Północ jeszcze nie wybiła, gdy widziałam siepaczy, idących po drugiej stronie Cedronu wygodnymi, bocznymi ścieżkami, ciągnących Jezusa po szkaradnej, nierównej drodze, po ostrych kamieniach i ułomkach skał, przez ciernie i osty, przeklinających przy tym wciąż, szarpiąc Nim i bijąc Go.
Bł. Anna Katarzyna Emmerich

Wielki Tydzień to czas niepowtarzalny w życiu Kościoła. Obejmuje on okres od Niedzieli Palmowej do praktycznie Niedzieli Zmartwychwstania Pańskiego. Ta pierwsza prezentuje nam triumfalne pojawienie się Pana Jezusa w Jerozolimie. Widzimy Go, kiedy rozmawia, przepowiada jej zburzenie i koniec świata. Z duszpasterskiego punktu widzenia pierwsze trzy dni Wielkiego Tygodnia dedykowane są sakramentowi pokuty i pojednania. W liturgii nie ma też niczego, co by się jakoś wyjątkowo wyróżniało. Niemniej jednak nie obchodzi się w tym czasie żadnych uroczystości i wspomnień, podobnie jak i w dniach następnych.

W Wielkim Tygodniu po raz kolejny w naszym życiu wspominamy najważniejsze zbawcze wydarzenia związane z naszą wiarą. Skupiamy się na najbardziej newralgicznych etapach historii odkupienia, ukazanych w Ewangeliach. Są nimi: ustanowienie Eucharystii i sakramentu kapłaństwa, męka oraz śmierć Jezusa Chrystusa, a przede wszystkim Jego chwalebne zmartwychwstanie. Punktem kulminacyjnym Wielkiego Tygodnia jest Triduum Paschalne, czyli Święte Trzy Dni: Wielki Czwartek, Wielki Piątek i Wielka Sobota.

Wielki Czwartek

Tego dnia, posiłkując się tekstami Nowego Testamentu, widzimy oczyma wiary Pana Jezusa, który w Wieczerniku ustanawia sakrament kapłaństwa i Eucharystii. W naszych kościołach celebruje się zaś uroczystą popołudniową Mszę św. Wieczerzy Pańskiej z obrzędem umycia nóg, co też sam Chrystus uczynił uczniom i nakazał im czynić podobnie, jak podaje nam Ewangelia według św. Jana. Lektura „Pasji” według objawień bł. Anny Katarzyny Emmerich na pewno lepiej przybliży nam klimat Jezusowego ostatniego posiłku z Dwunastu Apostołami.

Wcześniej natomiast w katedrach wszystkich diecezji świata gromadzą się kapłani pod przewodnictwem swojego biskupa, by wspólnie celebrować specjalną Mszę św., która – ze ściśle liturgicznego punktu widzenia – nie należy jeszcze do Triduum Paschalnego. Podczas tej Eucharystii święci się oleje, a prezbiterzy odnawiają swoje kapłańskie przyrzeczenia. Warto tego dnia złożyć naszym duszpasterzom życzenia, bo to przecież ich święto. To dzień, który można spokojnie nazwać Dniem Księdza.

Wielki Piątek

W Wielki Piątek katolików obowiązuje post ścisły (jakościowy i ilościowy). To dzień, w którym upamiętniamy zbawczą śmierć Jezusa na drzewie krzyża. To dzień, w którym w żadnym kościele nie odprawia się Mszy św. Jest to bardzo wymowne. Brak celebracji eucharystycznej kieruje nas ku Kalwarii. Właśnie tam, na Golgocie, dokonało się zbawienie świata. Tej górze i okolicznościom śmierci Pana Jezusa bł. Katarzyna Emmerich poświęca bardzo wiele miejsca. W obrazowy i przemawiający do wyobraźni sposób pokazuje w „Pasji”, w niewiarygodnych wręcz detalach, mękę i konanie naszego Zbawcy.

Jeśli zaś chodzi o liturgię wielkopiątkową, to kapłani ubrani są w szaty koloru czerwonego. Po południu rozpoczyna się Liturgia Słowa z czytaniami z Księgi Proroka Izajasza i Listu do Hebrajczyków oraz opisem męki Pańskiej według Ewangelii św. Jana. Poprzedza ją prostracja celebransa przed obnażonym ołtarzem. Kapłan, leżąc, uświadamia wszystkim uczestnikom nabożeństwa nasze uniżenie przed majestatem niepojętej Bożej Miłości, która nie waha się oddać własnego życia w osobie Jezusa z Nazaretu za nas – ludzi.

Podczas liturgii wielkopiątkowej mamy też uroczystą modlitwę powszechną z obowiązkowym wezwaniem za Żydów. Potem jest czas na adorację krzyża, Komunię św. oraz przeniesienie Najświętszego Sakramentu do symbolicznego grobu Pańskiego.

Wielka Sobota

Ten dzień wielu kojarzy się wyłącznie z tzw. święconką. Zazwyczaj przed południem całe rodziny przychodzą do świątyń z koszyczkami wypełnionymi różnymi wiktuałami na niedzielne świąteczne śniadanie. Wtedy też proboszczowie nieco żartobliwie mawiają, że nigdy nie wyobrażali sobie, że mają aż tylu parafian, szczególnie tych młodszych.

W każdym razie liturgia wielkosobotnia to liturgia Wigilii Paschalnej, która rozpoczyna się wieczorem. Śmiało można powiedzieć, że to uroczystość nad uroczystościami, która nie tylko przypomina nam o fundamentalnej prawdzie naszej wiary, jaką jest wiara w zmartwychwstanie. Ona ukazuje nam w całej pełni Boży plan zbawienia ludzkości, gdyż podczas niej wręcz dotykamy wydarzeń z przeszłości, które stają się aktualne i po prostu dzieją się na naszych oczach.

Swoją niesamowitą wymowę ma wtedy tzw. obrzęd światła, czyli modlitwy wypowiadane przy świecy paschalnej, radosny śpiew „Exsultet”, rozbudowana Liturgia Słowa, liturgia chrzcielna m.in. z Litanią do Wszystkich Świętych i błogosławieństwem wody chrzcielnej, sama Eucharystia, a wreszcie procesja rezurekcyjna. Ta ostatnia tradycyjnie odbywa się w wielu parafiach w niedzielny poranek. Niemniej jednak już od Wigilii Paschalnej cały Kościół raduje się ze zmartwychwstania naszego Pana Jezusa Chrystusa.

Lektura „Pasji”

Z pewnością większość z naszych Czytelników ma już za sobą lekturę „Pasji” – w całości bądź we fragmentach. I choć opowieść przekazana nam przez niemiecką mistyczkę kończy się złożeniem Pana Jezusa do grobu, to każdy z nas doskonale wie, że miejsce to nie było ostatecznym miejscem Jego wiecznego spoczynku. „Pasja” nabiera dopiero swoich ascetycznych walorów, kiedy czytana jest w kluczu prawdy o zmartwychwstaniu Pańskim. Realizm przedstawiania losów cierpiącego Chrystusa prowadzi przecież do chwały Wielkanocnego Poranka.

Może zatem, zainspirowani tą książką, tak zorganizujemy sobie czas w Wielkim Tygodniu, by w tym roku wziąć udział w liturgii Triduum Paschalnego, szczególnie w liturgii Wigilii Paschalnej w Wielką Sobotę.