Kapłan i muzyk spełniony

PROF. DR HAB. CEZARY TARACHA: – Jest Ksiądz kapłanem i muzykiem jednocześnie. Proszę powiedzieć, kiedy i w jakich okolicznościach narodziły się oba powołania?

KS. ALFONSO GUILLAMÓN DE LOS REYES: – W świat muzyki wprowadziła mnie moja mama. Zachęcała, abym śpiewał popularne wówczas piosenki, zwłaszcza motywy pochodzące z amerykańskich i włoskich filmów, które jako dzieci oglądaliśmy w kinie. Muszę przyznać, że bardzo mi się to podobało. Śpiewając te utwory, czułem się niczym przysłowiowa ryba w wodzie. Później rozpocząłem naukę w Konserwatorium Muzycznym w Murcji, gdzie pracowała siostra mojej mamy. To ona wspierała moje pierwsze kroki na nowej drodze i zachęcała sześciolatka do systematycznego poznawania podstaw muzyki. W wieku 9 lat rozpocząłem naukę gry na fortepianie, którą ukończyłem z dyplomem Konserwatorium. Później zdobyłem również dyplom w klasie organów.
W tym czasie zetknąłem się również z duszpasterstwem młodzieżowym w mojej parafii. Poznałem wielu wspaniałych seminarzystów i księży. Doświadczyłem radości płynącej z obecności Boga w Eucharystii i Słowie. Pojawiło się pragnienie naśladowania Jezusa i służenia Kościołowi poprzez kapłaństwo.

– Co zatem znaczy dla Księdza kapłaństwo? Jak postrzega Ksiądz rolę kapłana we współczesnym świecie?

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Reklama

– Kapłaństwo oznacza rezygnację z własnych planów, z dysponowania własnym życiem. Kapłan należy do ludzi, którzy go otaczają, którzy zbliżają się do niego z zaufaniem i stają się jego rodziną. W tym sensie uważam, że rola kapłana we współczesnym świecie polega na ciągłym towarzyszeniu braciom i siostrom i przybliżaniu Jezusa ludziom często oddalonym od Boga i doświadczającym głębokiej samotności.

– Niedawno został Ksiądz mianowany proboszczem jednej z parafii w rodzinnej Murcji. Proszę powiedzieć, z jakiego rodzaju problemami spotyka się proboszcz w Hiszpanii początków XXI wieku?

– Tych problemów jest wiele. Jeden z najbardziej palących to dechrystianizacja młodzieży. Po przyjęciu I Komunii św., w wieku 8-9 lat, dzieci tracą kontakt z Kościołem. Dorośli natomiast pochłonięci są sferą materialną i wkraczają w indywidualizm. Należy więc przybliżać wszystkim ludziom, bez względu na ich wiek, stan i sytuację życiową, radosne oblicze Kościoła, który ofiarowuje im przestrzeń serdecznego spotkania, szczerości uczuć względem bliźnich, wreszcie konkretną i ofiarną służbę potrzebującym. Ujmując to inaczej – odpowiedzią na problemy, z jakimi spotyka się współczesny Kościół hiszpański, powinno być ukazywanie obecności żywego Chrystusa w społeczności naznaczonej rzeczywistością wiary i wzajemnej miłości.

– Proszę rozwinąć ten wątek. Jak przedstawia się sytuacja Kościoła katolickiego w Hiszpanii?

Reklama

– Do niedawna Kościół był jedyną instytucją i społecznością sprzeciwiającą się relatywistycznej ideologii, którą papież Jan XXIII nazwał „kulturą śmierci”. Z tego powodu był krytykowany i odrzucany przez znaczące siły w Hiszpanii. Z drugiej strony natomiast ludzie Kościoła doświadczają problemów właściwych współczesnemu społeczeństwu, a na skutek rutyny i konformizmu stają się, jak to ujął papież Franciszek, „bardziej pośrednikami niż aktywnymi uczestnikami” wydarzeń i procesów. Warto jednak podkreślić, że na przestrzeni ostatnich dekad i w opozycji do narastających zjawisk sekularyzacji życia, pojawiły się w Hiszpanii nowe ruchy apostolskie, nowe instytucje, jak Caritas czy „Manos Unidas”, które podejmują ewangelizację różnych środowisk. Działają one w skali całego kraju i docierają do najmniejszych miejscowości, odpowiadając skutecznie na palące problemy społeczne, takie jak bezrobocie i postępująca pauperyzacja rodzin, nie tylko emigrantów, ale również Hiszpanów.

– Jakie nadzieje wiąże Ksiądz z wyborem papieża Franciszka?

