ZOBACZ GALERIĘ FOTO

Odwiedzając sanktuaria czy też inne miejsca kultu we Włoszech, nie zawsze mamy świadomość, że przed nami odwiedził je nasz rodak – Karol Wojtyła. Już jako młody kapłan podczas studiów na rzymskim Angelicum, które odbywał od listopada 1946 r. do czerwca 1948 r., odwiedził Wenecję, Subiaco, Monte Cassino, Neapol i San Giovanni Rotondo. Do niektórych ze świętych miejsc przybył już jako biskup i kardynał, a nowy rozdział podróży przyszłego świętego rozpoczął jego wybór na papieża. Nie sposób w jednej krótkiej publikacji przedstawić wszystkie miejsca w Italii, które zaszczycił swoją obecnością Jan Paweł II, przemierzając szlak przez wszystkie regiony Włoch aż po gorącą Sycylię. Prezentujemy te spośród nich, które najczęściej pojawiają się w programach pielgrzymek.

Asyż, Umbria. Miasto św. Franciszka i św. Klary

To przepiękne średniowieczne miasto Jan Paweł II odwiedził aż sześciokrotnie – po raz pierwszy 5 listopada 1978 r., dwadzieścia dni po wyborze na Stolicę Piotrową. Znamienna była wizyta 27 października 1986 r., kiedy to podczas Światowego Dnia Modlitwy o Pokój Jan Paweł II modlił się w Bazylice św. Franciszka wraz z przywódcami dwunastu religii. Po raz ostatni Ojciec Święty przybył do Asyżu 24 stycznia 2002 r. – w Dzień Modlitwy o Pokój na Świecie. Tak też – z modlitwą o pokój – kojarzymy wizyty Jana Pawła II w Asyżu i nasze własne pielgrzymki do tego miasta.

Pierwszym miejscem, które nawiedzają przybywający tu pielgrzymi, jest dwupoziomowa Bazylika św. Franciszka – w dolnym kościele znajdują się grób Biedaczyny oraz cykl słynnych fresków Cimabuego, Giotta i Pisana. Kolejne z miejsc najczęściej nawiedzanych przez przybywających stanowi znajdująca się u stóp Asyżu Bazylika Santa Maria degli Angeli (Matki Bożej Anielskiej) w miasteczku o tej samej nazwie, nazywanym także Dolnym Asyżem. W jej wnętrzu kryje się kolebka Zakonu Franciszkanów – maleńka Porcjunkula, kaplica odbudowana przez św. Franciszka, będąca również miejscem jego śmierci. Pielgrzymi przybywający do Asyżu odwiedzają także Bazylikę św. Klary, duchowej siostry św. Franciszka i założycielki Zakonu Klarysek, w której znajdują się relikwie świętej oraz autentyczny krzyż z San Damiano.

Godziny zwiedzania: dolna Bazylika św. Franciszka – 6.00-18.45; górna bazylika: 8.30-18.45; Krypta św. Franciszka: 6.00-20.00.

Loreto, Marche. Święty Domek

Najważniejszym miejscem w maryjnym Loreto jest Piazza della Madonna ze wznoszącą się na nim bazyliką. Największym skarbem, czczonym tu od 1294 r., jest Święty Domek, rodzinny dom Maryi z Nazaretu, według tradycji przeniesiony na skrzydłach aniołów z Ziemi Świętej do Dalmacji, a następnie na drugą stronę Adriatyku – do włoskiego Loreto. Ta „niebiańska” podróż miała się rozpocząć w 1291 r., kiedy to krzyżowcy zostali ostatecznie wyparci z Palestyny i utracili ostatnią twierdzę – port Akkon. Wówczas kamienna część domku została przeniesiona przez anioły, a raczej za sprawą rodziny De Angeli, najpierw do dzisiejszej Chorwacji, a następnie do Loreto. Cudowna figura Matki Bożej z Loreto, która znajduje się w głównym ołtarzu Świętego Domku, została wykonana w 1922 r. z drzewa cedrowego rosnącego w Ogrodach Watykańskich. Jest kopią XIV-wiecznej figury, która uległa zniszczeniu rok wcześniej w pożarze. Figurę tę ukoronował podczas swej pielgrzymki do Loreto papież Jan XXIII. To właśnie tutaj modlił się on o powodzenie rozpoczynającego się Soboru Watykańskiego II, którego był inicjatorem.

Nie brak w Loreto polskich śladów i pamiątek, jak np. kaplica polska, jedna z trzech w absydzie bazyliki. W jej centralnej części znajduje się ołtarz Serca Jezusowego, a nad nim witraż przedstawiający żołnierzy gen. Andersa gaszących pożar, który ogarnął kopułę bazyliki w nocy z 5 na 6 lipca 1944 r. Na ścianach kaplicy znajdują się freski, przedstawiające hołd składany przez różne stany Królowej Polski; Jana III Sobieskiego po odsieczy wiedeńskiej w zwycięskiej pozie na koniu oraz Cud nad Wisłą.

Do Loreto Jan Paweł II przybywał kilkakrotnie. Podczas pierwszej wizyty, 8 września 1979 r., w towarzystwie m.in. kard. Władysława Rubina, udał się na usytuowany nieopodal bazyliki polski cmentarz wojenny, na którym spoczywa 1083 polskich żołnierzy, poległych w 1944 r. podczas walk o Ankonę. Po Apelu poległych i odśpiewaniu „Salve Regina” Jan Paweł II odmówił w języku polskim modlitwę „Wieczny odpoczynek”. Nie ma chyba grupy pielgrzymiej z Polski, która by nie skierowała swych kroków na tę nekropolię. Te, które nie poprzestaną na zwiedzeniu bazyliki i polskiego cmentarza, spacerując ulicami Loreto, zawędrują może na upamiętniający naszego wielkiego rodaka Piazza Giovanni Paolo II.

