Władysław ożenił się i zamieszkał u swojej żony w sąsiedniej wsi. Pracował w fabryce jako kowal-ślusarz. W 1938 r. przejął sześciohektarowe gospodarstwo ojca. Wtedy razem z żoną postanowił na przydomowej
działce wybudować kapliczkę. Nastało lato 1939 r. Władysław uzgodnił z murarzem warunki pracy i płacy, natomiast problemem było znalezienie pomocnika. Gdy szedł przez wieś, spotkał osiemnastoletniego
Żyda Herśka, któremu zaproponował, aby pomógł murarzowi przy budowie kapliczki i przy okazji nauczył się zawodu murarza. Hersiek wyraził zgodę.
Murarz razem z pomocnikiem zrobili wykop, szalunki i zalali betonem fundament. Hersiek przygotowywał zaprawę i obserwował pracę majstra, który nawet dał mu kielnię, aby spróbował murować. Przy tynkowaniu
budynku Hersiek również pomagał. Prace ukończyli 19 sierpnia 1939 r., datę i inicjały fundatora: W. R. wyryli na kapliczce.
1 września 1939 r. wybuchła II wojna światowa. Zaczęły się łapanki, aresztowania i wywózki do obozów koncentracyjnych. Niemcy wywozili tam Żydów, ale gdy któryś z nich miał jakiś zawód, najpierw
kierowany był do obozu pracy.
Pewnego dnia, już po wojnie, żona Władysława spojrzała przez okno i zobaczyła, że ktoś - jakby znajomy - wchodzi na podwórko. Młodzi gospodarze poznali gościa - był to Hersiek. Przywitali
się, objęli, łzom radości nie było końca. Gospodyni zapytała, jak udało mu się przeżyć wojnę. Hersiek wykrztusił jedno zdanie: „Choć jestem Żydem, to muszę wyznać, że ta kapliczka, którą pomagałem
budować, uratowała mi życie”.
Hersiek pracował w obozie pracy jako murarz, nauczył się tego zawodu przy budowie kapliczki - i tak uniknął śmierci.
Po kilku latach Władysław, będąc na zakupach w mieście, wszedł do sklepu i spotkał za ladą Herśka, który oświadczył, że ochrzcił się, ożenił z Polką i razem prowadzą ten sklep.
Opisane zdarzenie jest autentyczne, wybudowana kapliczka stoi do dzisiaj we wsi Żdżary koło Pionek w powiecie kozienickim.
Pomóż w rozwoju naszego portalu