Promocja i nauczanie języka polskiego, upowszechnianie historii i kultury polskiej w Brazylii oraz zabezpieczanie polskiego dziedzictwa kulturowego, obecnego w wielu miejscach tego kraju to zadania Centrum Badań nad Kulturą Polską im. Jana Pawła II w Porto Alegre, które powstało w wyniku współpracy z Papieskim Uniwersytetem Katolickim w Rio Grande do Sul (PUCRS).

- Otwarcie Centrum Badań nad Kulturą Polską im. Jana Pawła II w Brazylii oznacza oddanie miejsca spotkań dla ludzi chcących ubogacać się wzajemnie. KUL jako najstarszy uniwersytet katolicki w Europie Środkowo-Wschodniej podejmuje się nauczania języka polskiego, kwerendy archiwów oraz wykorzystania ich zasobów. Nie sposób również pominąć kwestii wsparcia kulturowego, dydaktycznego oraz naukowego dla licznej brazylijskiej Polonii - podkreśla rektor KUL, ks. prof. Mirosław Kalinowski.

Jak zaznacza rektor lubelskiego uniwersytetu, odbiorcą działań jest każda osoba, która chce podjąć wysiłek związany z nauką języka polskiego, poznaniem historii i kultury Polski, także w kontekście obu państw. - To studenci uniwersytetu w Porto Alegre, młodzież polonijna, a także inni studenci oraz młodzież brazylijska mająca jakiekolwiek związki z Polską - mówi ks. prof. Kalinowski. Rektor PUCRS brat Irmão Evilazio Teixeira podkreśla, że uniwersytet rodzi się z dialogu z wiedzą i kulturą. - Chcemy stworzyć jak najlepszą współpracę pomiędzy naszymi uniwersytetami. W planach moja wizyta w Lublinie - dodaje Irmão Evilazio Teixeira.

Wkład w postanie Centrum ma również przedstawicielstwo Polski w Brazylii. Ambasador RP Bogna Janke zauważa, że kluczowa jest tu postać Jana Pawła II. - To dzięki niemu wielu Brazylijczyków zainteresowało się swoimi polskimi przodkami i postanowiło kultywować tradycje i język swoich dziadków. Dziedzictwo Ojca Świętego stanowi pomost kulturowy pomiędzy Polską a Brazylią, krajami odległymi geograficznie, ale tak bliskimi duchowo - mówi Janke. - Dziękuję rektorom obu uczelni, bratu Evilázio Teixeirze i ks. Mirosławowi Kalinowskiemu, za ich pracę na rzecz zacieśnienia współpracy akademickiej pomiędzy Polską a Brazylią oraz powołania Centrum - dodaje ambasador.

Jednostka już zrealizowała projekt „Historia Polski dla brazylijskiej Polonii", czyli synteza historii Polski ze szczególnym naciskiem na polską kulturę. Przedstawia dzieje Polski z perspektywy brazylijskiej Polonii. W połowie marca w ramach projektu NAWA „Promocja języka polskiego i kultury polskiej w Brazylii" ruszyły lekcje dla studentów PUCRS. Czteromiesięczny kurs obejmuje nie tylko zajęcia z języka polskiego, ale również trzy serie wykładów akademickich: językoznawczych, historycznych i socjologicznych. Na brazylijskim uniwersytecie można oglądać także wystawę „Jan Paweł II - Dar Polski dla Świata”.

Porto Alegre jest dużym ośrodkiem diaspory polskiej, która zatraciła natywną znajomość języka wraz z kolejnymi pokoleniami (przede wszystkim za sprawą dawnej polityki władz brazylijskich). Język polski jako dziedziczony jest używany przez niewiele osób i na bardzo różnych poziomach zaawansowania. Młodzi ludzie często nie mówią po polsku, chociaż wielu z nich wyraża chęć uczenia się naszego języka i żywo deklaruje poczucie polskiej tożsamości narodowej. - Te związki z naszą ojczyzną są wciąż żywe i silne wśród Polonii brazylijskiej, a nie idą w parze z ofertą dydaktyczną, jaką mogą otrzymać w swoim mieście i regionie Rio Grande do Sul - podsumowuje koordynator jednostki, prof. Arkadiusz Stasiak, historyk KUL.