Agnieszka Konik-Korn: - Do wielu parafii po Mszach św. w dni powszednie powraca dziś zwyczaj odmawiania modlitwy do św. Michała Archanioła. Czy jest ku temu jakiś specjalny powód?

Ks. Roman Chyliński: - Modlitwa do św. Michała Archanioła, zwana prywatnym egzorcyzmem, powstała z inicjatywy papieża Leona XIII (1878-1903), za którego pontyfikatu trendy modernistyczne w zasadniczy sposób zaczęły oddzielać sferę sacrum od życia społecznego. To był mocny początek zła u progów XX wieku Papież, zdając sobie sprawę z nowych zagrożeń (źle pojęta wolność, naruszanie godności człowieka, szczególnie w wymiarze pracy ludzkiej i innych), jakie przynosił ówczesny świat, ułożył specjalną modlitwę, wzywającą św. Michała Archanioła - patrona Kościoła, do obrony ludzkości przed „niegodziwością i zasadzkami złego ducha”. Tę modlitwę Leon XIII polecił kapłanom odmawiać codziennie zaraz po Mszy św., aby uchronić Kościół i jego wiernych od zgubnej działalności szatana. Być może nie zdawał sobie wówczas sprawy, że po ponad stu latach modlitwa ta ani na trochę nie traci na swojej aktualności.
Obecnie chrześcijański świat zaczyna żyć w fałszywym przekonaniu o swej ludzkiej samowystarczalności. Nikt nie neguje dzisiaj obecności Boga, ale de facto żyje tak, jakby Go nie było. A wiara w szatana i piekło została zamieniona na zabawę w Halloween.
Diabeł nie dotyka człowieka, który jest obojętny. Wie bowiem, że człowiek, który nie pogłębia relacji z Bogiem, stoi na równi pochyłej odejścia od Boga (por. Ap 3, 16). Katolik, który nie stawia sobie pytań o wiarę, który nie poszukuje Boga przez własną katechezę i czytanie Słowa Bożego, maleńkimi, prawie niezauważalnymi kroczkami oddala się od swego Stwórcy. W wierze istnieją jedynie dwie rzeczywistości: progres albo regres. Innej opcji nie ma.
Autor Apokalipsy - św. Jan przestrzega przed zakusami szatana szczególnie tych, „którzy strzegą przykazań Boga i mają świadectwo Jezusa” (Ap 12, 17). Kościół katolicki od 2000 lat stoi na straży przykazań Bożych i ma świadomość ceny, jaką nieustannie płaci za swoją wierność. Dlatego też hierarchowie Kościoła w Polsce z wielką ufnością sięgają do tradycji swoich poprzedników i ponownie zalecają powrót do tej egzorcyzmującej modlitwy.

- Skąd wiemy o istnieniu archanioła Michała?

- Źródło naszej wiedzy o św. Michale Archaniele znajdziemy w Biblii. Przytoczę tu tylko dwa, według mnie, najważniejsze fragmenty opisujące moc i skuteczność tego Księcia Niebieskiego. W Księdze Daniela (por. Dn 10), widzimy sytuację, gdy Izraelici w VI wieku przed Chrystusem są w niewoli Babilońskiej. Obok nich powstaje wielkie mocarstwo perskie, którego władca, Cyrus, nie chce zdecydować się na wyzwolenie ich spod babilońskiego panowania. Prorok Daniel modli się i pyta - co z nami? Objawia mu się Archanioł Gabriel, który mówi, że musi poprosić o pomoc anioła stróża Izraela - księcia Michała. Tylko on może mu pomóc. Ten święty patron narodu izraelskiego jest najbardziej skutecznym wspomożycielem w walce ze złem.
Św. Michał Archanioł pojawia się również w Apokalipsie św. Jana, wraz ze swymi aniołami staje do walki ze Smokiem i jego armią. Szatan nie zdołał pokonać wojsk Wodza niebieskich zastępów. Możemy zapytać - kiedy to się działo? Trzeba tu zastosować termin „hodie”, który w terminologii chrześcijańskiej oznacza dzisiaj w przestrzeni wiecznej - przedstawia obraz, który nieustannie dokonuje się w dzisiejszej rzeczywistości ziemskiej i ponadziemskiej.

