Poprad

Ta piękna górska rzeka w Beskidzie Sądeckim oddziela Pasmo Radziejowej od Pasma Jaworzyny, tworząc malowniczy przełom na niemal całej swojej długości. Początek bierze z dwóch potoków - Hinczowego i Zmarzłego, wypływających z Wielkiego Stawu Hinczowego w słowackich Tatrach Wysokich; po 170 kilometrach biegu (w tym w Polsce 62,6 km) wpada w Starym Sączu do Dunajca jako jego prawobrzeżny dopływ. Po drodze zbiera wody licznych potoków, m.in. po polskiej stronie Muszynkę, Kryniczankę, Szczawnik, Wierchomlę, Żegiestowski. Podobnie jak na przełomie Dunajca w Pieninach, na odcinku Piwniczna - Rytro urządza się spływy Popradem. Najbardziej malowniczy jest przełom w Żegiestowie, gdzie rzeka bardzo ostro zakręca między stromymi zboczami. Poprad jest rzeką graniczną między Słowacją a Polską na odcinku Piwniczna - Muszyna.

„Rogaś z Doliny Roztoki”

Powieść dla dzieci Marii Kownackiej. Pisarka wielokrotnie spędzała urlop w Rytrze i tak opisała uroki gór: „Zielone zbocza i szczyty Makowicy i Radziejowej, pokryte puszystą pierzyną bukowego lasu, zaczęły stroić się w czerwień, purpurę, brąz i złoto, jakby malarz zmieszał całe ogromne bogactwo ognistych barw na swojej palecie. Jakże wspaniale i dumnie rysowały się na tym tle barwnym ruiny zamku, starej strażnicy Popradu, wieńczące, jak orle gniazdo, stromą, niedostępną górę panującą nad nurtem rzeki”. Doliny Popradu strzegły zamki, których ruiny pozostały m.in. w Rytrze i w Muszynie.

Schronisko na Jaworzynie Krynickiej

Pierwsze schronisko, im. Marszałka Józefa Piłsudskiego, zbudowane w 1935 r. staraniem Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego, spalili Niemcy w czasie okupacji. Cieszyło się wielką popularnością - bywali w nim turyści z USA, Filipin, Norwegii, Austrii, Szwajcarii, Holandii. Gościło m.in. księżnę holenderską Juliannę z mężem księciem Bernardem, wdowę po Marszałku Piłsudskim z córkami i Jana Kiepurę z żoną Martą Eggerth; „Pięknie tu i przyzwoicie urządzone” - napisał Kiepura w przechowywanej obecnie w Ośrodku KTG księdze pamiątkowej z wpisami znakomitych gości. Po II wojnie przystąpiono do odbudowy schroniska na starych fundamentach. Otwarto je 18 października 1970 r., ale dopiero 7 maja 1989 r. przywrócono mu, niemal konspiracyjnie, imię Marszałka. 31 grudnia 1988 r. odbyła się na Jaworzynie pierwsza noworoczna uroczystość patriotyczno-religijno-turystyczna i tradycja ta trwa do dziś; Ojciec Święty otrzymywał zawsze od uczestników list z ich podpisami. Na Jaworzynę kursuje kolejka gondolowa z Czarnego Potoku.

Ptaszkowa

Wieś w Beskidzie Niskim, 30 km na północ od Krynicy, przy linii kolejowej Grybów - Nowy Sącz. Założyła ją w 1336 r. żona Władysława Łokietka - Jadwiga. Pierwszy kościół pw. Najświętszego Imienia Maryi wybudowano w 1359 r. Był bogato i pięknie wyposażony w gotyckie obrazy i rzeźby o dużej wartości artystycznej (dziś znajdują się one w Muzeum Diecezjalnym w Tarnowie). Obecny kościół wybudował w połowie XVI wieku Jan Kulka z Grybowa; został rozbudowany w 1929 r. wg projektu prof. Zdzisława Mączeńskiego, twórcy kościołów w Grybowie i w Limanowej. Skarbem kościoła jest oryginalna rzeźba Wita Stwosza - „Ogrójec”. Ks. Karol Wojtyła był w Ptaszkowej dwukrotnie: w czerwcu 1957 r., o czym wspomina D. Ciesielska w Zapisie drogi Środowiska: „Mieliśmy szczęście na dwa tygodnie przed ślubem być z Wujkiem na wycieczce z Ptaszkowej do Krynicy w sierpniu 1961 r., gdy w wiosce tej wraz z grupą młodzieży zakończył kilkudniową wyprawę w Beskid Niski”.

