abp. Andrzeja Dzięgi, metropolity szczecińsko-kamieńskiego, który podkreślał wagę tej wartości, jaką dla wszystkich Polaków stanowi Rzeczpospolita. To Kadłubkowe pojęcie, użyte po raz pierwszy w na przełomie XII i XIII wieku w Kronice Polskiej, nie jest tylko prostym przekładem łacińskiego określenia ustroju państwowego, ale powinno stanowić wyraz idei Polskiego Domu, domu wszystkich Polaków, w którym stanie się możliwe urzeczywistnienie braterstwa i Chrystusowej miłości.

Galę Nagrody uwieńczył koncert muzyka i kompozytora Marcina Stycznia, który wykonał utwory do słów poematu Karola Wojtyły, wierszy Ernesta Brylla, mistycznej poezji św. Jana od Krzyża oraz swoich własnych wierszy. Profesjonalny pokaz folkloru w wykonaniu dzieci i młodzieży oraz starszych członków Zespołu Pieśni i Tańca „Rodlanie” stał się doskonałym akcentem końcowym uroczystości, świadczącym o wielkim zaangażowaniu społeczności zakrzewskiej w propagowanie najpiękniejszych tradycji polskiej kultury.