Wakacyjny dodatek "Aspektów" - "Na szlaku"
Przygotował Jarosław Nieradka
GŁOGÓW. Historia miasta sięga początków państwa polskiego. Mieszko I kazał wznieść na Ostrowie Tumskim gród obronny, by zabezpieczyć się przed najazdami niemieckimi (obrona Głogowa w 1109 r.) W XIII w. książę Konrad I, syn Henryka Pobożnego, utworzył księstwo głogowskie, wybudował zamek i w 1253 r. lokował na lewym brzegu Odry nowe miasto na prawie niemieckim. Miasto było bogate - głogowianie studiowali w Krakowie, Pradze i we Włoszech. Złotym okresem dla miasta było krótkie, bo piętnastoletnie władanie nim Jana Olbrachta i Zygmunta, zwanego później Starym. Głogów konkurował wtedy z potężniejszym Wrocławiem. Od 1744 r., po zajęciu miasta przez wojska pruskie Głogów zamieniony został w twierdzę - jedną z najpotężniejszych na Śląsku. Zahamowało to jego rozwój na ponad 100 lat. W czasie II wojny światowej zabytkowa zabudowa miasta została zniszczona w 95%. Odkrycie złóż rudy miedzi i związany z tym rozwój przemysłu uczyniły Głogów dużym ośrodkiem miejskim. Czas nie oszczędzał miasta - było oblegane i niszczone przez wojska szwedzkie, pruskie, francuskie, rosyjskie i austriackie. Zachowały się jednak, dźwignięte z ruin, zabytki architektury. Kolegiata pw. Najświętszej Maryi Panny na Ostrowie Tumskim, wyspie na Odrze, powstała w latach 1413-1466. Wieżę niegdyś kwadratową przebudowano w 1831 r. Potężna bryła świątyni jeszcze kilka lat temu była w opłakanym stanie. Teraz wraca do świetności: umocniono jej mury, trwa krycie budynku dachem. Z oryginalnego wyposażenia kolegiaty ocalała rzeźba z około 1350 r. przedstawiająca żonę księcia głogowskiego Konrada, Salomeę. Znajduje się w Muzeum Narodowym w Poznaniu. Po drugiej stronie Odry znajduje się zamek, wybudowany w XIII w. Był elementem fortyfikacji miejskich. Z pierwotnej budowli zachowała się wieża. Pozostałą część budowli stanowi obecnie założenie pałacowe z lat 1652-69, przebudowane w II połowie XIX w. Obiekt został zniszczony w 1945 r., następnie odbudowany i dziś mieści się tu muzeum. Na głogowskim rynku, po kilkudziesięcioletniej przerwie, znów tętni życie. Wybudowano tu nowe kamienice, zachowując przedwojenny układ przestrzenny, odrestaurowano ratusz. Tuż przy rynku - ruiny kościoła pw. św. Mikołaja. Pierwsza, romańska świątynia w tym miejscu została wzniesiona w XIII w. Obecna, gotycka, powstała w wieku XIV. Odbudowana po pożarze w 1758 r., uległa zniszczeniu w 1945 r. Zachowały się tylko mury kościoła z fragmentami sklepień oraz tympanon z postaciami Marii i Świętych w portalu północnym. Niedaleko stąd do dawnego kościoła jezuitów pw. Bożego Ciała. Jezuici zostali sprowadzeni do miasta w 1625 r. przez starostę głogowskiego hrabiego Oppersdorfa. W 1699 r. rozpoczęła się budowa kościoła według planów mistrza budowlanego z Bolesławca - Giulio Simonettiego. Jednakże dziewięć lat po ukończeniu budowy, w 1711 r. w kościół uderzył piorun. Wybuchł pożar, który strawił dach. Zawaliło się także sklepienie. Odbudowaną w rok później świątynię bogato wyposażono. Jednak już w 1758 r. została zniszczona przez kolejny pożar i odbudowana dopiero w 1796 r. Po czym po raz kolejny ucierpiała w 1945 r. i kolejny raz została odbudowana w latach 1957-1961. Z Głogowa, w drodze do Grodowca, niebieskim Szlakiem Polskiej Miedzi udajemy się w stronę Obiszowa. Mijamy JACZÓW, w którym znajduje się kościół wzniesiony prawdopodobnie na początku XVI w. To budowla orientowana, murowana z cegły. We wnętrzu sklepienia krzyżowo-żebrowe oraz płyty nagrobne z XVII i XVIII w. Zachowały się także trzy kamienne rzeźby gotyckie we wnękach szczytu południowej kruchty. Teren jest silnie pofałdowany. Kilometr od Obiszowa znajduje się rezerwat leśny "Uroczysko Obiszów", który zajmuje obszar 6,28 ha. Wśród drzew można tu zobaczyć jawory, graby, świerki i dęby. Dochodzimy do GRODOWCA. Pierwsza wzmianka historyczna o wsi pochodzi z 1291 r. Po 1506 r. włączona została do państwa czeskich Habsburgów, a w 1744 r. znalazła się pod panowaniem pruskim. Dawna nazwa - Wysoka Cerekiew wywodzi się od niemieckiej nazwy Hochkirche. Od 1660 r. Grodowiec znany jest jako sanktuarium maryjne, gdzie najpierw cześć odbierał obraz, a następnie figura Matki Bożej. Kościół położony na niewielkim wzniesieniu, wyraźnie góruje nad okolicą. Po pożarze wcześniejszego, drewnianego kościoła w 1591 r., obecny został zbudowany w latach 1591-1602, a następnie przebudowany w latach 1702-1724. Wieżę dostawiono w połowie XIX w. W latach 1992 r. do 1997 r. przeprowadzono remont wzmacniający budynek kościoła. Wnętrze świątyni jest bogato wyposażone: ołtarz główny z około 1724 r., wykonany z drewna, we wnęce słynąca łaskami gotycka figura Matki Bożej Grodowieckiej z 1590 r. Ponadto w kościele znajduje się siedem bocznych ołtarzy: Czternastu Wspomożycieli, Zaślubin Najświętszej Marii Panny z Józefem, św. Barbary, św. Jana Chrzciciela, Chrztu Jezusa w Jordanie, Ukrzyżowania i śmierci Chrystusa oraz drewniana ambona z połowy XVIII w., przedstawiająca scenę rozmnożenia chleba i Przemienienia Pańskiego. Wyposażenie jest przykładem sztuki barokowej. Wymienić można jeszcze konfesjonały z połowy XVIII w. i dwanaście witraży z XIX w. Niedaleko od kościoła znajduje się Wzgórze Kalwarii oraz stacje drogi krzyżowej z XIX w., kaplica Góry Oliwnej z 1755 r., zwieńczona kopułą z latarnią, a także zespół figur kamiennych pochodzących z lat 1724-1736. W drodze powrotnej warto zatrzymać się w GRĘBOCICACH. Stoi tu pałac, a właściwie jego ruina, wzniesiony w pocz. XVII w. z rzeźbionym w piaskowcu bogatym portalem ujętym po bokach kolumnami i rzeźbionymi postaciami kobiecymi. Zachowane zabudowania gospodarcze obejmują barokowy spichlerz z XVIII w., oficynę mieszkalną z XIX w. oraz dom rządcy. Do pałacu przylega stary park. We wsi znajduje się gotycki kościół, wzniesiony około 1500 r., z płytami nagrobkowymi z XVII i XVIII w.
Edycja zielonogórsko-gorzowska (Aspekty) 26/2001
E-mail:
Adres: ul. Obywatelska 1, 65-736 Zielona Góra
Tel.: 666 028 246