– Jego wybór można uznać za modelowy. Zresztą wszystko, co wydarzyło się od czasu ustąpienia papieża Benedykta XVI, który z właściwą sobie pokorą i prostotą wyjaśnił motywy skłaniające go do podjęcia tej decyzji, przebiegało w sposób bardzo godny. Wydarzenia te stanowią, moim zdaniem, świadectwo stałej i żywej obecności Ducha Świętego w życiu Kościoła.
Jako zakonnik nowy Papież wnosi na Stolicę Piotrową całe bogactwo charyzmatów, ciepły, wręcz rodzinny styl bycia, zrozumienie problemów zwykłych ludzi i, oczywiście, przypomnienie, że Ewangelia stanowi istotę misji Kościoła.

– Porozmawiajmy teraz o drugiej pasji. Co Ksiądz myśli o współczesnej muzyce, a zwłaszcza o aktualnych tendencjach w muzyce liturgicznej?

Reklama

– Zasadniczy problem współczesnej muzyki to jej jakość. Zmieniły się paradygmaty, w których ramach artyści rozwijali swoją twórczość, a wraz z nimi aspekt estetyczny. Z tego powodu przeciętni ludzie nie odnajdują już w muzyce tego piękna, którego oczekują. Jest to szczególnie widoczne w zakresie muzyki liturgicznej. Jakże często doświadczamy, że wierni nie rozumieją, nie czują utworów, pieśni, które są wykonywane podczas liturgii. Myślę, że oddalenie od Boga skutkuje również tym, że w sztuce dochodzi do odrzucenia tego, co piękne, wartościowe i dobre. Oznacza to, że w trakcie odnowy liturgicznej, jaka miała miejsce po Soborze Watykańskim II, nie udało się zrealizować pewnych założeń zarówno w kwestii jakości produkcji muzycznej, jak i pobudzenia zdolności recepcyjnych oraz aktywnej partycypacji wiernych.

– Od pewnego czasu pełni Ksiądz funkcję organisty tytularnego katedry w Murcji. Jak Ksiądz postrzega obecną sytuację hiszpańskiej organistyki oraz rolę organisty w Kościele?

– Tak, jestem organistą tytularnym katedry, choć obecnie z racji obowiązków duszpasterskich czasowo nie spełniam tej roli. W ostatnich dekadach miały miejsce pozytywne zjawiska w tym zakresie. Przeprowadzono remonty wielu historycznych instrumentów, zbudowano nowe. Wzrosła również liczba organistów wykształconych w konserwatoriach. Nie znaczy to jednak, że stan hiszpańskiej organistyki jest zadowalający. Jeżeli chodzi natomiast o rolę organisty, to powinien on przede wszystkim znać i rozumieć liturgię, ponieważ jego obowiązki nie ograniczają się do sfery muzycznej. Generalnie Kościół hiszpański powinien przywiązywać większą wagę do tych spraw i powrócić do tradycji zabiegania o jakość muzyki, jak to miało miejsce w dawnych czasach. Jest, na szczęście, coraz więcej dobrych decyzji i realizacji w tym zakresie.

– Mimo długotrwałej przygody z organami jest Ksiądz przede wszystkim pianistą. Jaki repertuar wykonuje Ksiądz najczęściej? Na czym polega sekret fortepianu?

Reklama

– Mój repertuar związany jest z epokami największego triumfu i znaczenia fortepianu. Są to przede wszystkim wielcy kompozytorzy XIX wieku. Rzadziej wykonuję kompozycje współczesne, choć mam wielki szacunek dla dorobku twórców 2. połowy XX stulecia. Wiele przyjemności sprawia mi np. muzyka amerykańska, zwłaszcza jazz i gospel.
A sekret fortepianu? Cóż, wydaje mi się, że siła tego instrumentu polega na wielkim potencjale ekspresji oraz niezrównanych możliwościach brzmieniowych, jakie posiada. Owszem, organy mają swoje bogactwo dźwięków, nawet większe, ale są one, moim zdaniem, mniej oryginalne i mniej subtelne. Organy wywołują emocje poprzez wrażenie, fortepian natomiast wywiera wrażenie, oddziałując na nasze emocje.

– Proszę opowiedzieć naszym Czytelnikom o kontaktach Księdza z Polską.

