To wyjątkowy przykład dawnej świetności magnacka rezydencja rodu Tarłów, która już nigdy nie powróciła do pierwotnego splendoru. Wczesnobarokowy pałac na niewielkim wzniesieniu, w dolinie między rzeką Łośną a Bobrzą w pobliżu Piekoszowa, został wzniesiony na wzór Pałacu Biskupów w Kielcach. Do dzisiaj przetrwały zaledwie mury obwodowe dwukondygnacyjnej budowli, zdobionej trójkondygnacyjnymi wieżami.
Fundatorem tego zaliczanego do ważniejszych obiektów architektury rezydencjonalnej XVII wieku był Jan Aleksander Tarło, wojewoda sandomierski i lubelski. Pałac powstał w latach 1645-1650. Legenda głosi, że w czasie uczty urządzonej przez biskupa krakowskiego Jana Zadzika w nowo wybudowanym pałacu w Kielcach, gospodarz z pogardą odrzucił zaproszenie Jana Aleksandra, mówiąc: Po chałupach nie jeżdżę. Wtedy urażony Tarło miał odpowiedzieć: Zapraszam zatem ekscelencję do siebie do Piekoszowa za dwa lata, do takiego samego pałacu, jaki ekscelencja tu posiadasz. W pobliżu Niewachlowa przebiegała granica pomiędzy dobrami biskupa i Tarły, zatem ufundowanie pałacu w Podzamczu mogło być jednym z elementów prowadzonej pomiędzy nimi rywalizacji.
Pomóż w rozwoju naszego portalu
Istnieje także inna wersja genezy powstania pałacu. Jan Tarło, nie tylko arystokrata, ale mecenas sztuki, literat, dyplomata, planował ślub z księżniczką Anną Czartoryską i pragnął zbudować dla swej wybranki okazałą rezydencję.
Reklama
Prace nad budową pałacu rozpoczęły się ok. 1645 roku, a ukończono je prawdopodobnie w roku 1655, tuż przed najazdem Szwedów na Polskę. Pałac Tarłów to budowla kamienno-ceglana, ulokowana na niewielkim wzniesieniu, otoczonym stawami i mokradłami. W narożach budynku znajdują się cztery sześcioboczne baszty, pełniące funkcję dekoracyjną. Północne przeznaczone były do celów administracyjnych, a w południowych znajdowały się klatki schodowe prowadzące na piętro.
Projektantem i budowniczym pałacu był Tomasz Poncino, znany włoski architekt barokowy, który wybudował również pierwowzór obiektu Pałac Biskupów Krakowskich w Kielcach.
Okazała budowla pozostawała w rękach rodziny Trałów do 1842 roku. Wówczas dobra piekoszowskie nabył Kazimierz Sosnowski. Już w tamtym czasie budynek był zaniedbany, a przez dach przeciekała woda. Około 1860 roku w pałacu wybuchł pożar. W późniejszym okresie rezydencję próbował odbudować jeden z kolejnych właścicieli Aleksander Kozłowski. Po Kozłowskim pałac odziedziczyła rodzina Dobrzańskich, a po zakończeniu wojny stał się on własnością państwa.
Obecnie budowla egzystuje w stanie zabezpieczonej ruiny, jako świadectwo świetności magnackich rodów. Od czasu do czasu ożywiają ją festyny w klimacie dawnych epok. Godna lepszego losu. Warto zobaczyć.