W tym roku przypada 82. rocznica akcji „Sonderaktion Krakau”. Uroczystości upamiętniające te tragiczne zdarzenia rozpoczęły się w Krakowie w piątek 5 listopada i trwały przez cały dzień. Obchody Akademickiego Dnia Pamięci zainaugurowano na Cmentarzu Rakowickim, gdzie delegacje krakowskich uczelni złożyły kwiaty na grobach zmarłych profesorów szkół wyższych Krakowa. Z kolei w Auli Collegium Novum Uniwersytetu Jagiellońskiego podczas apelu poległych przypomniano nazwiska wszystkich aresztowanych w dniu 6 listopada 1939 roku.

    Kulminacja obchodów miała miejsce w piątkowy wieczór w Uniwersyteckiej Kolegiacie św. Anny. W intencji zmarłych pracowników naukowych, a także doktorantów, studentów i przyjaciół wyższych uczelni Krakowa i Małopolski sprawowano uroczystą Mszę św. pod przewodnictwem ks. prof. dr hab. Roberta Tyrały - rektora UPJPII w Krakowie. Na wspólnej modlitwie zgromadzili się przedstawiciele krakowskich uczelni wyższych: profesorowie, pracownicy, doktoranci i studenci, klerycy krakowskiego Wyższego Seminarium Duchownego, a także mieszkańcy Krakowa. Oprawę muzyczną liturgii uświetnił chór „Psalmodia” z UPJPII.

    W homilii ks. prof. dr hab. Tadeusz Panuś, proboszcz Uniwersyteckiej Kolegiaty św. Anny, podkreślił, że: – Ta nasza modlitwa to odpowiedź na znamienny apel profesora Stanisława Estreichera wypowiedziany tuż przed śmiercią w Sachsenhausen: „Nie zapominajcie naszej śmierci. Nie dajcie jej zmarnować!”. Stąd Eucharystia wpisuje się głęboko w Akademicki Dzień Pamięci. Ks. prof. dr hab. Panuś zwrócił uwagę, iż tego wieczoru przy konfesji św. Jana z Kęt gromadzą się wierni, by znaleźć pokój po stracie bliskich, tak jak znajdowali go tutaj niegdyś bliscy ofiar akcji „Sonderaktion Krakau”.

Ks. proboszcz zauważył, że w obecnym roku lista zmarłych z małopolskiego środowiska akademickiego znacząco się powiększyła. Zwrócił uwagę, iż do większej śmiertelności przyczyniła się w znaczącym stopniu trwająca pandemia. W swoich rozważaniach nad przemijaniem i śmiercią, bólem po stracie najbliższych a także pandemią koronawirusa odniósł się do niosących ukojenie słów antyfony „Salve Regina” (z łac. „Witaj Królowo”). Zwrócił także uwagę na wspólnotowy charakter tej modlitwy odmawianej często podczas nabożeństw żałobnych. Ks. prof. dr hab. Panuś przypomniał również wiernym historię figury Matki Boskiej Łaskawej znajdującej się w pobliżu Collegium Novum, zwanej przez krakowian „Wędrującą Madonną”. Zaznaczył, że ta figura jest świadkiem bolesnych wydarzeń z listopada 1939 roku. Zwrócił także uwagę, że gdy w 1708 roku wybuchła w Krakowie zaraza, radni miasta polecili biskupowi krakowskiemu zainicjowanie modlitw do Matki Bożej Łaskawej, patronki i opiekunki Warszawy. Zgodnie z przekazami, gdy to uczyniono, w Krakowie epidemia ustała.

    Ks. proboszcz odniósł się do obecnie trudnej i niepewnej sytuacji na świecie zachęcając do powierzania się w opiekę Matce Bożej Łaskawej. – Kiedy wzbiera czwarta fala koronawirusa, kiedy przerażają nas perspektywy, co będzie… prośmy Matkę Bożą Łaskawą, by ustała pandemia. Prośmy, aby na tym łez padole (…) otarte zostały łzy z oczu tych, którzy opłakują swoich bliskich. (…) Prośmy Maryję, aby swoje miłosierne oczy na nas zwróciła. Na zakończenie Mszy św. odśpiewano wspólnie „Salve Regina” powierzając się opiece Maryi.

    Niemiecka akcja pacyfikacyjna „Sonderaktion Krakau” (z niem. „akcja specjalna Kraków”) była wymierzona w krakowską elitę intelektualną II Rzeczypospolitej, wówczas ośrodka polskiej nauki i kultury, wpisała się w szerszy plan Hitlera - likwidacji państwa polskiego i eksterminacji narodu polskiego. W wyniku oszustwa Gestapo aresztowało 6 listopada 1939 roku w Collegium Novum Uniwersytetu Jagiellońskiego 183 krakowskich profesorów i nauczycieli akademickich, w tym 155 pracowników UJ. Wywieziono ich do obozów koncentracyjnych w Sachsenhausen i Dachau.