Artykuł p. Antoniego Zawady pt. Żołnierska Hetmanka, zamieszczony w Trybunie z 20 czerwca br., wzbudził moje zdziwienie i skłonił do refleksji. Podzielenie się nią uważam za swój moralny obowiązek.
Autor wyżej wspomnianego artykułu odbiera Wizerunkowi Jasnogórskiej Hetmanki godność symbolu jednoczącego polskie zmagania niepodległościowe. Wprowadzający w problematykę tej wypowiedzi podtytuł: Nie dzielmy przelanej krwi ma otwierać w świadomości odbiorcy perspektywę myślenia o Płaszczu Hetmańskim jako symbolicznej przestrzeni wiecznych polskich podziałów politycznych. W swej wypowiedzi autor chce przekonać o nieobecności na Płaszczu Hetmańskim odznak żołnierzy Ludowego Wojska Polskiego. Gdy tymczasem znaki swojej służby złożyło na nim około dwudziestu żołnierzy tej formacji wojskowej. Są wśród nich odznaki walczących pod Lenino i Berlinem. Jest też Złota Odznaka Honorowa Związku Inwalidów Wojennych PRL, która sama w sobie jest już symbolem niedzielenia polskiej krwi, bowiem przyznawana jest żołnierzom polskim niezależnie od ich światopoglądu.
Na Płaszczu Hetmańskim, który p. Zawada traktuje jako instrument manifestacji jednej opcji politycznej, nie ma de facto wszystkich odznak żołnierzy II Rzeczypospolitej oraz Armii Krajowej. Są na nim bowiem odznaki tylko tych, którzy - niezależnie od światopoglądu - w latach powstawania Płaszcza pielgrzymowali na Jasną Górę. Fakt, że ci, którzy szli do Ojczyzny ze Wschodu, nie stanowili wśród nich najliczniejszej grupy, jest tragicznym znakiem historii, który powinien skłaniać do refleksji, a nie służyć do podgrzewania atmosfery życia społecznego. Płaszcz Hetmański jest odbiciem nie tylko historii polskiej wojskowości, ale także historii polskich środowisk kombatanckich, odbiciem sytuacji, w jakiej żołnierze Rzeczypospolitej znaleźli się w latach siedemdziesiątych. Jako taki ma on szczególną wartość dokumentacyjną, której autor artykułu zdaje się nie dostrzegać. Jednoczeniu polskich doświadczeń militarnych wokół Wizerunku Jasnogórskiej Pani poświęcona została książka monograficzna o. Eustachego Rakoczego - Jasnogórskiego Kapelana Żołnierzy Niepodległości, pt. Jasnogórska Hetmanka, wydana przez Bellonę w 1998 r., do której lektury odsyłam p. Zawadę. Ufam, że dzięki niej pozna on na tyle historię Płaszcza Hetmańskiego, by w przyszłości powstrzymać się od niekompetentnych wypowiedzi, świadczących o ignorancji i braku dziennikarskiej rzetelności. A ignorancja ta jest rzeczywiście wielka, skoro autor mający ambicję zabrania głosu w sprawie Płaszcza Hetmańskiego nie tylko nie zna książki jemu poświęconej, ale także nie wie, że jedność środowisk kombatanckich skupionych wokół Jasnogórskiej Bogarodzicy ujawniła w 1999 r. jej promocja, w której uczestniczyli m.in. kapelan 2 Armii LWP - ks. Jan Mrugacz oraz przedstawiciel Kancelarii Prezydenta RP. Postawieniem kropki nad "i" niech będzie fakt, iż autor wyżej wymienionej monografii odznaczony został Krzyżem "za zasługi dla Związku Kombatantów RP" przez gen. Zygmunta Huszczę, uczestnika walk od Lenino do Berlina, który zwracając się publicznie do o. Rakoczego, podziękował mu, jako pomysłodawcy i twórcy Płaszcza Hetmańskiego, za to właśnie, że w idei tego przedsięwzięcia nie dzielił nigdy żołnierzy ani przelanej przez nich krwi. W ten sposób po raz kolejny, w skupionym na promocji środowisku kombatanckim, podkreślona została myśl o tym, że tak jak w historii Polski Jasnogórska Maryja zawsze była i pozostaje nadal symbolem jedności narodowej, tak też Maryja odziana w Płaszcz Hetmański jest Hetmanką wszystkich obrońców Ojczyzny.