– Po raz pierwszy przyjechałem do Polski, konkretnie do Lublina, przed trzema laty, na zaproszenie prof. Cezarego Tarachy z Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II. Razem z lubelskim organistą dr. Markiem Bochniakiem zagraliśmy wówczas koncerty w tamtejszej filharmonii. Oczarowało mnie piękno polskiego krajobrazu, wspaniałe zabytki Lublina oraz Krakowa, który miałem okazję również zobaczyć. Poznałem wielkość polskiego narodu wyrażającą się w jego historii, literaturze, sztuce. Zdałem sobie sprawę z wielu podobieństw pomiędzy Polakami i Hiszpanami. Poza tym od dawna odczuwałem szczególną wdzięczność dla waszego narodu, który wydał Jana Pawła II – wielkiego papieża, będącego szczególnym darem dla Kościoła powszechnego. Dodam jeszcze, że ta pierwsza wizyta w Polsce zaowocowała szczególną przyjaźnią, jaka łączy mnie z rodziną Marka, który na moje zaproszenie koncertował dwukrotnie w Murcji, oczarowując naszą publiczność swoimi improwizacjami organowymi.

– Czy w najbliższym czasie będziemy mogli usłyszeć Księdza ponownie w Polsce?

Reklama

– Tak. Prawdopodobnie wiosną 2014 r. Pracuję jednak już nad repertuarem (kompozytorzy hiszpańscy: Isaac Albéniz, Enrique Granados i polscy: Fryderyk Chopin, Ignacy J. Paderewski), który zaprezentuję w Lublinie.

– Oblicze Księdza promieniuje radością. Czuje się Ksiądz szczęśliwy, spełniony?

– Cóż, wkrótce będę obchodził 70. rocznicę urodzin. Pan Bóg obdarowywał mnie w tym czasie wielokrotnie i na różne sposoby. Z drugiej strony, można powiedzieć, że każdy poszukuje swojej własnej drogi do szczęścia. Dla mnie tą drogą jest Chrystus Zmartwychwstały i muzyka.

