Reklama

Świąteczne strofy poezji polskiej

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Literatura polska jest silnie związana z kulturą chrześcijańską i w każdej epoce literackiej może poszczycić się utworami o tej tematyce. Wielką rolę w popularyzacji obrzędów Bożego Narodzenia odegrali przybyli do Polski na początku XIII wieku franciszkanie, którzy przywieźli różnorodny zbiór pieśni religijnych. W tym też okresie powstawały pierwsze polskie pieśni religijne o tematyce maryjnej, wielkanocnej i bożonarodzeniowej. Do miana najstarszych polskich kolęd chwalących wcielenie Syna Bożego pretenduje m.in. hymn Chrystus się nam narodził, przechowywany w Kancjonale Przeworszczyka z 1435 r.:
Chrystus się nam narodził,
jenż dawno powieszczon był,
w Betlejem, żydowskim mieście...
Barokowy poeta - Jan Andrzej Morsztyn (1621-93) w charakterystycznym dla tego okresu gatunku literackim - w sonecie Na Boże Narodzenie wskazuje na radość płynącą z narodzin Pana Zwycięskiego.
Piękne strofy kolędy wybitnego poety doby oświecenia - Franciszka Karpińskiego (1741-1825) znane są każdemu Polakowi. Któż nie potrafi w wieczór wigilijny zanucić:
Bóg się rodzi, moc truchleje,
Pan niebiosów obnażony,
Ogień krzepnie, blask ciemnieje,
Ma granice - Nieskończony...
Równie popularna jest kolęda, do której słowa napisał Teofil Lenartowicz (1822-93): Mizerna cicha, stajenka licha...
Poeta nie znajdujący zrozumienia wśród współczesnych, samotnie umierający na obczyźnie, przedstawiciel drugiego pokolenia romantyków polskich - Cyprian Kamil Norwid (1821-83) słowami pełnymi powagi i uniesienia głosi chwałę narodzin Pana.
Norwid podkreśla wyjątkową rolę, jaką ma spełnić narodzone Dziecię. Doskonałość Jezusa wyraża przez nazwanie go Mistrzem Wiekuistym. Powtórzmy za autorem:
Przyszła nareszcie chwila ciszy uroczystej,
Stało się - między ludzi wszedł
Mistrz - Wiekuisty
I do historii, która wielkich zdarzeń czeka,
Dołączył biografię każdego człowieka,
Do epoki - dzień każdy, każdą dnia godzinę,
A do słów umiejętnych -
wewnętrzną słów przyczynę,
To jest: intencję serca...
Problematyka świąt Bożego Narodzenia w literaturze przełomu XIX i XX wieku, czyli w okresie pozytywizmu i Młodej Polski, występuje w utworach najwybitniejszej poetki - Marii Konopnickiej (1842-1910) skierowanych do dzieci: Choinka w lesie, Trzej królowie.
Liryczno-refleksyjny sonet Adama Asnyka (1838-97), poety "czasów niepoetyckich", pt. Przyjście Mesjasza ukazuje tkwiące w narodzie zdziwienie z powodu przyjścia Chrystusa na świat w ubóstwie.
Pełniąca funkcję sekretarza marszałka Józefa Piłsudskiego poetka Kazimiera Iłłakowiczówna (1892-1983) złożyła pokłon Bożej Dziecinie kilkoma utworami.
Młody poeta z pokolenia Kolumbów - Krzysztof Kamil Baczyński (1921-44) w utworach obrazujących dramat II wojny światowej (Kolęda, Z szopki) sięga do motywu aniołów i kieruje prośbę o przywrócenie na ziemi wartości humanitarnych - tak bliskich chrześcijaństwu: miłości, godności, człowieczeństwa. Narodzenie Pańskie wobec tego jest wstępem do rozważań historiozoficznych. Podmiot liryczny Kolędy prosi więc aniołów o pomoc:
Aniołowie, aniołowie biali,
o! Przyświećcie blaskiem skrzydeł swoich,
by do Pana trafił ten zgubiony
i ten, który bez nadziei czeka,
i ten rycerz w rozszarpanej zbroi,
by jak człowiek szedł do Boga-Człowieka,
aniołowie, aniołowie biali.
Szczególne miejsce w polskiej kulturze współczesnej zajmuje twórczość
ks. Jana Twardowskiego i laureata Nagrody Nobla Czesława Miłosza. Poezja ks. Twardowskiego jest pełna franciszkańskiej miłości do wszelkiego stworzenia i pokory wobec ułomności ludzkich. Temat narodzin Chrystusa odnajdziemy w kilku wierszach, np.: Siano, Z Dzieciątkiem Jezus. Wiara w wyzwalającą moc narodzin, życia, śmierci i zmartwychwstania Jezusa stanowi u poety podstawę dla optymistycznego postrzegania świata. Wiąże się z nadzieją odrodzenia zacierających się we współczesnym świecie chrześcijańskich wartości. W utworze Bóg się rodzi, moc truchleje ks. Twardowski pisze:
...Bóg wszechmogący
stał się ludzkim dzieckiem
z wyciągniętymi bezradnie rękami
i świat się wcale nie zawalił
ale uśmiechnął się i zaczął prostować.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2003-12-31 00:00