Krynica Zdrój

Największy kurort w Beskidzie Sądeckim. Wieś, znana jeszcze przed 1547 r., zawdzięcza swój rozwój właściwościom leczniczym tutejszych wód. Po 1856 r. uzdrowisko rozwinęło się dzięki prof. Józefowi Dietlowi. Powstały wówczas Stare Łazienki Mineralne, Łazienki Borowinowe, Stary Dom Zdrojowy, Pijalnia Główna z deptakiem, liczne pensjonaty i teatr. W końcu XIX wieku Krynica stała się modnym i elitarnym miejscem pobytu wielu sławnych Polaków (przebywali tu Matejko, Grottger, Sienkiewicz, Kraszewski, Modrzejewska). W 1911 r. przedłużono linię kolejową z Muszyny do Krynicy, a po I wojnie władze polskie przejęły uzdrowisko; wówczas odremontowano stare obiekty i wybudowano wiele nowych. W 1937 r. oddano do użytku, jako drugą w Polsce, kolejkę szynowo-linową na Górę Parkową. Nadal jest atrakcją turystyczną i służy narciarzom szusującym po stokach góry. Pewne jest, że na nartach jeździł tu również ks. Wojtyła.
W okresie międzywojennym do wód krynickich przyjeżdżali m.in. Solski, Smosarska, Tuwim, Gałczyński i wiele wiele znakomitości z całego świata. Z dobrodziejstw krynickich wód korzystał też bardzo już wówczas chory Józef Piłsudski. Krynicę rozsławił Jan Kiepura - polski tenor o światowej sławie. W Krynicy odbywają się słynne Festiwale Arii i Pieśni im. Jana Kiepury. Po II wojnie zbudowano tu sztuczne lodowisko, wyciągi narciarskie, kolejkę na Jaworzynę i w dalszym ciągu powstawały domy wczasowe. Atrakcją deptaku krynickiego był przez wiele lat fenomenalny malarz samouk, prymitywista Nikifor, zwany Krynickim. Częstym gościem w Krynicy był również ks. Karol Wojtyła wędrujący turystycznie po okolicznych górach. Zatrzymywał się w „Lwigrodzie” - dużym sanatorium, wybudowanym w latach 20. przez Lwowskie Towarzystwo Ubezpieczeń.
Parafię w Krynicy erygował w 1925 r. bp Leon Wałęga, ale wcześniej, w 1890 r., wybudowano tu kościół pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w stylu wczesnego renesansu włoskiego, konsekrowany w 1902 r. W 1935 r. kościół został przebudowany wg projektu Franciszka Mączyńskiego. W tym kościele, zwanym zdrojowym, ks. Wojtyła kilkakrotnie odprawiał Msze św.: 15 sierpnia 1953 i 1954 r., 4 lutego i 30 grudnia 1957 r. oraz 31 grudnia 1958 r. Ostatnie trzy daty wpisał osobiście do ksiąg parafialnych. Na terenie parafii „zdrojowej” znajduje się figura Matki Bożej Uzdrowienia Chorych. Z miejscem tym związana jest także romantyczna legenda o ubogiej pasterce, rycerzu z zamku w Muszynie i cudownym źródle. Tu w 1864 r. stanęła statua Matki Bożej projektu Artura Grottgera. O czci, jaką wierni otaczają figurę, i o mnogości łask otrzymanych za przyczyną Królowej Krynickich Zdrojów świadczą liczne wota w tutejszym kościele. W jubileuszowym roku 2000 i w 75-lecie parafii krynickiej w najbliższym otoczeniu figury umieszczono płaskorzeźbę przedstawiającą Ojca Świętego Jana Pawła II.
Msze św. w kościele parafialnym w niedziele i święta: 6.00, 7.30, 9.00, 10.30, 11.45, 15.00, 19.00, w dni powszednie: 6.30, 7.00, 9.00, 10.00, 19.00.

Fundacja Szlaki Papieskie
ul. Prof. A. Bochnaka 2, 30-698 Kraków
tel. (0-12) 654-90-96, tel./ fax (0-12) 659-71-73
e-mail: szlakipapieskie@galaxy.krakow.pl