Studio Koncertowe Polskiego Radia Szczecin w dniu 10 października br. było miejscem niezwykłej uroczystości, gdyż odbyła się tam Gala XXIX edycji Nagrody im. ks. dr. Bolesława Domańskiego.

Kim był twórca katechizmu przedwojennej społeczności ludu polskiego w Niemczech - ks. dr Bolesław Domański? Podobnie jak Franciszek Stefczyk w Małopolsce i ks. Piotr Wawrzyniak w Wielkopolsce, ks. Bolesław Domański - patron Polaków w Niemczech - był zwolennikiem pracy u podstaw. Uważał, że tylko praca organiczna pozwoli zachować polskość i zasoby materialne Polaków.

Największym wydarzeniem w społeczności polskiej w III Rzeszy przed II wojną światową i ukoronowaniem działalności ks. Bolesława Domańskiego, prezesa Związku Polaków w Niemczech, był Pierwszy Kongres tego Związku, który odbył się w Berlinie w Theater des Volkes 6 marca 1938 r. Celem Kongresu było zwrócenie uwagi świata na półtoramilionową społeczność polską w Niemczech. To wówczas przy ponad 5000 uczestników proklamowano słynne „Pięć Prawd Polaków” - 1. Jesteśmy Polakami. 2. Wiara ojców naszych jest wiarą naszych dzieci. 3. Polak Polakowi bratem. 4. Co dzień Polak narodowi służy. 5. Polska Matką naszą, nie wolno mówić o Matce źle - które stanowiły ideową podstawę działalności związku. Ten katechizm narodowy był dla mniejszości polskiej w Niemczech podstawą narodowego bytu, a także sprawdzianem postaw patriotycznych aż po ofiarę krwi. Kongres stanowił apogeum działalności Związku i Księdza Patrona, który wygłosił na nim swoje najwspanialsze przemówienie na temat polskości - wyznanie wiary chrześcijanina Polaka.

Ks. dr Domański zmarł 21 kwietnia 1939 r. w Berlinie. W ostatnich słowach skierowanych do Związku Polaków w Niemczech napisał: „Drogą krzyżową jest życie nasze, zasłana krzyżami niepowodzeń, utarczek, rozczarowań, przeszkód; bądźmy dzielni, krzyże te dzielnie dźwigajmy, nieustraszeni idziemy dalej”.

Dziś, gdy Ojczyzna nie potrafi upomnieć się o prawa Polaków zamieszkujących niemieckie landy, z podziwem i szacunkiem wspominamy tę półtoramilionową mniejszość polską, która w sierpniu 1922 r. założyła organizację broniącą jej praw - Związek Polaków w Niemczech z siedzibą w Berlinie. Symbolem Związku stał się Znak Rodła - odpowiada on kształtowi biegu rzeki Wisły z zaznaczonym Krakowem jako kolebką kultury polskiej i symbolem trwania oraz ciągłości Państwa Polskiego.

Od 1983 r. istnieje Nagroda im. ks. dr. Bolesława Domańskiego przyznawana przez Katolickie Stowarzyszenie „Civitas Christiana”. Celem tej Nagrody jest nie tylko szerokie popularyzowanie postaci tego gorliwego kapłana, ale także ludzi, podobnie jak on wyjątkowych. Wyróżnia się osoby i zespoły, instytucje, które w swoim życiu, pracy i działalności zbliżają się do ideałów wyrażonych w „Pięciu Prawdach Polaków” przyjętych na Kongresie Polaków w Niemczech, które postawę chrześcijańską łączą z twórczą pracą naukowo-oświatową, kulturalną i społeczno-gospodarczą.

Laureatami Nagrody byli m.in. tacy wspaniali ludzie, jak: bp Ignacy Jeż, abp Marian Przykucki, gen. Bolesław Nieczuja-Ostrowski, ks. prof. Władysław Zieliński, ks. prał. Hilary Jastak - legenda „Solidarności”, Helena Lehr - współpracownica Edmunda Osmańczyka, Róża Brzezińska - pierwsza Polka w Ravensbrück, bp Józef Pazdur, ks. prał. Józef Obrembski - „Patriarcha Wileńszczyzny” czy Irena Sandecka - wspaniała „Matka Polaków Krzemieńca”.