Katarzyna Woynarowska: Czy muzyka przybliża do Boga? Ks. Robert Żwirek: czywiście! Widzi Pani, muzyka ma w sobie tajemniczą moc, siłę, która porusza naszą wrażliwość, najsubtelniejsze struny duszy... Chwalenie Boga śpiewem to jakby unoszenie się w nas ducha... Nie bez powodu starożytni Grecy mawiali, że świat brzmi na dźwięku G. Proszę zwrócić uwagę, że znaczna część muzyki, jaką pisano przez wieki, dedykowana była Bogu. Najpiękniejsze dźwięki pisano, a potem grano czy śpiewano na cześć Pana. Mój ulubiony Bach swoją największą kompozycję – „Wielką Mszę h-moll” stworzył jako osobiste wyznanie wiary. Gdy jej słucham, staje się także moim wyznaniem... A taki zwykły szarak, siedzący w kościele w trzeciej ławce od końca, bez wykształcenia muzycznego, bez osłuchania? Jego także muzyka przybliża do Boga. Tak się dzieje bez względu na wykształcenie, zawód, wiek. Ulegają temu zarówno profesorowie akademiccy, jak i pani sprzątająca biura. Wszędzie wokoło jest muzyka. Przestrzeń wypełniają dźwięki. A Pan Bóg wyposaża niektórych ludzi w rodzaj radarów, które potrafią nie tylko te dźwięki wychwycić, ale układać je w piękne frazy... Geniuszem absolutnym jest dla mnie wspomniany Jan Sebastian Bach. Potem Beethoven i Mozart. Wie Pani, Mozart nie napisał w życiu ani jednej fałszywej nuty. Jego partytury są bez skreśleń. Pisał od razu na czysto, jakby miał w głowie dyktafon, z którego spisywał... Skoro muzyka przybliża do Pana Boga, to dlaczego ludzie tak unikają śpiewania? Słychać to w kościołach, a zwłaszcza w okresie świąt, ludzie coraz rzadziej kolędują... Myślę, że w wielu parafiach, szczególnie wiejskich, zwłaszcza na wschodzie Polski, na Śląsku czy Podhalu kolędy się jeszcze śpiewa. Kolęduje się także w domach. Ale ma Pani rację, w większości polskich domów kolęd się raczej słucha, niż je śpiewa... A znamy góra dwie zwrotki. Ludzie mają dziś coraz mniej czasu, żeby się spotkać, żeby coś razem zrobić, a co dopiero śpiewać. Śpiewanie wymaga otwarcia się, poczucia bliskości, chęci bycia razem. – W świątecznej „Niedzieli” jest płyta ze znanymi kolędami, zaśpiewanymi przez Księdza. Czy Ksiądz ma nadzieję, że ludzie wrzucą płytę do odtwarzacza i zaczną też nucić? Oczywiście! Dlatego zaaranżowałem je tak, żeby każdy mógł się przyłączyć. Śpiewam bez udziwnień, bez jakichś karkołomnych wokalnych uniesień. Spokojnym, wyrównanym głosem. – A dlaczego akurat takie kolędy? Bo to moje ulubione, a przy okazji popularne. Poza tym płyta wymusza dokonanie wyboru, inaczej mógłbym śpiewać o wiele dłużej (śmiech). – Znajdziemy na płycie także dwie autorskie kompozycje o narodzeniu Jezusa. Proszę nam o nich opowiedzieć... „Kołysanka miłosierna” i „Narodził się Jezus”. Ta druga powstała 22 października – to nie jest przypadek. Bł. Jan Paweł II uśmiechnął się do mnie. Zawsze rano w swojej parafii odprawiam Mszę św. A tego dnia miałem w sobie jakąś ogromną wewnętrzną radość. Nie takie proste „ha, ha, ha”, raczej uczucie głębokie, dojmujące i rozpromieniające wnętrze. Po Mszy św. wróciłem do siebie, wziąłem gitarę do rąk i w ciągu – nie przesadzam – pół godziny napisałem kolędę „Narodził się Jezus”. Są takie momenty, że człowiek czuje się, jakby przepływał przez niego strumień. Nie pozostaje nic, jak tylko siąść i zapisać. To się dzieje niezależnie ode mnie. Natchnienie, tak bym to nazwał. Zapewne nie napiszę symfonii ani innego poważnego dzieła. Piszę piosenki – ciepłe, refleksyjne, czasem radosne... i śpiewam je Panu Bogu i ludziom. A „Kołysanka miłosierna”? „Zimy chłód, Dzieciątko śpi…” – napisałem to w majowy poranek. Zapyta ktoś – kolęda? Na wiosnę…? (uśmiech). Właśnie tak, bo ta kołysanka niesie przesłanie aktualne cały rok. Powstała zresztą z inspiracji Roku Wiary. Proszę mi pozwolić o tym opowiedzieć. Przeżyłem wtedy zupełnie niezwykły czas – trwającą 4 tygodnie „fazę twórczą”. Nigdy przedtem nie doznałem podobnego zjawiska. Dwie piosenki – muzyka i teksty – na tydzień. Miałem wrażenie, że niebo się nade mną otwiera. Zaczęło się w Wielki Piątek, gdy wróciłem z katedry. Zacząłem myśleć o najbliższej homilii. No i pytanie – co zaśpiewam? Bo skoro już niektórzy nazywają mnie księdzem bardem, to zobowiązuje… Od 20 lat każde swoje kazanie puentuję w ten sposób, że biorę gitarę i śpiewam, więc potrzebowałem tych piosenek sporo. I nagle w tę wielkopiątkową noc pojawiło się w duszy... „Jesteś, Panie, światłem wiary we mnie, alleluja!”