Siedziba Zespołu Pieśni i Tańca „Śląsk” w Koszęcinie została całkowicie odmieniona. Finał trwającej od wielu lat rewitalizacji pałacu i parku ogłoszono podczas dorocznego święta zespołu – urodzinowego pikniku, który odbył się w dniach 27-29 czerwca br. Przecięcie wstęgi i „deszcz gwiazd” z tej okazji były ważną chwilą dla zespołu. Taką też byłyby dla Stanisława Hadyny – twórcy „Śląska”, muzyka, kompozytora, pisarza i badacza folkloru. Patrząc na jego dzieło, które trwa i rozwija się, trzeba powiedzieć: czapki z głów, to był geniusz!

Odzyskane, odnowione

Do siedziby „Śląska” prowadzi wąski zjazd z głównej ulicy Koszęcina. Ale trzeba jeszcze minąć parking i bramę, by z dziedzińca zobaczyć w całej okazałości pałac i część parku. Zaskakuje asymetria budynku – nad całością zdecydowanie dominuje skrzydło zachodnie, którego kubatura sprawia wrażenie większej niż środkowego łącznika i skrzydła przeciwnego razem wziętych.

– Rewitalizację rozpoczęliśmy w 2005 r. wraz z pozyskaniem funduszy unijnych ze Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego. Otrzymane środki pozwoliły na sfinansowanie pierwszego etapu remontu, który zakończył się w 2008 r. – informuje Agnieszka Kukuła, rzeczniczka prasowa „Śląska”.

Pierwszy etap był etapem ratunkowym dla zaniedbanych budynków i duszącego się w ciasnocie zespołu. Remont dawnej ujeżdżalni pozwolił urządzić nowoczesną salę widowiskową, salę baletową, studio nagrań oraz przestrzenie wystawowe. Pawilon otrzymał imię Elwiry Kamińskiej – to ona wraz ze Stanisławem Hadyną dała początek zespołowi, a tańce w jej układach choreograficznych wykonywane są do dziś.

Inna ważna dla zespołu postać została upamiętniona w kolejnym pawilonie – dawny budynek folwarczny zaadaptowany na Dom Pracy Twórczej z Izbą Pamięci, pomieszczeniami dydaktycznymi i zapleczem noclegowym otrzymał imię Adolfa Dygacza. Na tym etapie wyremontowano także reprezentacyjne sale w skrzydle zachodnim: Balową, Kominkową i Zieloną, zaadaptowano poddasze, przerobiono recepcję, hol i sanitariaty.

Na ziemi i pod ziemią

– W 2010 r. Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego przyznało nam środki na II i III etap rewitalizacji, w ramach unijnego Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko – dodaje Agnieszka Kukuła. – To było duże wyzwanie, ekipy remontowe wkroczyły bowiem do biur, kostiumerni, szwalni i innych działów tzw. zaplecza. Prace objęły większość pomieszczeń pałacu – wraz z siedzibą dyrekcji zespołu – co pociągnęło za sobą pewne utrudnienia w codziennej pracy. Dołożono jednak wszelkich starań, aby przez cały czas trwania remontu działalność instytucji przebiegała nieprzerwanie.

Rewitalizację przeszedł park, przywrócono też pewne elementy architektoniczne: reprezentacyjne wejście od strony parku oraz zegar i taras widokowy na wieży. Zadbano również o to, czego na co dzień nie widać – sieć uzbrojenia podziemnego, m.in. kanalizację, sieci niskoprądowe i elektryczne.

Całości dopełnił remont i pomalowanie elewacji oraz efektowne oświetlenie.

Naj, naj, naj

Zaliczony do pierwszej kategorii zabytków pałac w Koszęcinie jest jednym z największych w Polsce zespołów pałacowych z okresu neoklasycyzmu. Kontynuując wyliczenia z kategorii „naj”, obowiązkowo trzeba dodać, że „Śląsk” przez 61 lat działalności scenicznej przyzwyczaił publiczność na wszystkich kontynentach do najwyższego poziomu artystycznego. Jest zespołem o ogromnych możliwościach wykonawczych. Chociaż jego domeną był i jest polski folklor – muzyka, pieśni, tańce oraz stroje regionalne i narodowe, ma w repertuarze również muzykę klasyczną i religijną. Występuje na największych scenach świata, ale także w kościołach i domach kultury w małych miejscowościach.

Za swoją działalność zespół „Śląsk” był wielokrotnie nagradzany. Pięć Złotych Płyt i jedna Platynowa, nagroda TOTUS Specjalny za rok 2013, nagroda Metropolity Katowickiego „Lux et Silesia”, Nagroda im. Stanisława Ligonia, Platynowy Laur Umiejętności i Kompetencji „Ambasador Spraw Polskich” oraz Honorowe Godło Promocyjne „Teraz Polska”, wręczone podczas ostatniego święta zespołu – to niewielka część kolekcji nagród.

W 2001 r. – kiedy zespół dobiegał pięćdziesiątki, odważnie wypłynął na jeszcze szersze wody, powołując Śląskie Centrum Edukacji Regionalnej. Stał się dzięki temu nowoczesną instytucją kultury, prowadzącą zarówno działalność edukacyjną w postaci warsztatów, sympozjów, konkursów, jak i organizatorską – jak np. odbywające się od 16 lat na przełomie czerwca i lipca „Święto Śląska”, sierpniowe „Cietrzewisko” czy zapoczątkowane w tym roku prezentacje teatralne „Wehikuł sztuki”. Koszęciński pałac staje się obiektem coraz bardziej otwartym, w określone dni można go zwiedzać, a nawet uczestniczyć w próbie zespołu. Jak wynika ze statystyki, w ubiegłym roku koszęcińska siedziba gościła blisko 71 tys. osób.

Koszęcin to ważne miejsce na kulturalnej mapie Polski. Zakończenie w tym roku rewitalizacji pałacu i parku daje nowe możliwości zespołowi, a jego wielbicielom szansę na jeszcze bogatsze wrażenia z odbywających się tutaj koncertów i imprez.