Stosowanie norm prawa powszechnego w Polsce
Znając prawo powszechne dotyczące nadzwyczajnego szafarza Komunii
św., możemy zastanowić się nad stosowaniem tego prawa w naszym kraju.
W Polsce przepisy dotyczące szafarza nadzwyczajnego Komunii św. ulegały
pewnym zmianom, które jednak nie były takie same, jak w prawie powszechnym.
Po opublikowaniu motu proprio Ministeria quedam przez
papieża Pawła VI 15 sierpnia 1972 r. i zezwoleniu w tym dokumencie
akolitom na udzielanie Komunii św. biskupi polscy zebrani na 134.
Konferencji Plenarnej w Warszawie postanowili, że z uwagi na charakter
polskiego duszpasterstwa nie zezwalają akolitom na wykonywanie powyższych
uprawnień dotyczących Eucharystii.
W wyniku powziętej uchwały Konferencji Episkopatu Polski
akolici w naszym kraju nie udzielali Komunii św. aż do wydania nowej
instrukcji w tej samej sprawie. Otóż, jeszcze przed wejściem w życie
Kodeksu Prawa Kanonicznego z 1983 r., a mianowicie 4 maja 1982 r.
biskupi polscy zebrani na 184. Konferencji Plenarnej postanowili,
że: akolita jest szafarzem nadzwyczajnym udzielania Komunii św.w
przypadku, gdy ci, którzy są do tego zobowiązani na podstawie kan.
845 Kodeksu Prawa Kanonicznego z 1917 r. - obecnie kan. 910 2 - albo
nie mogą tego obowiązku wypełnić z powodu choroby czy podeszłego
wieku, albo zajęci są posługą duszpasterską, albo też, gdy liczba
przystępujących do Komunii św. jest tak wielka, że odprawienie Mszy
św. znacznie by się przedłużyło. W takich okolicznościach akolita
od maja 1982 r. może udzielać Komunii św. tak w czasie Eucharystii,
jak i poza nią.
Jeżeli chodzi o możliwość udzielania Komunii św. przez
wiernego świeckiego, to pierwszy raz biskupi polscy zajęli się tym
problemem po opublikowaniu instrukcji Immensae caritatis z 29 stycznia
1973 r. Zakazując udzielania Komunii św. akolitom, nie zezwolili
też na udzielanie Eucharystii wiernym świeckim.
Udzielając 4 maja 1982 r. zezwolenia akolitom na komunikowanie,
nie wspominano o możliwości udzielania Komunii św. przez wiernych
świeckich. W tym czasie podobno niektóre domy zakonne zwracały się
do biskupów, by w przypadku nieobecności kapłana któraś z sióstr
mogła podać Komunię św. swoim współsiostrom. Dały się też słyszeć
głosy, że w Polsce można myśleć o udzielaniu Komunii św. przez wiernych
świeckich, szczególnie ludziom obłożnie chorym, przebywającym w domach,
którzy pragną często, a nawet codziennie przyjmować Eucharystię,
a duszpasterze nie są w stanie takich próśb spełnić. Mówiono też,
że udzielanie zezwoleń wiernym świeckim na rozdzielanie Komunii św.
można by rozpocząć od większych sanktuariów, w których komunikuje
się całymi godzinami. Czynią to zwykle prezbiterzy odwołani w tym
celu z konfesjonałów. Takie odwołanie spowiednika od konfesjonału
często nie wzbudza zadowolenia u samego odwołanego, a także u wiernych
oblegających konfesjonały.
Biskupi polscy zebrani na 240. Konferencji Plenarnej
2 maja 1990 r. przychylnie ustosunkowali się do próśb poszczególnych
biskupów i kapłanów, aby określić warunki - zgodnie z kan. 910 2
i kan. 230 3 Kodeksu Prawa Kanonicznego - powoływania wiernego świeckiego
jako nadzwyczajnego szafarza Komunii św. Konferencja Episkopatu Polski
postanowiła w tej sprawie, co następuje:
1. Biskupi diecezjalni mogą powoływać do posługi nadzwyczajnego
szafarza Komunii św. mężczyzn w wieku 35-65 lat.
2. Kandydaci powinni odznaczać się nieskazitelnym życiem
moralnym, pobożnością i poważaniem wśród duchowieństwa i wiernych.
3. Kandydat, poza wykształceniem przynajmniej średnim,
winien znać podstawowe prawdy teologiczne, zwłaszcza odnoszące się
do Kościoła, Mszy św. i Eucharystii. Biskup może polecić kandydatowi
udział w kursie teologicznym lub zażądać egzaminu.
4. Biskup diecezjalny powołuje do posługi nadzwyczajnego
szafarza kandydata, którego poznał osobiście po poleceniu go przez
księdza proboszcza i dwóch kapłanów, na jeden rok.
5. Przed powołaniem, jak również przed każdym przedłużeniem
powołania, kandydaci winni odbyć co najmniej trzydniowe rekolekcje.
6. Braci zakonnych, którym biskup może obniżyć wiek do
30 lat, obowiązują te same postanowienia.
7. Posługa szafarza jest bezinteresowna. Wynagrodzenie
może dotyczyć kosztów przejazdu lub rekompensaty w przypadku, gdy
na skutek wykonywania posługi uszczupliły się dochody z pracy zawodowej
szafarza nadzwyczajnego.
8. Szafarz nadzwyczajny podczas posługi winien być ubrany
w albę i przepasany cingulum.
9. Szafarz nadzwyczajny wykonuje posługę wtedy, gdy liczba
kapłanów wobec komunikujących jest za mała. Może on - w ramach ważności
powołania - świadczyć pomoc na terenie całej diecezji, poza diecezją
- tylko za zgodą biskupa tamtej diecezji.
10. Szafarz nadzwyczajny może, za zgodą księdza proboszcza,
zanieść Komunię św. do domów tylko osobom, których stan duchowy jest
znany, zachowując przepisy liturgiczne.
Uchwałę tę rozesłał biskupom diecezjalnym Sekretariat
Prymasa Polski w dniu 5 maja 1990 r.
cdn.
Pomóż w rozwoju naszego portalu