… Czułem, jak przepływa we mnie strumień łaski. W takich chwilach wydaje mi się, że jestem tylko przekaźnikiem, głośnikiem, narzędziem. Że Ktoś inny we mnie gra... W tym czasie powstało jeszcze kilka piosenek, które znajdą się na przygotowywanej właśnie przeze mnie nowej – pierwszej w całości autorskiej – płycie. Planujemy jej wydanie na jesień 2014 r. I na tej samej fali, z tej samej inspiracji powstała „Kołysanka miłosierna”. Czułem, że jest piękna, że spodoba się ludziom. Kiedy śpiewałem ją pierwszy raz w kościele, widziałem osoby ocierające łzy… To także odpowiedź na Pani pierwsze pytanie, czy muzyka przybliża do Boga. Ma Ksiądz na swoim koncie już 8 płyt, wliczając kolędowanie z „Niedzielą”. Jak to się zaczęło? Po którymś kazaniu, zakończonym, jak już wspomniałem, piosenką, przyszedł do zakrystii nobliwy pan i z pełną powagą oznajmił, że powinienem nagrać własną płytę. Co więcej, on gotów jest ją zasponsorować. Pojawienie się w tamten grudniowy dzień 2007 r. tego pana oceniam, z perspektywy czasu, jak przybycie anioła posłańca. Jak zaproszenie od Pana Boga. Wcześniej taka myśl chodziła mi po głowie, ale jestem chyba nadkrytyczny wobec własnej twórczości, więc mówiłem: „daj sobie spokój”. Ów posłaniec – pan Stanisław Stolarczyk – stał się więc inspiracją. Długo by opowiadać, w jaki sposób trafiłem do krakowskiego studia nagrań przy Krowoderskiej 19, które prowadzi świetnie wykształcony muzyk, jeden z najlepszych dźwiękowców w Polsce – Jerzy Zając. Spodobało się Jurkowi to, co robię, i tak powstało „Śpiewać Ewangelię”. Podczas nagrywania drugiej płyty zaczęliśmy sobie mówić na ty, a dziś jesteśmy serdecznymi przyjaciółmi. Wydawcą wszystkich moich płyt jest nieoceniona „Nevada Music”, także z Krakowa. Wraz z panem Stefanem Mordarskim, szefem wydawnictwa, w ciągu naszej blisko sześcioletniej współpracy kierujemy się ideą, by każda płyta miała temat i przesłanie. Po „Śpiewać Ewangelię” zaistniały więc pieśni adwentowe, wielkanocne, maryjne, o Bożym miłosierdziu, Godzinki, litanie i oczywiście kolędy. Zachęcam Czytelników „Niedzieli”, by zerknęli na stronę internetową „Nevady Music”. Zapraszam także na moją własną, świeżutko powstałą stronę: www.ks-Robert-Żwirek.pl . W studiu na Krowoderskiej powstała także „niedzielna” płyta? Tak, i wiąże się z tym pewna niezwykła opowieść. Mieliśmy bowiem dokładnie jeden dzień, żeby nagrać kolędę „Narodził się Jezus”. I znów zdarzył się mały cud Pana Boga. Wszyscy potrzebni muzycy mieli akurat wolną chwilę. Normalnie rzecz nieosiągalna! Układało się wszystko idealnie. Jak weszliśmy do studia o 11.15 przed południem, tak wyszliśmy o 1.10 w nocy – 14 godzin! Dziękuję wszystkim moim Przyjaciołom, którzy uczestniczyli w nagraniach kolęd – muzykom, wokalistkom i dzieciom, które nie tylko śpiewały, ale też zagrają aniołki w teledyskach moich autorskich kolęd, produkowanych przez Telewizję Trwam. – Ksiądz jest muzyką naznaczony i w swoim człowieczeństwie, i w kapłaństwie… Chodziłem do szkoły muzycznej. Grałem najpierw na akordeonie, potem na fortepianie. Co tu dużo mówić – nie paliłem się do tego fortepianu. Może gdybym był bardziej przykładnym uczniem, byłbym dziś koncertującym pianistą. A tak zostałem śpiewającym kapłanem, dla którego śpiewanie jest wyznaniem wiary i głoszeniem Ewangelii. Dopiero z perspektywy czasu widać, jak się te Boże puzzle układają. Jeśli w naszym życiu coś się nie pojawia, to znaczy, że zdarzy się inne – piękniejsze i lepsze, bo zgodne z wolą Bożą. Płyta dołączona jest do świątecznego numeru, pojawi się więc w domach naszych Czytelników pod choinką. Jest prezentem od „Niedzieli”. Zechce Ksiądz złożyć na niej swoją specjalną świąteczną dedykację? O, tak! Z radością. Żebyśmy miłością Jezusa – Dzieciątka zostali poruszeni tak mocno, prawdziwie i pięknie, by każdego dnia „ogrzewać serce bliźniemu sercem miłosiernym” i byśmy dzięki temu byli ogromnie szczęśliwi... Dziękuję Osobom i Firmom, które wsparły finansowo wydanie płyty „Narodził się Jezus”. Są to: Włodzimierz Chwalba – „Metal Union”, Częstochowa; Waldemar Pacud – „Sangaz”, Częstochowa; Artur Kapusta – „BSK Technika Zamocowań”, Katowice; Piotr Hałasik – „BH Steel-Energia”, Katowice; Jacek Gębala – SKOK Jaworzno; Marek Tokarz – Spółka Restrukturyzacji Kopalń, Bytom; Ireneusz Michalski, Sobiesław Ciura – PRB „C&D”, Dąbrowa Górnicza; Robert Śmierciak – ZPHU Partner 2, Jaworzno; Leszek i Wojciech Wosik, Przemysław i Anna Wesołek – „LEMIR”, Libidza k. Częstochowy; Paweł Szopa – „Polbus”, Sosnowiec; Oliwer Topolski – „Interpromex”, Będzin; Rafał Pietrzyk – MPWiK, Będzin; Waldemar Sopata – Solidarność Kopalni „Sobieski”, Jaworzno; Grzegorz Nienartowicz – Fundacja dla Życia i Rodziny, Częstochowa. Ks. Robert Żwirek