Znaczenie dorobku i roli Związku Polaków w Niemczech w latach międzywojennych dla utrzymania polskości ważne jest również dziś dla naszych rodaków mieszkających za zachodnią granicą. Mimo reaktywacji Związku do chwili obecnej Polacy w Niemczech nie odzyskali oficjalnego statusu mniejszości narodowej, odebranego im przez nazistowskie władze III Rzeszy (szacuje się, że do polskich korzeni przyznaje się około 2 mln osób).

Uroczystość XXIX edycji Nagrody rozpoczęła się powitaniem Kapituły Nagrody, w skład której wchodzą: ks. prof. Grzegorz Wejman - przewodniczący, Paweł Majewicz - sekretarz Kapituły oraz dr Tadeusz Dzwonkowski, Ryszard Pilich i Piotr Sutowicz. Gromkimi brawami przywitano laureatów tegorocznej edycji i przybyłych gości. Ks. prof. Grzegorz Wejman, przewodniczący Kapituły, ale też laureat wcześniejszej edycji, wprowadził zebranych w tematykę spotkania, wykazał celowość takich działań, a także podsumował dorobek poprzedniej Kapituły, po czym nastąpiła projekcja filmu poświęconego I Kongresowi Związku Polaków w Niemczech.

W tej edycji z pośród nadesłanych wniosków Kapituła Nagrody im. ks. dr. Bolesława Domańskiego wyłoniła trzech laureatów:

Wojciech Kokowski (Krajenka) - za propagowanie postaw patriotycznych mieszkańców ziemi złotowskiej w XX w. Pan Wojciech swoją pracę zawodową w oświacie, uhonorowaną m.in. trzykrotną nagrodą Ministra Oświaty i Wychowania, łączył z działalnością społeczną i funkcją trenera biegaczy. Swoje obserwacje i badania w tej materii opisał w książce „Dzieje sportu polonijnego na Ziemi Złotowskiej”.

Bronisław Pałys (Wrocław) - za propagowanie kultury inspirowanej wartościami chrześcijańskimi oraz patriotycznymi. Bardzo szeroka działalność i zaangażowanie pana Bronisława (Kawalera Rycerskiego Zakonu Świętego Grobu Bożego w Jerozolimie), jako dyrektora Polskiego Stowarzyszenia Estradowego „Polest”, w różne projekty zaowocowała promowaniem i szerzeniem szeroko rozumianej kultury chrześcijańskiej, ewangelizacją życia społecznego i kulturalnego we wspólnotach lokalnych. A szczególnym walorem w jego postępowaniu i działalności jest dawanie osobistego świadectwa prawdzie i tym wartościom, którym służy dla Ojczyzny i Kościoła.

„Grupa Apelowa” (Zakrzewo) - za formowanie młodego pokolenia w duchu „Pięciu Prawd Polaków”. Grupa tak nazwana powstała w 1990 r., a miejscem jej działalności jest parafia pw. św. Marii Magdaleny w Zakrzewie. Przez wiele lat głównym celem ich działania było przygotowywanie uroczystości apelowej każdego 16. dnia miesiąca jako wotum wdzięczności za wybór Karola Wojtyły na Stolicę Piotrową. Później poszerzono te działania o nabożeństwa Drogi Krzyżowej, „Listopadowe Zaduszki”, coroczne nabożeństwa dla maturzystów. Największym sukcesem tej grupy jest organizacja już XII Spotkań z Matką Radosną. Swoimi działaniami szerzą kulturę chrześcijańską oraz patriotyzm.

Uroczystość uświetnił koncert w wykonaniu światowej klasy pianistek. Maria Pomianowska znana z projektów muzyki etnicznej, rekonstrukcji dawnych instrumentów i ciekawych interpretacji muzyki szopenowskiej, w akompaniamencie Joanny Maklakiewicz, przedstawiła kilka utworów rówieśniczki Chopina - Tekli Bądarzewskiej.