150 lat temu konsekrowano w Stargardzie Szczecińskim kościół pw. św. Józefa. Dlaczego potrzebny był jeszcze jeden kościół w mieście, gdzie świątyń nie brakowało? W pobliżu stał potężny kościół Mariacki. Na wzgórzu piętrzył się kościół św. Jana Chrzciciela. Tuż za murami miasta istniał już kościół Świętego Ducha. A trzeba do tego dodać jeszcze kościoły, wciąż pamiętane przez starszych stargardzian, na rogu ulicy Środkowej i Piłsudskiego, czy przy ul. Szczecińskiej. Po co więc kolejny?
Żeby zrozumieć, dlaczego tak się stało, musimy cofnąć się do XVI wieku. W 1534 r. odbył się w Trzebiatowie sejmik stanowy, na którym książęta pomorscy zadecydowali o przyjęciu luteranizmu jako wyznania panującego na całym Pomorzu. Odrzucono tym samym zwierzchnictwo Papieża. Zostały rozwiązane wszystkie klasztory, a ich dobra przejęli książęta pomorscy z rodu Gryfitów. Kościół katolicki przestał istnieć na Pomorzu. I nie istniał przez następnych dwieście pięćdziesiąt lat.
Pomóż w rozwoju naszego portalu
W 1850 r. została erygowana katolicka parafia św. Józefa w Stargardzie. Katolicy jednak nie mieli swojego kościoła. Niewielka z początku wspólnota korzystała z protestanckiej kaplicy św. Jobsta, użyczonej przez stargardzki Magistrat, która stała nieopodal dzisiejszego Stargardzkiego Centrum Kultury. Musiało minąć jeszcze sporo czasu, zanim katolicka parafia była w stanie wznieść własny kościół.
Reklama
W tym samym roku, kiedy na ziemiach polskich wybuchło powstanie styczniowe, w Stargardzie konsekrowano pierwszy od wieków katolicki kościół pw. św. Józefa. Ciekawe, że stargardzką parafię współtworzyła całkiem spora grupa Polaków, którzy pracowali w mieście i w okolicznych wsiach u niemieckich gospodarzy. I tak było do 1945 r., kiedy to, już po zdobyciu miasta, kościół został spalony przez sowieckich żołdaków. Ostatni niemiecki proboszcz przekazał księgi parafialne i udzielił władzy kanonicznej chrystusowcom, którzy po wojnie przybyli do Stargardu.
Chrystusowcy opieką duszpasterską objęli cały stargardzki powiat. Powstałe w powojennych latach parafie w samym mieście i w okolicy możemy śmiało nazwać córkami parafii św. Józefa. W 1946 r. pierwszy stargardzki proboszcz, ks. Tadeusz Długopolski SChr, w liście do administratora apostolskiego w Gorzowie pisał: „Ekscelencjo, uprzejmie informuję, że dla parafii św. Józefa w Stargardzie przejąłem i poświęciłem kościół pw. św. Jana Chrzciciela”.
Kościoła św. Józefa już nie ma. Jednak współcześni mieszkańcy Stargardu chcą pamiętać o przeszłości, chcą jej uczyć młode pokolenie, chcą „ocalać od zapomnienia” miejsca i budowle, sakralne i świeckie, które często przez całe wieki współtworzyły pejzaż miasta, a dzisiaj już nie istnieją.
Taka właśnie idea towarzyszyła powstaniu projektu pod wspólną nazwą „Ocalmy od zapomnienia”. Do współpracy zostali zaproszeni: Rafał Zając, zastępca prezydenta Stargardu, dr Marcin Majewski, dyrektor Muzeum, Jan Zenkner, prezes Towarzystwa Przyjaciół Stargardu, i ks. dr Jarosław Staszewski, proboszcz parafii św. Józefa. W liczbie 22 obiektów, które zostały wytypowane do upamiętnienia, znalazł się także nieistniejący kościół św. Józefa, a przypadająca w tym roku rocznica jego konsekracji sprawiła, że od niego właśnie rozpoczął się proces „ocalania od zapomnienia”.
W niedzielę 5 maja przy udziale wiernych i przedstawicieli władz miasta i powiatu został odsłonięty i poświęcony obelisk upamiętniający kościół pw. św. Józefa. Kamienny monument wysokości dwóch metrów i siedemdziesięciu centymetrów, stanął między blokami mieszkalnymi przy ul. B. Chrobrego, w miejscu, gdzie do 1945 r. stał kościół. Obelisk mieści krótką informację historyczną w trzech językach oraz ukazuje cztery różne wizerunki kościoła. Znalazło się na nim również miejsce dla cytatu z adhortacji apostolskiej bł. Jana Pawła II poświęconej św. Józefowi - „Redemptoris custos”.
Pomnik kościoła św. Józefa to dzieło wielu serc i rąk zjednoczonych szlachetną ideą ocalania od zapomnienia nieistniejących już dziś zabytków miasta. Nie poprzestajemy jednak na tym i świadomie odwołujemy się również do duchowych treści, które przyświecały nie tylko budowniczym tamtego kościoła, ale także twórcom tamtej wspólnoty parafialnej. I podobnie jak oni niegdyś oddali pod opiekę św. Józefa katolicką parafię w Stargardzie, tak my dzisiaj orędownictwa tego samego możnego Patrona z wiarą przyzywamy.