Ps 51 [50], 3. 12-13. 15-16 - z Jutrzni na piątek III tygodnia
Audiencja generalna, 4 grudnia 2002 r.
1. Liturgia Godzin przypomina w każdym tygodniu na nowo Psalm 51 [50], słynne Miserere. Rozważaliśmy już kilkakrotnie niektóre jego fragmenty. Teraz skupimy się szczególnie na jednym z nich, na tej wielkiej prośbie o przebaczenie, wyrażonej w wierszach 12-16.
Należy zwrócić uwagę, że w oryginale hebrajskim trzykrotnie powraca słowo "duch", który jest wypraszany u Boga jako dar i przyjmowany przez Jego skruszone stworzenie: "Odnów we mnie moc ducha. (...) Nie odbieraj mi świętego ducha swego. (...) Wzmocnij mnie duchem ofiarnym" (Ps 51 [50], 12.13.14). Posługując się terminologią liturgiczną, możemy mówić niemal o "epiklezie", czyli o potrójnym przyzywaniu Ducha, który podczas stworzenia unosił się nad wodami (por. Rdz 1, 2), a dzisiaj przenika do duszy wiernego, rozlewając nowe życie i unosząc ją z królestwa grzechu do królestwa łaski.
Pomóż w rozwoju naszego portalu
2. W "duchu", o którym mówi Psalmista, Ojcowie Kościoła widzą skuteczną obecność Ducha Świętego. Św. Ambroży np. przekonany jest, że chodzi o jedynego Ducha Świętego, który "pałał w prorokach, został zesłany na Apostołów, zjednoczył się z Ojcem i Synem w sakramencie chrztu" (Lo Spirito Santo I, 4, 55: SAEMO 16, s. 95). Takie przekonanie wyrażają również inni Ojcowie, jak Dydym Ślepiec z Aleksandrii w Egipcie i Bazyli z Cezarei, w swych traktatach o Duchu Świętym (Didimo il Cieco, Lo Spirito Santo, Roma 1990, s. 59; Basilio di Cesarea, Lo Spirito Santo, IX, 22, Roma 1993, s. 117 i nast.).
Św. Ambroży, zauważa, że Psalmista mówi o radości ogarniającej duszę, która otrzymała potężnego Ducha Bożego, i komentuje: "Wesele i radość to owoce Ducha Najwyższego, na którym przede wszystkim się opieramy. Ten zatem, kto został ożywiony przez Ducha Najwyższego, nie popada w niewolę grzechu, przestaje być niezdecydowany, nie błąka się już tu i tam, nie waha się w wyborze, lecz wsparty na skale, stoi twardo na nogach" (Apologia del profeta David a Teodosio Augusto, 15,72: SAEMO 5, 129).
Reklama
3. Wspominając trzykrotnie o "duchu", Psalm 51 [50], po opisie mrocznego więzienia winy, otwiera się w następnych wierszach na jasną krainę łaski. To wielki przełom, który porównać można do nowego stworzenia: jak na początku Bóg tchnął swego ducha w materię i dał początek osobie ludzkiej (por. Rdz 2,7), tak teraz ten sam Duch Boży odtwarza (por. Ps 51 [50], 12), odnawia, przemienia i przeobraża skruszonego grzesznika, obejmuje go znów i pozwala mu uczestniczyć w radości zbawienia (por. Ps 51[50], 13-14). Człowiek ożywiony Duchem Bożym wchodzi teraz na drogę sprawiedliwości i miłości, jak czytamy w innym Psalmie: "Naucz mnie czynić Twą wolę, bo Ty jesteś moim Bogiem. Twój dobry duch niech mnie prowadzi po równej ziemi" (Ps 143 [142], 10).
4. Po doświadczeniu na modlitwie tego wewnętrznego odrodzenia - człowiek staje się świadkiem: obiecuje "nieprawych nauczyć dróg" Bożych (Ps 51 [50], 15), tak aby mogli, niczym syn marnotrawny, powrócić do domu Ojca. W taki sam sposób św. Augustyn, po przebyciu mrocznych dróg grzechu, odczuł potrzebę złożenia w swych Wyznaniach świadectwa wolności i radości z nawrócenia.
Ten, kto zaznał miłosiernej miłości Boga, staje się jej żarliwym świadkiem, przede wszystkim wobec tych, którzy jeszcze są w sieci grzechu. Przypomnijmy tutaj Pawła, który porażony przez Chrystusa na drodze do Damaszku, przeobraża się w niezmordowanego misjonarza łaski Bożej.
5. Modlący się spogląda po raz ostatni na swoją ciemną przeszłość i woła do Boga: "Od krwi uwolnij mnie, Boże, mój Zbawco" (Ps 51 [50], 16). Wspomniana tutaj "krew" rozmaicie tłumaczona jest w Piśmie. Aluzja włożona w usta króla Dawida odnosi się do zabicia Uriasza, męża Batszeby, kobiety, której pożądał władca. W ujęciu bardziej ogólnym sformułowanie to odnosi się do pragnienia oczyszczenia ze zła, z przemocy, z nienawiści, wypełniających serce człowieka swą ponurą i szkodliwą siłą. Teraz zaś usta wiernego, oczyszczone z grzechu, wyśpiewują na cześć Pana.
Fragment Psalmu 51 [50], który dzisiaj rozważaliśmy, kończy się właściwie zobowiązaniem do głoszenia "sprawiedliwości" Boga. Słowo "sprawiedliwość", jak często się zdarza w języku biblijnym, nie oznacza karzącego działania Boga w obliczu zła, ale raczej wskazuje na dźwiganie grzesznika, albowiem Bóg objawia swą sprawiedliwość, czyniąc z grzeszników prawych ludzi (por. Rz 3, 26). Bóg nie chce śmierci przewrotnego, lecz dąży do tego, by odstąpił on od swego postępowania i powrócił do życia (por. Ez 18, 23).
Z oryginału włoskiego tłumaczył o. Jan Pach OSPPE
