Drodzy Bracia i Siostry!

W poprzedniej katechezie, 15 dni temu, starałem się pokazać główne linie biografii Pawła Apostoła. Zobaczyliśmy, jak spotkanie z Chrystusem na drodze do Damaszku dosłownie zrewolucjonizowało jego życie. Chrystus stał się sensem jego życia i najgłębszym motywem całej jego pracy apostolskiej. W swoich listach, zaraz po imieniu Boga, które jawi się ponad 500 razy, najczęściej wymieniane jest imię Chrystusa (380 razy). Bardzo ważne jest, abyśmy zdali sobie sprawę z tego, jak bardzo Jezus Chrystus może wpływać na życie człowieka, także na nasze życie. W istocie Chrystus jest szczytem historii zbawienia, a zatem prawdziwym punktem odniesienia, również w dialogu z innymi religiami.
Patrząc na Pawła, możemy zatem postawić zasadnicze pytania: W jaki sposób dokonuje się spotkanie człowieka z Chrystusem? W czym tkwi relacja, która z niego wypływa? Odpowiedź, jaką daje św. Paweł, może być pojmowana w dwóch wymiarach. Po pierwsze - św. Paweł pomaga nam zrozumieć bezwzględnie fundamentalną i niezastąpioną wartość wiary. Oto co pisze w Liście do Rzymian: „Sądzimy bowiem, że człowiek osiąga usprawiedliwienie na podstawie wiary, niezależnie od pełnienia uczynków wymaganych przez Prawo” (Rz 3, 28). Również w Liście do Galatów: „A jednak przeświadczeni, że człowiek osiąga usprawiedliwienie nie dzięki uczynkom wymaganym przez Prawo, lecz jedynie dzięki wierze w Jezusa Chrystusa, my właśnie uwierzyliśmy w Jezusa Chrystusa, by osiągnąć usprawiedliwienie dzięki wierze w Chrystusa, a nie dzięki uczynkom wymaganym przez Prawo, jako że nikt nie osiąga usprawiedliwienia dzięki uczynkom wymaganym przez Prawo” (Ga 2, 16). Osiągnąć usprawiedliwienie oznacza stać się prawym, to znaczy zostać przyjętym przez miłosierną miłość Boga, wejść w komunię z Nim i w konsekwencji móc nawiązać relację o wiele bardziej autentyczną ze wszystkimi naszymi braćmi, wszystko to na podstawie całkowitego przebaczenia naszych grzechów. Jednakże św. Paweł mówi z pełną jasnością, że takie życie nie zależy od naszych ewentualnych dobrych czynów, lecz od czystej łaski Boga: „Dostępują usprawiedliwienia darmo, z Jego łaski, przez odkupienie, które jest w Chrystusie Jezusie” (Rz 3, 24).
Tymi słowami św. Paweł wyraża zasadniczą treść swojego nawrócenia, nowy kierunek swego życia, który jest rezultatem jego spotkania ze zmartwychwstałym Chrystusem. Przed nawróceniem Paweł nie był człowiekiem dalekim od Boga i od Jego Prawa. Przeciwnie, był gorliwym wyznawcą, aż po krańcowy fanatyzm. W świetle spotkania z Chrystusem zrozumiał jednak, że w ten sposób szukał on budowania samego siebie, swojej własnej sprawiedliwości, i że z całą tą sprawiedliwością żył tylko dla siebie. Zrozumiał, że nowy kierunek jego życia jest absolutnie konieczny. Tę nową orientację znajdujemy w jego własnych słowach: „Choć nadal prowadzę życie w ciele, jednak obecne życie moje jest życiem wiary w Syna Bożego, który umiłował mnie i samego siebie wydał za mnie” (Ga 2, 20). Paweł zatem nie żyje już dla siebie, nie żyje własną sprawiedliwością. Żyje Chrystusem i z Chrystusem, dając siebie samego, nie szukając już i budując siebie samego. Jest to nowa sprawiedliwość, nowe ukierunkowanie, dane nam przez Pana, dane nam przez wiarę. Wobec krzyża Chrystusa, który jest najwyższym wyrazem Jego ofiarowania się za nas, nikt nie może liczyć tylko na samego siebie, na sprawiedliwość według siebie! W innym miejscu św. Paweł, podejmując myśl Jeremiasza, pisze: „Aby jak to jest napisane, w Panu się chlubił ten, kto się chlubi” (1 Kor 1, 31, por. Jer 9, 22 n); albo: „Co do mnie, to nie daj Boże, bym się miał chlubić z czego innego, jak tylko z krzyża Pana naszego, Jezusa Chrystusa, dzięki któremu świat stał się ukrzyżowany dla mnie, a ja dla świata” (Ga 6, 14).
Podejmując refleksję nad tym, co znaczy usprawiedliwienie nie przez dzieła, lecz przez wiarę, doszliśmy do drugiego członu, który definiuje tożsamość chrześcijańską opisaną przez św. Pawła jego własnym życiem. Tożsamość chrześcijańska składa się z następujących elementów: nie szukać samego siebie, ale szukać siebie w Chrystusie i dawać siebie z Chrystusem, w ten sposób osobiście uczestnicząc w wydarzeniach Chrystusa, aż po zanurzenie się w Nim i podzielenie z Nim śmierci, jak i całego życia. Pisze o tym św. Paweł w Liście do Rzymian: „Otrzymaliśmy chrzest zanurzający w Chrystusa Jezusa (…) zostaliśmy razem z Nim pogrzebani (…) zostaliśmy z Nim złączeni w jedno (…). Tak i wy rozumiejcie, że umarliście dla grzechu, żyjecie zaś dla Boga w Chrystusie Jezusie” (Rz 6, 3. 4. 5. 11). To ostatnie wyrażenie jest bardzo znamienne: dla Pawła, bowiem, nie wystarczy powiedzieć, że chrześcijanie zostali ochrzczeni czy też są wierzącymi; dla niego bardzo ważne jest powiedzieć, że są oni „w Chrystusie Jezusie” (por. Rz 8, 1. 2. 39; 12, 5; 16, 3. 7. 10; 1 Kor 1, 2. 3.). Kiedy indziej zmienia on słownictwo i pisze, że „Chrystus w was mieszka” (Rz 8, 10; por. 2 Kor 13, 5) czy też „żyje we mnie Chrystus” (Ga 2, 20). To nieustanne przenikanie się między Chrystusem a chrześcijaninem, tak bardzo charakterystyczne dla nauczaniaśw. Pawła, dopełnia jego myślenie o wierze. Wiara bowiem, chociaż łączy nas wewnętrznie z Chrystusem, podkreśla różnicę między nami a Chrystusem. Jednakże, według Pawła, życie chrześcijanina ma w sobie element, który możemy nazwać mistycznym, gdyż zakłada nasze upodobnienie do Chrystusa i Chrystusa z nami. Apostoł dochodzi nawet do zakwalifikowania naszych cierpień jako „cierpienia Chrystusa w nas” (por. 2 Kor 1, 5), tak że my „nosimy nieustannie w ciele naszym konanie Jezusa, aby życie Jezusa objawiło się w naszym ciele” (2 Kor 4, 10).
Wszystko to musimy realizować w naszym codziennym życiu, naśladując św. Pawła, który żył zawsze z tym wielkim oddechem duchowym. Z jednej strony wiara powinna utrzymywać nas w nieustannej postawie pokory wobec Boga, adoracji i wysławiania Go. To wszystko, kim jesteśmy jako chrześcijanie, zawdzięczamy tylko Jemu oraz Jego łasce. Ponieważ nic i nikt nie może zająć Jego miejsca, nie należy zatem nikomu innemu i w żaden sposób oddawać czci, jaką oddajemy Bogu. Żaden bożek nie może zanieczyszczać naszego świata duchowego, gdyż zamiast cieszyć się odzyskaną wolnością, wpadniemy w upokarzającą niewolę. Z drugiej strony - nasza podstawowa przynależność do Chrystusa oraz fakt, że „żyjemy w Nim”, musi pogłębiać postawę całkowitej ufności i niezmierzonej radości. Winniśmy wołać razem ze św. Pawłem: „Jeżeli Bóg z nami, któż przeciwko nam?” (Rz 8, 31). Odpowiedź jest następująca, nic i nikt „nie zdoła nas odłączyć od miłości Boga, która jest w Chrystusie Jezusie, Panu naszym” (Rz 8, 39). Nasze życie chrześcijańskie opiera się na skale bardziej stabilnej i pewnej, niż moglibyśmy sobie wyobrazić. Z niej czerpiemy całą naszą energię, jak pisze właśnie Apostoł: „Wszystko mogę w Tym, który mnie umacnia” (Flp 4, 13).
Podejmujmy zatem nasze życie, z jego radościami i bólami, wspierani przez te wielkie uczucia, jakie przedstawia nam św. Paweł. Jeżeli doświadczymy ich, możemy zrozumieć, jak bardzo jest prawdziwe to, co sam Apostoł pisze: „Wiem, komu zawierzyłem, i jestem pewny, że mocen [On] jest ustrzec mój depozyt aż do owego dnia” (2 Tm 1, 12), to znaczy do dnia ostatecznego naszego spotkania z Chrystusem Sędzią, Zbawicielem naszym i świata.

Z oryginału włoskiego tłumaczył o. Jan Pach OSPPE