Do żadnego – jak dotychczas – celu papieskiej podróży poza Włochami nie pasuje bardziej niż do tego biednego kraju na Bałkanach wspomniane niegdyś przez Franciszka określenie „peryferii”, i to nie tylko w aspekcie religijnym, stwierdza KNA w swojej korespondencji z Albanii. Przypomina, że Albania jest jedynym obok Kosowa krajem Europy, którego większość mieszkańców stanowią muzułmanie. Poza tym nigdzie w Europie Wschodniej władcy komunistyczni nie dokuczyli Kościołowi katolickiemu tak bardzo, jak w tym kraju, który w 1967 r. ogłosił się „pierwszym ateistycznym państwem świata”.

Papież Franciszek powiedział, że jego wizyta w Albanii jest znakiem na rzecz dialogu między religiami. W rozmowie z dziennikarzami w sierpniu br. w drodze powrotnej z Seulu do Rzymu wyraził uznanie dla utworzenia rządu jedności narodowej w Albanii, w składzie którego są muzułmanie oraz katolicy i prawosławni, pozytywnie też ocenił pracę Rady Międzyreligijnej w tym kraju. - Obecność papieża powinna pokazać wszystkim narodom, że można współpracować - stwierdził Franciszek. Dlatego szczególne znaczenie będzie miało jego spotkanie z czołowymi reprezentantami religii w Tiranie. Ostatnio w dialogu międzyreligijnym Watykan u zabrzmiały niezwykle wyraźne tony, m.in. wezwano czołowych przedstawicieli islamu do wyraźnego potępienia terrorystycznego ugrupowania Państwa Islamskiego.

Niedawno jako możliwy do przyjęcia „wzór dla Bałkanów” arcybiskup Tirany, Rrok Mirdita określił pokojowe współżycie religii w kraju o przewadze muzułmanów, którego największe lotnisko w Tiranie nazwano imieniem katolickiej zakonnicy Matki Teresy. Spośród ok. trzech milionów mieszkańców kraju katolicy stanowią niespełna jedną szóstą, a ok. 20 procent – wyznawcy prawosławia. Drugim powodem papieskiej wizyty właśnie w Albanii jest historia szczególnych cierpień, jakich doznał Kościół katolicki w tym kraju.

Papież już w czerwcu, zapowiadając swoją podróż do Albanii powiedział, że pragnie umocnić Kościół lokalny, który „przez długi czas musiał cierpieć na skutek konsekwencji minionych ideologii”. W 1967 r. ówczesny prezydent Enver Hodża ogłosił Albanię „pierwszym ateistycznym państwem świata” I wpisał ateizm do konstytucji. Za znak krzyża w miejscach publicznych groziło 25 lat więzienia, a za posiadanie różańca w kieszeni, lub krzyża w domu - natychmiastowe rozstrzelanie. O tym strasznym czasie dla Kościoła katolickiego opowie papieżowi s. Maria Kaleta. Podczas Mszy św. papieża z duchowieństwem zakonnym w Tiranie ta 85-letnia zakonnica, która w czasach komunistycznych tajnie ochrzciła około stu dzieci, złoży świadectwo życia. O swych staraniach o stosowną pamięć o okrucieństwach dyktatury Hodży mają poinformować papieża biskupi katoliccy Albanii. Obecnie toczy się postępowanie beatyfikacyjne 40 księży oraz grupy ofiar katolickich, którzy mają być uznani jako męczennicy. Do dziś jeszcze nie naprawiono szkód materialnych. W blisko 25 lat po upadku komunizmu, nie zwrócono jeszcze Kościołowi niektórych nieruchomości.

Często mówi się, że za wraz z pontyfikatem argentyńskiego papieża przesunął się też geograficzny punkt ciężkości w Kościele katolickim. Tę tezę popiera również stosunkowo późny czas pierwszej zagranicznej podróży papieża Franciszka Jego poprzednik Benedykt XVI (2005-2013) swoją pierwszą podróż zagraniczną podjął w Europie. Wprawdzie pierwsza podróż zagraniczna Jana Pawła II (1978-2005) prowadziła do Ameryki Łacińskiej, to już druga i trzecia – do Europy: do Polski oraz Irlandii. Przed pierwszą wizytą w kraju europejskim argentyński papież odwiedził już Amerykę Łacińską i Bliski Wschód. W 1993 r. Albanię odwiedził Jan Paweł II.