Reklama

Niedziela Zamojsko - Lubaczowska

Boże Narodzenie w twórczości polskich malarzy

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

W ikonografii chrześcijańskiej przedstawienia związane z Bożym Narodzeniem należą do jednych z najstarszych oraz najczęstszych motywów. Pierwsze przedstawienia Narodzenia Chrystusa od IV wieku były bardzo oszczędne i proste. Ukazywały tylko Dzieciątko owinięte w pieluszki, znajdujące się w ciemnej grocie oraz towarzyszące mu zwierzęta (wół i osioł). Dopiero później pojawili się: Matka Boża, św. Józef, aniołowie, pasterze iin. Nastąpiło zróżnicowanie między ikonografią wschodnią i zachodnią, czego dowodem jest przeniesienie sceny narodzenia z groty do szopy.

W Polsce sceny narodzin Chrystusa pojawiły się już w średniowieczu. Były to ilustracje do rękopiśmiennych ksiąg liturgicznych. Jednym z najstarszych przykładów sceny Bożego Narodzenia w polskim malarstwie jest gotycki „Poliptyk” Mistrza z Gościszowie i z nieco późniejszego okresu miniatury Stanisława Samostrzelnika. W okresie baroku działało w Polsce wielu twórców, którzy podejmowali temat narodzin Chrystusa. Jednym z bardziej znanych obrazów jest „Pokłon pasterzy” Hermana Hana - malarza działającego w Gdańsku, ale dzieło tego artysty umieszczono w predelli ołtarza Wniebowzięcia Matki Boskiej katedry pelplińskiej. Projektowaniem witraży i religijnym malarstwem zajmował się m.in. Włodzimierz Tetmajer, a tematyka bożonarodzeniowa widoczna jest na jego obrazach: „Święta rodzina” i „Kolęda”.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Tragicznym wspomnieniem koszmaru, jaki przeżył malarz i rzeźbiarz Xawery Dunikowski podczas wojny w obozie zagłady, jest obraz „Wigilia w Oświęcimiu”. Wyjątkowo liryczną scenę Bożego Narodzenia na tle swojskiego krajobrazu namalował Vlastimil Hofman - jeden z najwybitniejszych polskich malarzy XX w., który reprezentował symboliczno-alegoryczny nurt w sztuce.

Reklama

Zwyczaje kolędnicze utrwalała na swoich obrazach Zofia Stryjeńska i kubista Tadeusz Makowski. Ginącymi pozostałościami dawnych obrzędów ludowych interesowali się także malarze i graficy: Józef Pieniążek i Stefan Mrożewski oraz Jan Wydra. Biblia zajmuje dosyć ważne miejsce w twórczości Eugeniusza Muchy - jednego z najwybitniejszych współczesnych polskich malarzy. Tworzył on polichromię w naszej diecezji w kościołach w Oleszycach, Lublińcu Starym i Potoku Jaworowskim. Najgłośniejsze jego dzieło „Boże Narodzenie” na którym spomiędzy nóg nagiej Matki Boskiej wyłania się ukrzyżowany Chrystus, wywołało początkowo zgorszenie, dopiero później zauważono, że dzieło to można interpretować jako symbol nierozerwalności Betlejem i Golgoty oraz jako związek życia i śmierci. Ciekawą współczesną artystką, która namalowała cykl obrazów „Boże Narodzenie” - Biblia a Tradycja jest Anna Kwiatkowska-Misiurka.

Odwiedzając kościoły i kaplice na ziemi lubaczowskiej spotkałem w nich niewiele obrazów o tematyce bożonarodzeniowej. Najbardziej znany obecnie polski witrażysta Jerzy Skąpski był projektantem wszystkich witraży w oleszyckim kościele. Wśród 11 witraży, jeden w prezbiterium świątyni poświęcił Bożemu Narodzeniu. Krakowski malarz Witold Jańczak projektował i wykonywał, a następnie konserwował polichromię w kościele w Baszni Dolnej. Wśród obrazów znalazło się i Boże Narodzenie. Inny krakowski malarz Leopold Kubica namalował do filialnego kościoła w Zabiałej dwa obrazy, a jeden z nich poświęcił Bożemu Narodzeniu. Znajduje się na kasetonowym sklepieniu. Znany w Polsce i na świecie malarz z Lubaczowa Janusz Szpyt namalował wiele obrazów o tematyce religijnej, wykonał polichromię w kilku kościołach. W 2004 r. wraz z Stanisławem Makarą wykonali nową polichromię w parafialnym kościele w Nowym Bruśnie. Janusz Szpyt namalował w nim kilka obrazów, w tym i Boże Narodzenie. Kościół w Ułazowie uległ niespełna dwa lata temu pożarowi. Szybko został odnowiony, odmalowany piękniej niż wyglądał pierwotnie. Polichromię w roku ubiegłym wykonał Janusz Szpyt, a na ścianie nawy głównej namalował obraz Bożego Narodzenia - Świętej Rodziny. Również wykonując renowację polichromii w parafialnym kościele w Cieszanowie, na sklepieniu nawy głównej namalował kilka scen ewangelicznych, a wśród nich Narodzenia Pana Jezusa. Piękną polichromię w 1975 r. wykonano w parafialnym kościele w Starym Dzikowie, a w prezbiterium znalazł się obraz związany z Bożym Narodzeniem. O tematyce bożonarodzeniowej jest też obraz w kościele w Niemstowie. Filialny kościół na Futorach, należący do parafii w Oleszycach, posiada witraże zaprojektowane i wykonane przez witrażystę z Ukrainy Piotra Tchira. W oknie prezbiterium umieścił witraż Narodzenia Jezusa.