Ocena: 0 -1

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Ghana: nie ma kościoła, w którym nie byłoby obrazu Bożego Miłosierdzia

2024-04-24 13:21

[ TEMATY ]

Ghana

Boże Miłosierdzie

Karol Porwich/Niedziela

Jan Paweł II odbył pielgrzymkę do Ghany, jako pierwszą na Czarny Ląd, do tej pory ludzie wspominają tę wizytę - mówi w rozmowie z Radiem Watykańskim - Vatican News abp Henryk Jagodziński. Hierarcha został 16 kwietnia mianowany przez Papieża Franciszka nuncjuszem apostolskim w Republice Południowej Afryki i Lesotho. Dotychczas był papieskim przedstawicielem w Ghanie.

Arcybiskup Jagodziński opowiedział Radiu Watykańskiemu - Vatican News o niezwykłej wierze Ghańczyków. „Sesja parlamentu zaczyna się modlitwą, w parlamencie organizowany jest też wieczór kolęd, na który przychodzą też muzułmanie. Tutaj to się nazywa wieczorem siedmiu czytań i siedmiu pieśni bożonarodzeniowych" - relacjonuje. Hierarcha zaznacza, że mieszkańców tego kraju cechuje wielka radość wiary. „Ghańczycy we wszystkim, co robią, są religijni, to jest coś naturalnego, Bóg jest obecny w ich życiu we wszystkich jego aspektach. Ghana jest oczywiście państwem świeckim, ale to jest coś naturalnego i myślę, że moglibyśmy się od nich uczyć takiego entuzjazmu w przyjęciu Ewangelii, ale także tolerancji, ponieważ obecność Boga jest dopuszczalna i pożądana przez wszystkich" - wskazał.

CZYTAJ DALEJ

Cisco podpisał apel o etykę AI: Watykan bardzo zadowolony

2024-04-24 17:21

[ TEMATY ]

sztuczna inteligencja

Adobe Stock

"Jesteśmy bardzo zadowoleni, że Cisco dołączyło do Apelu Rzymskiego, ponieważ jest to firma, która odgrywa kluczową rolę jako partner technologiczny we wprowadzaniu i wdrażaniu sztucznej inteligencji (AI)". Tymi słowami arcybiskup Vincenzo Paglia, przewodniczący Papieskiej Akademii Życia i Fundacji RenAIssance, skomentował akces Cisco.

Chuck Robbins, dyrektor generalny Cisco System Inc. podpisał w środę w obecności arcybiskupa Vincenzo Paglii tzw. rzymskie wezwanie do etyki AI. Cisco System Inc. to amerykańska firma z branży telekomunikacyjnej, znana przede wszystkim ze swoich routerów i przełączników - niezbędnych elementów podczas korzystania z Internetu.

CZYTAJ DALEJ

W Lublinie rozpoczęło się spotkanie grupy kontaktowej Episkopatów Polski i Niemiec

2024-04-24 17:59

[ TEMATY ]

Konferencja Episkopatu Polski

Konferencja Episkopatu Polski/Facebook

W dniach 23-25 kwietnia br. odbywa się coroczne spotkanie grupy kontaktowej Episkopatów Polski i Niemiec. Gospodarzem spotkania jest w tym roku abp Stanisław Budzik, przewodniczący Zespołu KEP ds. Kontaktów z Konferencją Episkopatu Niemiec.

Głównym tematem spotkania są kwestie dotyczące trwającej wojny w Ukrainie. Drugiego dnia członkowie grupy wysłuchali sprawozdania z wizyty bp. Bertrama Meiera, ordynariusza Augsburga, w Ukrainie, w czasie której odwiedził Kijów i Lwów. Spotkał się również z abp. Światosławem Szewczukiem, zwierzchnikiem Ukraińskiego Kościoła Greckokatolickiego.

CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję