Copapież Benedykt XVI myśli o jednoczącej się Europie, o Unii Europejskiej? Swój pogląd na ten temat wyłożył 1 kwietnia br. jeszcze jako prefekt Kongregacji Nauki Wiary, przebywając w Subiaco, w monasterze św. Scholastyki. Odbierał tam Nagrodę im. św. Benedykta za „obronę życia i rodziny w Europie”. W wygłoszonym wówczas przemówieniu - w nawiązaniu do ciemnych wieków po upadku cesarstwa rzymskiego i najazdów barbarzyńców za życia św. Benedykta - kard. Joseph Ratzinger mówił o zagrożeniu dzisiaj nowym barbarzyństwem.
Jakie współczesne zagrożenia uznał przyszły Papież Benedykt XVI za barbarzyńskie? Najpierw podkreślił, że barbarzyństwo ma dzisiaj zupełnie inną naturę niż w wiekach średnich. Współcześnie olbrzymi rozwój nauki i techniki nie poszedł w parze z odpowiednim rozwojem moralności. Ta ostatnia przeżywa regres, gdyż mentalność techniczna spycha ją do sfery wyłącznie osobistej. Niedostatek moralności - jak zauważył - przejawia się najdotkliwiej w dziedzinie publicznej. Wobec braku moralności opartej na Bogu wszystkie ludzkie osiągnięcia stają się siłą destrukcyjną, co widać na przykładzie wykorzystywania energii nuklearnej, badań i manipulacji genetycznych, a także terroryzmu.
Kard. Ratzinger wspomniał w przemówieniu w Subiaco o konfrontacji między kulturą chrześcijańską a kulturą oświeceniową, czego przejawem jest głośny spór o uwzględnienie Boga i wzmiankę o chrześcijańskich tradycjach w konstytucji Unii Europejskiej. Zdominowana przez kulturę oświeceniową Europa szuka oparcia wyłącznie w ludzkim rozumie - mówił kard. Ratzinger - a religię odsyła do sfery subiektywno-prywatnej. W efekcie człowiek zostaje oderwany od własnych korzeni, wydaje mu się, że może robić wszystko, co tylko potrafi, na co ma ochotę.
W związku ze śmiercią Jana Pawła II, a także wspomnianymi wypowiedziami kard. Ratzingera - dziś Papieża Benedykta XVI - wróciła dyskusja nad włączeniem odniesienia do chrześcijaństwa w preambule traktatu ustanawiającego konstytucję Unii Europejskiej. Choć większość unijnych polityków wątpi w możliwość zmian na obecnym etapie ratyfikacji tego dokumentu, to jednak, wobec możliwości odrzucenia konstytucji we Francji, wiele może jeszcze się wydarzyć. Ostatnio dowiedzieliśmy się, że Jan Paweł II osobiście prosił Valéry’ego Giscarda d’Estaing, byłego przewodniczącego Konwentu Europejskiego, który przygotował projekt traktatu, by słowo „chrześcijański” znalazło się w tekście unijnej konstytucji. Były francuski prezydent w czasie bezpośredniej rozmowy odpowiedział Ojcu Świętemu Janowi Pawłowi II, iż nie będzie to możliwe, ponieważ tekst ten musi być zaaprobowany przez 25 różnych państw. Stąd - jak uważa - konstytucja Unii nie może zawierać odniesienia do chrześcijaństwa, bo uraziłoby to wyznawców innych religii.
Jednak głosy dotyczące umieszczenia wzmianki o chrześcijaństwie w preambule konstytucji podnoszą obecnie niemieccy chadecy, których popiera w tej sprawie spora część społeczeństwa (w wielu katolickich parafiach, głównie w Bawarii i Badenii-Wirtembergii, zbierane są podpisy pod wnioskiem o umieszczenie zapisu o chrześcijańskich korzeniach Europy). Również wielu polityków austriackich opowiedziało się za takimi zmianami. Dołączył do nich były socjaldemokratyczny kanclerz Austrii Franz Vranitzky, który stwierdził, że nie można ignorować chrześcijańskich korzeni Europy, chrześcijaństwo bowiem miało wielkie znaczenie w krzewieniu europejskich wartości i ideałów. Mimo że unijni prawnicy wykluczają obecnie jakiekolwiek zmiany w ustawie zasadniczej UE, to jej ewentualne odrzucenie przez Francję zburzy plany budowy wielkiej Europy z dominacją Niemiec i Francji, a co za tym idzie - spowoduje rozpoczęcie od nowa procesu ratyfikacji, ale już nad inaczej opracowaną konstytucją.
To środowiska lewicowe i liberalne zablokowały w Parlamencie Europejskim zapis odnoszący się do chrześcijańskiego dziedzictwa Europy i to do nich odnosi się miano współczesnych „barbarzyńców”. Odcinając się od Boga, zrywając z autentycznym nurtem europejskiej tożsamości duchowej i kulturowej, środowiska te prowadzą Europę donikąd. Pozostaje więc nadzieja, że 29 maja br. Francja odrzuci konstytucję UE. Formalnie będzie to oznaczało nie tylko blokadę ratyfikacji traktatu, ale wykluczenie Francji z Unii. Z tego powodu groza padła nawet na euroentuzjastów w Polsce, którzy wystosowali list do społeczeństwa francuskiego, aby ratowało europejskie kraje przed stagnacją i upadkiem.
Kard. Ratzinger w wykładzie 13 maja 2004 r. na temat konstytucji UE wskazał, że nie może w niej zabraknąć „podstawowych elementów”: bezwarunkowego charakteru godności ludzkiej i praw człowieka jako wartości, które wyprzedzają prawodawstwo państwowe; koniecznego zabezpieczenia suwerenności prawnej małżeństwa i rodziny; zabezpieczenia nietykalności tego, co święte: tego, co święte w człowieku, i tego, co święte w najwyższym tego słowa znaczeniu - to jest czci Boga.
Papieski bój o Europę - jak sądzę - dopiero się rozpocznie. Benedykt XVI, nazwany „księciem teologów”, najbardziej wytrawnym intelektualistą naszych czasów, nie pozwoli zredukować chrześcijaństwa do ideologii. Jest to podstawowy błąd w pojmowaniu chrześcijaństwa, polegający na pominięciu jego jedynej, transcendentnej pozycji w całej historii. Chrześcijaństwo sprowadzone do ideologii nie posiadałoby Prawdy, nie byłoby Drogą, nie przynosiłoby Życia. Musiałoby zrezygnować z Chrystusa. Czym byłoby wówczas? A czym byłaby Europa bez Chrystusa?