Godziny zwiedzania bazyliki: 6.15-19.45. Święty Domek zamknięty w godz.: 12.30-14.30. Klucz do polskiego cmentarza znajduje się w domu Sióstr Nazaretanek, zwanym Domem Polskich Sióstr, Via Maccari 7, tel.: 0039-071-970181.

Mentorella, Lacjum. Sanktuarium Matki Bożej Łaskawej

To jedno z najstarszych sanktuariów maryjnych we Włoszech – położone między Palestriną a Tivoli, w Górach Prenestyńskich, około 60 km od Rzymu – było ukochanym sanktuarium Karola Wojtyły. Przyjeżdżał do niego przynajmniej raz w roku. W czasach kardynalskich złożył tu łącznie 30 wizyt. Dwa tygodnie po wyborze na papieża, 29 października 1978 r., Jan Paweł II przybył na Mentorellę z oficjalną wizytą, by powierzyć Matce Bożej swoje rozpoczynające się posługiwanie. Jako papież odwiedzał to sanktuarium jeszcze siedmiokrotnie – były to jednak wizyty prywatne. Papież modlił się tu i odpoczywał. Czekał na niego specjalnie przygotowany, skromny pokój, w którym mógł wypocząć po wędrówce, często bowiem docierał do sanktuarium pieszo z okolicznych szczytów. Ale z Janem Pawłem II kustosze tego miejsca, polscy księża zmartwychwstańcy, nie mieli łatwo. Dowiadywali się o przybyciu swego gościa najczęściej w ostatniej chwili, często od myśliwych czy pasterzy, którzy spotkali Papieża na szlaku. Zawiadomieni przez nich, mieli czas zaledwie na to, by usmażyć jajecznicę, czasem nieco więcej: wystarczająco, by usmażyć chrusty, pączki czy ugotować bigos. Jan Paweł II często odbywał wędrówkę na pobliskie wzgórze Monte Cerella, by modlić się, patrząc na sanktuarium, lub przelatywał nad nim śmigłowcem. Do księży zmartwychwstańców wypowiedział kiedyś znamienne słowa: „Ile razy byliśmy nad wami, a o tym nie wiedzieliście”.

Pierwsze wzmianki historyczne o tym miejscu sięgają VI wieku, dokładniejsze informacje pojawiły się jednak wraz z przybyciem na Mentorellę Benedyktynów, którzy posługiwali tutaj od X do końca XIV wieku. Od XII wieku na Mentorelli obecna jest figura Matki Bożej, wyrzeźbiona w drewnie przez nieznanego artystę. W 1857 r. papież Pius IX skierował do pracy w sanktuarium Zgromadzenie Zmartwychwstańców, które posługuje tutaj do dziś.

Sanktuarium można zwiedzać od poniedziałku do soboty w godz. 8-13 i 15-19, w niedziele i święta – w godz. 8-19. Kontakt z księżmi zmartwychwstańcami pod nr. tel./fax: 0039-069-5471899.

Subiaco, Lacjum. Sacro Speco

Pierwsza wizyta ks. Karola Wojtyły w Subiaco miała miejsce wiosną 1947 r., w czasie gdy odbywał on studia na rzymskim Angelicum – Uniwersytecie Świętego Tomasza z Akwinu. Patrząc na przyklejony do skały klasztor, miał wówczas powiedzieć do towarzyszącego mu ks. Stanisława Starowieyskiego: „Trzeba tak życie sobie urządzić, żeby wszystko Boga chwaliło, a mnisi to umieją”. Trzecią z wizyt w Subiaco, już jako papież, Karol Wojtyła odbył 28 września 1980 r. – w Roku św. Benedykta. W tym samym roku Jan Paweł II odwiedził jeszcze dwa inne miejsca związane z tym świętym – Nursję i Monte Cassino.

Z miasteczka Subiaco trzeba się piąć w górę, na wzgórze Talèo, by dotrzeć do miejsca, gdzie w V wieku św. Benedykt, opuściwszy Rzym, znalazł ustronne miejsce na pustkowiu. Na nim wybudował dwanaście klasztorów – po jednym dla każdego z dwunastu zakonników. Do czasów dzisiejszych przetrwały jedynie dwa z nich – Santa Scolastica i Sacro Speco. Położony wyżej Sacro Speco to kompleks klasztorny zbudowany na miejscu, w którym pustelnicze życie w jaskini wiódł św. Benedykt. Stanowią go dwa kościoły, kaplice i budynki klasztorne przyklejone do skał góry – nic dziwnego zatem, że papież Pius II w 1461 r. nazwał je jaskółczym gniazdem. Z dolnego kościoła wchodzi się do kaplicy św. Grzegorza, gdzie znajduje się słynny fresk – pierwsze przedstawienie św. Franciszka, oraz do Sacro Speco – jaskini św. Benedykta, zwanej także Grotą Modlitw, z posągiem świętego, dłuta jednego z uczniów Berniniego. Tu św. Benedykt spędził trzy lata, prowadząc pustelnicze życie, o którym nie wiedział nikt prócz mnicha Romanusa, spuszczającego mu pożywienie do miejsca odosobnienia przy pomocy długiej liny. Dziś odwiedzający opuszczają klasztor z benedyktyńskimi specjałami, wśród których znaleźć można czekolady, miody, konfitury i nalewki.

Godziny zwiedzania: Sacro Speco – 9.00-12.30 i 15.00-18.00; Santa Scolastica – 9.30-12.30 i 15.30-19.00.