2012-12-31 00:00

Oceń: +1 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Abp Szewczuk: Boże Narodzenie przychodzi, Benedykt XVI o tym świadczył

[ TEMATY ]

Benedykt XVI

Boże Narodzenie

Abp Szewczuk

wojna na Ukrainie

Biuro Prasowe Jasnej Góry

„Ci możnowładcy, którzy piszą swoją haniebną historię krwią niewinnych, chcieliby, żeby Chrystus się nie rodził – a jeśli już przyszedł na świat, to trzeba Go zniszczyć; a skoro nie potrafią Go rozpoznać, to niszczą wszystkich do Niego podobnych” – podkreśla przed nadchodzącymi na Ukrainie świętami abp Światosław Szewczuk. Pośród wrogości agresora, heroiczności obrońców i bólu miejscowej ludności hierarcha wskazuje na świadków Bożego Narodzenia, nazywając tak też zmarłego papieża Benedykta XVI.

Rosjanie nie ustają w ostatnich dniach w swoich napaściach nie tylko na pozycje ukraińskich żołnierzy, ale także na cywilów. Ale, co zauważa zwierzchnik tamtejszych grekokatolików, tajemnica Wcielenia pokazuje, jak bardzo Bóg ceni prostotę i czystość serca ponad potęgę i moc tego świata. Abp Szewczuk łączy się również duchowo ze wszystkimi przeżywającymi pogrzeb Benedykta XVI, który niczym pasterze w Betlejem jasno głosił Pana przebywającego pomiędzy nami.

CZYTAJ DALEJ

Strzał w dziesiątkę

2024-08-19 13:17

[ TEMATY ]

KSM

młodzież

Katolickie Stowarzyszenie Młodzieży

Nietków

Katarzyna Krawcewicz

Główną atrakcją były zajęcia na strzelnicy

Główną atrakcją były zajęcia na strzelnicy

W miniony weekend Katolickie Stowarzyszenie Młodzieży korzystało z kończących się powoli wakacji.

Młodzież zebrała się 17 sierpnia w Nietkowie. Spotkanie rozpoczęło się Mszą świętą, po niej były zajęcia na strzelnicy oraz ognisko. Jak zwykle dużo zabawy w przyjaznym towarzystwie. Więcej o tym ukaże się w papierowym wydaniu Niedzieli (numer z 25 sierpnia 2024).

CZYTAJ DALEJ

Kalisz: pątnicy najstarszej pielgrzymki wrócili od Maryi do Józefa

2024-08-19 20:15

[ TEMATY ]

pielgrzymka

Kalisz

pl.wikipedia.org

Cudowny Obraz św. Józefa Kaliskiego

Cudowny Obraz św. Józefa Kaliskiego

- Dziękujemy wam za wasze modlitwy, za wasze wspólne śpiewy i uwielbianie Pana Boga, za wasze świadectwo, wzajemną pomoc, ale także za zmaganie ze słabością i bólem - mówił bp Damian Bryl do pielgrzymów. Biskup kaliski przewodniczył w Narodowym Sanktuarium św. Józefa Mszy św. na zakończenie 387. Pieszej Pielgrzymki Kaliskiej i 33. Diecezji Kaliskiej.

Mieszkańcy Kalisza wyszli 19 sierpnia na ulice miasta, aby powitać powracających z Jasnej Góry pielgrzymów. Przy kościele św. Gotarda w Kaliszu do grupy pątników dołączył biskup kaliski Damian Bryl, który przeszedł z nimi do Narodowego Sanktuarium św. Józefa. W drodze mieszkańcy Kalisza obdarowywali pielgrzymów kwiatami.

CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję