To historyczne dziś miejsce, odwiedzane przez tysiące pielgrzymów, położone jest w północnej części miasta, kilka kilometrów od jego centrum - przy ul. Kalwaryjskiej (litewskie Kalvarios). Dawniej były to przedmieścia Wilna, nazywane Jerozolimką.
Kalwarię wileńską założył w 1622 r. bp Jerzy Białłozor, jako wotum za wyzwolenie Wilna spod okupacji rosyjskiej. Na rozległym, pokrytym lasami terenie zbudowano wówczas 35 drewnianych kaplic, a sto lat później dobudowano 19 nowych, murowanych, oraz 8 bram i most przez rzekę Bołtupkę, zwaną tam Cedronem - wszystko na wzór jerozolimskiej Drogi Krzyżowej.
W wileńskiej Kalwarii bywał także Adam Mickiewicz. Szczególnie przeżywał tam uroczystości zielonoświątkowe, które opisywał Adam H. Kirkor: "Pierwszego dnia Zielonych Świątek sam jedynie lud wieśniaczy obecny był na nabożeństwie. Na drugi, zwłaszcza po południu, cała droga od Zielonego Mostu w Wilnie, szczególnie w czasie dni pogodnych, ciągłą okryta była kurzawą, z powodu mnóstwa bez przerwy toczących się powozów, obrzeżonych grupami pieszych wędrowców i wtedy, po odbytym nabożeństwie, gaje Kalwarii zmieniały się w pyszny park...".
Pierwsza brama - tzw. Wejście do Jerozolimy - stała na wzgórzu za Cedronem. Ostatnia, gdzie kończyły się pielgrzymki, zbudowana była na górze zwanej Golgotą. Pielgrzymi przechodzili tam zawsze rzeczkę w bród i pili jej wodę, a następnie na kolanach wchodzili na pobliską górkę. Tak działo się każdego roku w Kalwarii w okresie od 3 maja do 14 września.
Ruch pielgrzymkowy, choć na znacznie mniejszą skalę, zachował się w Kalwarii także w okresie Litwy Sowieckiej, mimo licznych przeszkód ze strony władz. Także wysadzenie w powietrze dynamitem 19 stacji wiosną 1963 r. przez odpowiednie służby nie załamało ducha pielgrzymkowego wiernych z całej Wileńszczyzny. Kolejne zaś kapliczki padły ofiarą czasu.
Do 1989 r. zachowały się tylko 4 kapliczki - stacje Drogi Krzyżowej. Nastały na szczęście lepsze czasy i administracja kościelna, za zgodą władz litewskich, mogła podjąć decyzję o odbudowie Kalwarii według zachowanych planów. Odbudowano już kilka kaplic, choć brakuje jeszcze dawnego
wystroju i obrazów Męki Pańskiej w ich wnętrzach. Jest jednak nadzieja, że już niedługo Wileńska Kalwaria nabierze dawnego wyglądu.
Dobrze natomiast utrzymany jest kościół kalwaryjski pw. Znalezienia Krzyża Świętego, wzniesiony w latach 1722-55, oraz budynek klasztorny. Godny odwiedzenia jest również cmentarz kalwaryjski znajdujący się zaraz przy kościele. Spoczywa na nim m.in. 46 żołnierzy AK poległych pod Krawczunami w walce z hitlerowcami 13 lipca 1944 r.
3 maja 1900 r. na kalwaryjskim cmentarzu wzniesiono ze składek społeczeństwa wileńskiego krzyż "Polakom Zesłańcom", według projektu Wojciecha Piotrowicza i Valentasa Jarmuseviciusa.