- Po co nam św. Michał Archanioł, skoro mamy Chrystusa?

- W Apokalipsie (por. Ap 22, 8-9), Anioł sam poucza, że nie przejmuje roli Boga - chce być współsługą i towarzyszem człowieka w drodze do Boga. Nie chce przyjmować czci należnej tylko Bogu. I chociaż wiemy, że największa moc płynie z krzyża i z Eucharystii, to jednak potrzebujemy kogoś, kto nas pod ten krzyż podprowadzi, kto przyprowadzi nas na Eucharystię. Człowiek boi się krzyża, bo kojarzy mu się z cierpieniem. Gdy więc patrzymy na krzyż z daleka, zawsze będziemy się go lękać. Z bliska jednak krzyż nie jest cierpieniem, ale miłością. Św. Michał jest duchową osobą, która uczy nas pokornej adoracji Boga (por. Tb 12, 15).

- W jaki sposób możemy uczcić Księcia Michała?

- Ks. Bronisław Markiewicz, nasz założyciel, miał świadomość, że św. Michał Archanioł to patron na czasy ostateczne. Prawdziwy wymiar jego kultu polega na powściąganiu własnej pychy i pożądliwości zmysłowych. Powściągliwość ma urzeczywistniać się przez wstrzemięźliwość, skromność i wstydliwość. Współczesny świat został rozebrany ze wstydliwości. A wstydliwość jest przecież darem. Billboardy, mass media - to wszystko powolutku odbiera nam naszą skromność. Szatan działa metodą „salami” - po plasterku obnaża naszą wstydliwość, oswaja z nagością i perwersją. Jeśli damy sobie zabrać wstydliwość, to jakbyśmy zabrali sobie tarczę chroniącą naszą nagość - wtedy każdy będzie mógł zabrać nam godność dziecka Bożego. Wstydliwość jest tarczą przed pokusami tego świata. Lecz dzisiejszy świat zapomniał o tych cnotach. Żyjących wstrzemięźliwie nazywa purytanami i ośmiesza. Jednak paradoksalnie coraz więcej ludzi ma świadomość obecności złego ducha i słabości swojego człowieczeństwa. Wszyscy potrzebujemy wsparcia, kogoś, kto będzie nas wspierał w walce ze złem. Modlitwę do św. Michała Archanioła można traktować jak swoisty oddech serca, prośbę do przyjaciela o pomoc w walce także z własną pożądliwością.

- Na czym polegają zasadzki złego ducha?

- Na pożądliwości. Często wiążemy je z ciałem, z oczami. Ale w I Liście do Tymoteusza (por. 1 Tym 6, 6-10) św. Paweł jasno pisze o pożądaniu jako o chciwości pieniędzy. Czy nie obserwujemy tego dzisiaj? Mamy prawo dążyć do wygody życia, ale jednocześnie powinniśmy mieć świadomość pewnej powściągliwości. Musimy nie dać się skusić. Św. Michał Archanioł jest naszą tarczą, wspomożycielem, byśmy się nie pogubili.

- Czy więc mamy bać się diabła?

- Oczywiście, że nie! Św. Jakub pisze: „Bądźcie więc poddani Bogu, przeciwstawiajcie się natomiast diabłu, a ucieknie od was” (Jk 4, 7). Owszem, diabeł nie zrezygnuje z walki o nasze dusze, ale najważniejsza jest świadomość, że nie zrezygnuje z nas nigdy Jezus Chrystus: „Wszystkie troski wasze przerzućcie na Niego, gdyż Jemu zależy na was” (1P 5, 7). Im bliżej będziemy Boga, tym dalej od szatana.
W tych doświadczeniach zła ważne jest ogłaszanie zwycięstwa Jezusa nad szatanem. Trzeba to głosić, rozpoczynając od własnego serca, własnego życia. Takie ogłaszanie jest orędziem paschalnym, które realizuje się w codzienności. Wszak codziennie jesteśmy kuszeni... Czyńmy to wraz ze św. Michałem, z nim ta modlitwa będzie jeszcze skuteczniejsza...